Dị vật trong mắt

Dị vật trong mắt có thể gây cộm và đau mắt. Đôi khi, dị vật này còn gây trầy xước các bộ phận trong mắt và ảnh hưởng đến thị lực nếu không được xử lý và điều trị.

Vậy làm thế nào để lấy dị vật trong mắt? Mời bạn cùng tìm hiểu trong bài viết sau nhé.

Tìm hiểu chung

Dị vật trong mắt là tình trạng thế nào?

Dị vật trong mắt là tình trạng khi có vật lạ ở bên ngoài, như hạt bụi hoặc mảnh kim loại nhỏ, rơi vào mắt. Khi một di vật rơi vào mắt, nó có thể ảnh hưởng đến giác mạc hay kết mạc.

Giác mạc là một lớp vòm trong suốt che phủ và bảo vệ phần trước của mắt. Ánh sáng đi vào mắt qua giác mạc và tập trung vào võng mạc ở phía sau mắt. Trong khi đó, kết mạc là màng nhầy mỏng bao phủ củng mạc, tròng trắng của mắt. Kết mạc bao quanh đến rìa giác mạc, che phủ khu vực ẩm ướt dưới mí mắt.

Dị vật bám vào phần phía trước của mắt không thể đi vào trong nhãn cầu, nhưng chúng có thể gây trầy xước trên giác mạc. Những tổn thương thường không nguy hiểm. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, dị vật có thể gây ra nhiễm trùng hoặc làm giảm thị lực của bạn.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng cảnh báo có dị vật trong mắt ?

Các triệu chứng phổ biến của tình trạng có dị vật trong mắt, bao gồm:

• Cảm giác căng tức hoặc khó chịu
• Cảm giác cộm trong mắt
• Mắt đau
• Chảy nước mắt rất nhiều
• Đau mắt khi nhìn vào ánh sáng
• Nháy mắt liên tục
• Mắt đỏ hay ngầu mắt

Dị vật thâm nhập vào phần bên trong của mắt là rất hiếm. Những trường hợp này thường do tác động mạnh với tốc độ cao như một vụ nổ. Dị vật thâm nhập vào mắt được gọi là dị vật trong nhãn cầu, biểu hiện bởi các tình trạng như chảy dịch hoặc máu từ mắt.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Bạn nên liên hệ với bác sĩ nếu có bất cứ vấn đề nào sau đây:

• Bạn không thể loại bỏ dị vật bằng cách rửa mắt với nước
• Dị vật ở sâu trong mắt
• Tầm nhìn thay đổi bất thường
• Đau mắt, đỏ mắt hoặc cảm giác có dị vật trong mắt vẫn còn sau khi dị vật đã được lấy ra

Nguyên nhân gây bệnh

Các dị vật thường bay vào mắt?

Dị vật kết mạc thường xảy do tai nạn trong các hoạt động hàng ngày. Các loại dị vật phổ biến trong mắt là:

• Lông mi
• Gỉ mắt
• Mùn cưa
• Bụi
• Mỹ phẩm
• Kính áp tròng
• Hạt kim loại
• Mảnh thủy tinh

Bụi và cát bay vào mắt thường do gió hoặc các mảnh vụn rơi xuống. Vật liệu kim loại hoặc thủy tinh có thể rơi vào mắt là do nổ, tai nạn với các công cụ lao động như búa, khoan hoặc máy cắt cỏ. Dị vật bay vào mắt với tốc độ cao có nguy cơ gây chấn thương mắt.

Điều trị hiệu quả

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để phát hiện dị vật trong mắt?

Việc đầu tiên của quá trình khám mắt là đánh giá thị lực (kiểm tra khả năng nhìn rõ một vật).

Phần tiếp theo của việc kiểm tra thường được thực hiện bởi bác sĩ nhãn khoa hoặc bác sĩ khoa cấp cứu bằng đèn khe. Bệnh nhân ngồi trên ghế với cằm kê lên khung hỗ trợ, bác sĩ soi đèn qua một khe nhỏ vào mắt và nhìn qua sinh hiển vi để quan sát mắt. Điều này giúp các bác sĩ nhìn rõ giác mạc, mống mắt, thuỷ tinh thể và các dịch lỏng trong mắt.

Bác sĩ bắt đầu kiểm tra chung phần mí mắt, nhãn cầu và mống mắt.

Trong phần khám này, bác sĩ sẽ kiểm tra sự đối xứng và phản ứng với ánh sáng của đồng tử, kiểm tra các chấn thương trong nhãn cầu và dị vật có thể có trong mắt.

Mắt có thể được nhỏ thuốc nhuộm huỳnh quang. Sau đó, bác sĩ sẽ soi đèn với ánh sáng xanh để tìm kiếm các vết trầy xước trên giác mạc hoặc sự rò rỉ dịch nước – chất lỏng trong suốt ở mặt trước của nhãn cầu.

