Đau nhức ở người lớn tuổi thường bị bỏ qua vì cho rằng đau mỏi là một phần của tuổi tác.Tuy nhiên, một số trong đó là lành tính và có thể uống thuốc, thay đổi sinh hoạt để cải thiện. Số khác là dấu hiệu của những chứng bệnh cần được phát hiện và can thiệp kịp thời. Sau đây là những loại đau nhức ở người lớn tuổi thường gặp nhất, nguyên nhân và phương hướng điều trị.
1. Đau sống lưng – đau nhức phổ biến ở người cao tuổi
Một trong những đau nhức ở người cao tuổi thường mắc phải nhất là đau sống lưng. 3 nguyên nhân gây đau lưng ở người cao tuổi phổ biến là:
- Thoái hóa đĩa đệm và khớp xương sống: đĩa đệm mất độ ẩm và tính đàn hồi không làm tốt chức năng hấp thu chấn động.
- Hẹp ống sống thắt lưng: đường ống chứa các dây thần kinh bị hẹp do đĩa đệm thoái hóa, xơ dây chằng hoặc viêm khớp.
- Trượt đốt sống: một đốt sống có thể trượt khỏi vị trí đè lên đốt sống bên dưới.
Cách giảm đau:
- Duy trì vận động cơ thể.
- Tập vật lý trị liệu: các bài tập cho lưng giúp lấy lại sức mạnh, tăng cường cân bằng và linh hoạt; phát triển cơ lưng và bụng sẽ giúp cột sống vững vàng hơn.
- Dùng thuốc: các thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen, naproxen, aspirin có tác dụng giảm đau. Lưu ý: không nên tự ý kê toa vì có thể dẫn đến các tác dụng phụ, hỏi ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn sử dụng.
- Chườm lạnh: dùng nước đá bọc trong túi vải chườm trong 20 phút, sau đó ngưng 20 phút và tiếp tục vài lần giúp dịu cơn đau do sưng tấy hoặc chuột rút. Không chườm trực tiếp nước đá lên da và không chườm liên tục hơn 20 phút tránh gây bỏng lạnh.
- Chườm nóng: 2-3 ngày sau khi cơn đau dịu đi, dùng túi chườm nóng hoặc tắm nước ấm để thúc đẩy lưu thông máu và thư giãn cơ; căng cơ sau khi chườm tránh chuột rút.
- Nghỉ ngơi: không vận động quá sức, gây thêm tổn thương; nhưng vẫn duy trì vận động nhẹ nhàng – nằm lâu quá 48 tiếng chỉ khiến cơn đau kéo dài và nặng thêm.
- Có thể cân nhắc thêm châm cứu, xoa bóp để kích thích các huyệt và cơ.
Hãy đưa người nhà bạn đến bác sĩ thường xuyên để được hướng dẫn chăm sóc, điều trị.
[embed-health-tool-bmi]
2. Đau nhức ở người cao tuổi – đau đầu
Ở người lớn tuổi, đau đầu thường phổ biến và ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng bữa ăn, giấc ngủ và những sinh hoạt thường nhật. Những nguyên nhân gây đau đầu nguyên phát có thể kể ra:
- Đau nửa đầu: đau dữ dội như bị đánh ở một bên đầu, đau có thể lan đều hai bên, xuống gáy, cổ. Nhiều người kèm theo triệu chứng mệt mỏi, nhạy cảm với âm thanh, ánh sáng. Đau kéo dài từ vài giờ đến vài ngày.
- Đau đầu khi ngủ: cơn đau bắt đầu trong giấc ngủ và đánh thức người bệnh, sau đó kéo dài từ 15 phút đến vài tiếng đồng hồ.
- Đau đầu tuýp căng thẳng: đau âm ỉ như bị băng chặt vào đầu, trán hoặc mặt.
Nguyên nhân gốc rễ của những triệu chứng không được xác định rõ ràng và duy nhất. Người bệnh thường được khuyên phòng tránh các kích thích dẫn đến cơn đau, sinh hoạt lành mạnh và dùng thuốc để giảm đau, cải thiện tình hình.
Nếu triệu chứng trở nên nghiêm trọng, kéo dài bất thường, các phương pháp đang dùng không còn tác dụng, người bệnh cần gặp ngay bác sĩ để được chăm sóc đúng hướng. Đau đầu cũng có thể là biểu hiện của những bệnh lý nghiêm trọng như thiểu năng tuần hoàn não, thiếu máu não, đột quỵ. Việc nhận diện đúng và kịp thời do đó rất cần thiết để tránh hậu quả đáng tiếc.
3. Đau nhức ở người lớn tuổi do thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp là vấn đề thường gặp ở người lớn tuổi, gây đau nhức và cản trở đáng kể vận động.
Tình trạng này xảy ra khi sụn giữa khớp và xương bị thoái hóa, gây đau ở các khớp như tay, đầu gối và hông. Thoái hóa khớp thường là kết quả của những thay đổi liên quan đến tuổi tác, chấn thương từ một môn thể thao hoặc hoạt động khác. Độ tuổi dễ bị đau thoái hóa khớp nhất là từ 60–70.
