Tìm hiểu chung

Bệnh bong võng mạc là gì?

Bong võng mạc là tình trạng một lớp mô mỏng (võng mạc) ở phía sau của mắt kéo ra khỏi vị trí bình thường của nó. Võng mạc của mắt bị bong ra có thể dẫn đến mất thị lực một phần hoặc toàn bộ, tùy thuộc vào lượng võng mạc bị tách ra. Khi võng mạc bị tách ra, các tế bào võng mạc có thể bị thiếu oxy.

Đây có thể xem là một trường hợp khẩn cấp nên bạn hãy gọi bác sĩ ngay nếu bị bất cứ thay đổi đột ngột nào về thị lực. Bạn có nguy cơ bị mất thị lực vĩnh viễn nếu bệnh bong võng mạc mắt không được điều trị hoặc nếu việc điều trị bị trì hoãn. Bệnh bong võng mạc không được điều trị càng lâu thì nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn ở mắt bị ảnh hưởng càng cao.

Triệu chứng

Những dấu hiệu và triệu chứng bong võng mạc là gì?

Bệnh bong võng mạc thường không gây đau, nhưng trước khi võng mạc bị bong ra, bạn có thể sẽ cảm thấy những dấu hiệu bong võng mạc sau đây:

• Mờ mắt
• Mất thị lực một phần, giống như có một bức màn mỏng che phủ tầm nhìn
• Đột ngột xuất hiện ánh đèn chớp khi nhìn sang một bên
• Tầm nhìn xuất hiện một vùng tối
• Nhìn thấy những mảnh vỡ nhỏ xuất hiện dưới dạng những đốm đen hoặc những sợi dây trôi nổi trước mắt.

Bạn có thể gặp các triệu chứng bong võng mạc khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần phải gặp bác sĩ?

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Các dấu hiệu cảnh báo về bong võng mạc có thể bao gồm: sự xuất hiện đột ngột của bóng nước và nhấp nháy và giảm thị lực. Liên hệ với bác sĩ chuyên khoa mắt (bác sĩ nhãn khoa) ngay lập tức có thể giúp cứu thị lực của bạn.

Nguyên nhân

Nguyên nhân bong võng mạc là gì?

Có nhiều nguyên nhân bong võng mạc, tùy thuộc vào loại bệnh bong võng mạc mà bạn mắc phải. Có 3 loại bong võng mạc, bao gồm:

• Tách rời võng mạc. Nếu võng mạc bị tách rời, sẽ có vết rách hoặc lỗ hổng trong võng mạc. Điều này làm cho chất lỏng từ bên trong mắt trượt qua lỗ hổng và đi vào sau võng mạc. Chất lỏng ngăn cách võng mạc với màng tế bào, qua đó cản trở sự cung cấp dưỡng chất và oxy lên võng mạc. Áp lực từ dịch có thể đẩy võng mạc ra khỏi biểu mô sắc tố võng mạc, khiến cho võng mạc bị tách ra. Đây là loại bệnh võng mạc phổ biến nhất.
• Tróc võng mạc. Loại bệnh này xảy ra khi các mô sẹo trên bề mặt của võng mạc gắn lại với nhau và làm cho võng mạc bị đẩy ra khỏi mặt sau của mắt. Tróc võng mạc thường ít gặp hơn bệnh bong võng mạc và thường ảnh hưởng đến người bị tiểu đường. Bệnh tiểu đường có thể dẫn đến các vấn đề mạch máu của võng mạc và gây ra các mô sẹo ở mắt.
• Bong võng mạc xuất tiết. Nếu bạn bị bệnh bong võng mạc xuất tiết, sẽ không có vết rách hoặc chỗ hổng trong võng mạc. Các bệnh về võng mạc chẳng hạn như thoái hóa điểm vàng do tuổi tác, chấn thương mắt, khối u hoặc rối loạn viêm sẽ làm cho các mạch máu phía sau võng mạc phát triển không bình thường và dẫn đến loại bệnh này.

Những ai thường mắc phải bệnh bong võng mạc?

Tỷ lệ mắc bệnh bong võng mạc là từ 0,6−1,8/10.000 người mỗi năm. Bệnh phổ biến nhất ở những người ở độ tuổi 60 hoặc 70. Nam giới thường bị ảnh hưởng nhiều hơn nữ giới.

Bạn có thể kiểm soát bệnh này bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh bong võng mạc?

Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải bệnh này, chẳng hạn như:

• Lão hóa, sự bong võng mạc thường gặp ở người trên 50 tuổi
• Bong võng mạc ở một bên mắt
• Tiền sử gia đình mắc bệnh bong võng mạc
• Cận thị cao
• Từng phẫu thuật mắt trước đây như phẫu thuật đục thủy tinh thể
• Chấn thương mắt nghiêm trọng
• Bệnh hoặc rối loạn về mắt khác trước đây, bao gồm chứng võng mạc, viêm màng bồ đào hoặc mỏng võng mạc ngoại vi (thoái hóa lưới).

Chẩn đoán và điều trị

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của chuyên viên y tế, vậy nên tốt nhất là bạn hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào được dùng để chẩn đoán bệnh bong võng mạc?

Bác sĩ của bạn có thể sử dụng một trong các xét nghiệm sau đây để chẩn đoán bong võng mạc:

• Kiểm tra võng mạc. Bác sĩ có thể sử dụng một dụng cụ có đèn sáng và thấu kính đặc biệt để kiểm tra đáy mắt của bạn, bao gồm cả võng mạc. Loại thiết bị này cung cấp một cái nhìn chi tiết cao về toàn bộ mắt, cho phép bác sĩ nhìn thấy bất kỳ lỗ, vết rách hoặc bong võng mạc nào.
• Siêu âm. Bác sĩ có thể sử dụng xét nghiệm này nếu bị chảy máu trong mắt, khiến bạn khó nhìn thấy võng mạc.

Bác sĩ của bạn có thể sẽ kiểm tra cả hai mắt ngay cả khi bạn có triệu chứng chỉ ở một mắt. Nếu lần khám này không xác định được vết rách, bác sĩ có thể yêu cầu bạn quay lại trong vòng vài tuần để xác nhận rằng mắt bạn không bị chảy nước mắt chậm do cùng một thể thủy tinh bị tách ra. Ngoài ra, nếu bạn gặp các triệu chứng mới, điều quan trọng là phải quay lại bác sĩ ngay lập tức.

Những phương pháp điều trị bong võng mạc

Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật bong võng mạc để điều trị bệnh. Đối với các bộ phận bị rách hoặc hở của võng mạc, bác sĩ có thể thực hiện một trong các cách điều trị bong võng mạc sau:

• Quang đông. Nếu có lỗ hổng hoặc vết rách trong võng mạc nhưng võng mạc vẫn chưa bị bong ra, bác sĩ có thể sử dụng laser quang đông. Bác sĩ sẽ dùng laser chiếu xung quanh vết rách để tạo ra vết sẹo gắn võng mạc vào phía sau mắt;
• Cryopexy. Một lựa chọn khác là cryopexy hay làm lạnh cường độ cao. Để điều trị bằng phương pháp này, bác sĩ sẽ dùng một que thăm dò đông lạnh chạm đến chỗ rách và tạo ra vết sẹo để giữ cho võng mạc đúng vị trí. Mắt của bạn sẽ bị tê đối với cả hai phương pháp điều trị;
• Phẫu thuật cắt dịch kính. Một lựa chọn khác là phẫu thuật thủy tinh thể, được sử dụng cho vết rách lớn hơn. Liệu pháp này liên quan đến gây tê và là một liệu pháp ngoại trú. Bác sĩ sẽ sử dụng các dụng cụ nhỏ để loại bỏ các mô sẹo và dịch từ võng mạc, sau đó đặt võng mạc trở lại đúng vị trí.

Bong võng mạc có chữa được không sẽ tùy thuộc vào khả năng đáp ứng với điều trị và loại phẫu thuật được chỉ định. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định nhé!

Phòng ngừa

Những biện pháp nào giúp bạn phòng ngừa bệnh bong võng mạc?

Vì bong võng mạc thường do lão hóa nên thường không có cách nào để ngăn ngừa nó. Nhưng bạn có thể giảm nguy cơ bong võng mạc bằng các biện pháp sau:

• Mang kính bảo hộ khi chơi thể thao hoặc sử dụng các dụng cụ
• Kiểm soát lượng đường trong máu và thường xuyên gặp bác sĩ nếu bạn bị tiểu đường
• Khám mắt hàng năm, đặc biệt nếu bạn có nguy cơ mắc bệnh về bong võng mạc.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.