Trong khi mắt được gây tê, bác sĩ có thể sử dụng áp kế để kiểm tra áp suất trong mắt.

Dùng tăm bông lật ngược mí mắt (quay từ trong ra ngoài) để kiểm tra mặt dưới của mí mắt.

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương mắt, phần khám cuối cùng liên quan đến nhỏ thuốc làm giãn đồng tử. Với cách này, bác sĩ có thể kiểm tra kĩ các dị vật và tổn thương phần bên trong mắt và võng mạc.

Cách lấy dị vật trong mắt

Kỹ thuật để lấy dị vật trong mắt sẽ khác nhau tùy thuộc vào loại dị vật và vị trí của nó trong mắt. Nếu nghi ngờ bản thân hay một ai đó có dị vật trong mắt, bạn hãy thực hiện các bước sau đây để kiểm tra và lấy dị vật ra khỏi mắt:

• Rửa sạch tay.
• Kiểm tra mắt bị ảnh hưởng với ánh sáng đầy đủ.
• Kiểm tra mắt và tìm ra dị vật bằng cách nhìn lên trong khi kéo mi dưới thấp xuống và tương tự nhìn xuống trong khi lật mí mắt trên lên.

Dị vật có xu hướng thường nằm ở dưới mí mắt trên. Cách lấy dị vật trong mắt ở vị trí này như sau:

• Ngâm bên mắt có dị vật vào trong nước và nhấp nháy mắt nhiều lần để loại bỏ dị vật.
• Kết quả tương tự có thể được thực hiện bằng cốc chuyên dụng để rửa mắt
• Nếu dị vật bị mắc kẹt, kéo mí trên ra và đưa hướng xuống để dị vật rơi ra.

Cách lấy dị vật nằm ở mi mắt dưới:

• Kéo mi mắt dưới hoặc nhấn da dưới mí mắt xuống để xem dị vật nằm ở đâu.
• Nếu dị vật có thể nhìn thấy, hãy dùng một miếng gạc ẩm để lấy dị vật ra.
• Đối với một dị vật bám chắc, hãy xả nước liên tục vào mí mắt khi mắt mở bằng các dụng cụ y tế an toàn.
• Bạn cũng có thể thử sử dụng một cốc rửa mắt chuyên dụng để lấy dị vật trong mắt.

Nếu có nhiều mảnh nhỏ như hạt cát trong mắt, bạn hãy tìm cách lấy tất cả thay vì lấy ra từng hạt. Cách làm như sau:

• Sử dụng một miếng vải ướt để làm sạch các hạt ở khu vực xung quanh mắt.
• Ngâm bên mắt có dị vật vào trong nước và nhấp nháy mắt nhiều lần để các hạt trôi theo nước.
• Đối với trẻ nhỏ, nhỏ nước ấm vào mắt thay vì ngâm mắt. Giữ mặt trẻ ngửa lên. Giữ mí mắt mở khi bạn nhỏ nước vào mắt cho các hạt trôi đi. Cách này sẽ hiệu quả hơn nếu có một người nhỏ nước và một người khác giữ mí mắt trẻ mở ra.

Những phương pháp dùng để điều trị tổn thương do dị vật trong mắt gây ra?

Đối với các vết trầy xước trên giác mạc (gọi là trầy xước giác mạc), việc điều trị chủ yếu là bôi thuốc mỡ kháng sinh và /hoặc thuốc nhỏ mắt kháng sinh và dùng thuốc giảm đau. Nếu vết xước rộng (lớn hơn 50% bề mặt giác mạc), phẫu thuật vá giác mạc có thể được tiến hành.

Bất kỳ tổn thương nào ở mống mắt, thuỷ tinh thể hoặc võng mạc cần phải được đánh giá ngay lập tức bởi bác sĩ nhãn khoa để quyết định bạn có cần phẫu thuật hay không. Nếu nhãn cầu bị vỡ, bạn cần phải được phẫu thuật mắt ngay.

Xuất huyết tiền phòng (máu ở giữa giác mạc và mống mắt) mà không kèm bất kỳ chấn thương nào khác cần được bác sĩ nhãn khoa theo dõi.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của dị vật ở mắt?

Nếu nghi ngờ có dị vật trong mắt, bạn cần lấy dị vật trong mắt ra ngay, đồng thời điều trị các tình trạng liên quan để tránh nhiễm trùng và bảo vệ thị lực của bạn. Thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:

• Không chà xát hoặc tạo áp lực lên mắt.
• Không sử dụng bất kỳ dụng cụ như kẹp hoặc băng gạc bông trên bề mặt của mắt.
• Không tháo kính áp tròng, trừ khi bị sưng đột ngột hoặc bị chấn thương do hóa chất.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.