Chung sống với thoái hóa khớp là một sự quan tâm toàn diện đến chế độ ăn, nghỉ ngơi, vận động và các loại thuốc. Để làm chậm quá trình thoái hóa, hồi phục tổn thương, người cao tuổi cần có chế độ ăn uống lành mạnh, đủ chất dinh dưỡng. Vận động là điều cần thiết để lưu thông máu, giữ cho khớp khỏe mạnh. Thuốc giảm đau có thể dùng đường uống, xoa bóp và theo chỉ định của bác sĩ. Khớp bị thoái hóa nặng không phục hồi có thể cần đến phẫu thuật thay khớp.
4. Đau khớp không do viêm khớp
Nếu người lớn tuổi cảm giác cơn đau như ở trong hoặc xung quanh khớp nhưng không phải do thoái hóa khớp, đây có thể do viêm gân gây ra. Khi càng đi nhiều, bạn càng cảm thấy đau.
Các cơn đau thường do các hoạt động lặp đi lặp lại gây ra. Để giảm đau, bạn có thể dùng phương pháp RICE (nghỉ ngơi, chườm đá, băng và nâng).
Bạn cũng có thể dùng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen hoặc naproxen để giảm viêm. Hãy đến gặp bác sĩ nếu tình trạng của bạn không cải thiện sau 1 tuần.
5. Đau xương chậu ở người cao tuổi
Đau xương chậu là một trong những cơn đau ở người lớn tuổi thường gặp. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc đau nhói. Cơn đau có thể do các tình trạng khác gây ra như lạc nội mạc tử cung hoặc hội chứng ruột kích thích.
Để giảm đau, bạn có thể dùng thuốc giảm đau. Tuy nhiên, nếu bị những cơn đau thắt trong vài ngày, bạn hãy đến gặp bác sĩ ngay.
Việc điều trị còn tùy thuộc vào nguyên nhân gây đau vùng chậu, bao gồm vật lý trị liệu, thuốc giảm đau theo toa hoặc thuốc giãn cơ.
6. Đau nhức ở người lớn tuổi do hội chứng ống cổ tay
Hội chứng ống cổ tay xảy ra khi dây thần kinh từ cổ tay đến lòng bàn tay bị chèn ép, gây đau, tê hoặc ngứa ở ngón tay hoặc cổ tay. Tay có thể trở nên yếu và vụng về trong những thao tác thường ngày.
Những vận động chèn ép lặp lại lâu dài thường được coi là yếu tố nguy cơ gây ra hội chứng ống cổ tay. Những yếu tố khác như bệnh sử gia đình, viêm khớp, những thay đổi hormone thời kỳ mãn kinh, cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Những người từ độ tuổi 40–60 dễ mắc hội chứng ống cổ tay. Phụ nữ thường dễ mắc hội chứng ống cổ tay hơn nam giới.
Bạn hãy đến gặp bác sĩ nếu có các triệu chứng của bệnh. Bác sĩ có thể đề nghị tập vật lý trị liệu, tập thể dục và sử dụng thuốc giảm đau theo toa trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bạn cần phải được phẫu thuật.
7. Đau nhức ở người cao tuổi do căng cơ
Khi bạn bắt đầu già đi, các sợi cơ ít hơn, khiến chúng trở nên kém linh hoạt, dễ bị tổn thương và đau nhức hơn. Điều đó có thể làm tăng khả năng bạn bị đau nhức sau các hoạt động thường ngày, như làm vườn hoặc tập thể dục.
Nếu chỉ là căng cơ nhẹ, nghỉ ngơi và chườm ấm sẽ giúp nhanh chóng cải thiện. Nếu bị đau cơ do rách cơ nhẹ, cần ngay lập tức ngưng tác động gây thêm tổn thương, chườm lạnh, nghỉ ngơi, băng phần cơ và đặt cao hơn tim (phương pháp RICE). Điều này giúp hạn chế máu dồn về chỗ bị căng, rách gây sưng phù nặng. Nếu tình trạng nặng hơn, người bệnh cần gặp bác sỹ để được kê thuốc giảm đau và thúc đẩy hồi phục.
Điều tốt nhất là bạn tránh làm tổn hại cơ thể. Không tự kéo, đẩy hoặc nhấc vật nặng, hãy nhờ sự giúp đỡ của người khác. Các bài duỗi cơ như yoga hoặc Thái Cực quyền sẽ giúp cơ bắp luôn dẻo dai và linh hoạt.
Người lớn tuổi là đối tượng dễ bị tổn thương về sức khỏe, một khi đã bệnh nặng sẽ cần nhiều thời gian và gặp nhiều khó khăn để hồi phục. Chăm sóc đúng cách để phòng tránh, cải thiện những vấn đề đau nhức giúp nâng cao chất lượng sống cho người cao tuổi. Thường xuyên theo dõi và can thiệp kịp thời là nhân tố rất cần thiết để tránh để bệnh diễn tiến nặng và âm thầm.
