Mụn trứng cá là vấn đề da liễu thường gặp ở nhiều độ tuổi khác nhau. Mỗi loại mụn sẽ có đặc điểm, nguyên nhân, cách điều trị và mức độ ảnh hưởng khác nhau. Vậy bạn đã biết phân biệt các loại mụn trên mặt để có cách chăm sóc phù hợp?
Tham vấn y khoa: Thạc sĩ - Bác sĩ Nguyễn Trần Diễm Châu · Da liễu · Phòng khám Da liễu BS. Uyên Unique
Mụn trứng cá là vấn đề da liễu thường gặp ở nhiều độ tuổi khác nhau. Mỗi loại mụn sẽ có đặc điểm, nguyên nhân, cách điều trị và mức độ ảnh hưởng khác nhau. Vậy bạn đã biết phân biệt các loại mụn trên mặt để có cách chăm sóc phù hợp?
Mời bạn đọc tìm hiểu cách phân biệt các loại mụn để có cách ngăn ngừa và điều trị mụn hiệu quả qua bài viết dưới đây!
Mụn là những nốt có kích thước khác nhau, nổi cộm trên da. Đây là kết quả của tình trạng bít tắc lỗ chân lông kết hợp với bã nhờn, tế bào chết lâu ngày tích tụ trên da. Mụn thường xuất hiện ở các vị trí như mặt, cổ, ngực, lưng, bả vai, mông…
Mụn có những đặc điểm khác nhau có thể viêm hoặc không viêm. Tình trạng mụn có thể xuất hiện cả nam và nữ, đặc biệt ở giai đoạn tuổi dậy thì, thời kỳ mãn kinh, trong chu kỳ kinh nguyệt,…
Các loại mụn thường gặp bao gồm:
Khái niệm
Mụn đầu đen là mụn không viêm, xuất hiện các nốt mụn màu đen trên da do tế bào chết, vi khuẩn và bụi bẩn tắc nghẽn ở các nang lông. Mụn đầu đen nằm dưới lỗ chân lông mở, đầu mụn bị oxy hóa khi tiếp xúc trực tiếp với không khí, nên đỉnh mụn chuyển sang màu đen.
Cách nhận biết
Mụn xuất hiện trên bề mặt với lỗ li ti như đầu ghim có màu đen, có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Kích thước từ 1 – 2 mm với số lượng nhiều.
Vị trí thường xuất hiện
Mụn đầu đen chủ yếu xuất hiện trên mũi, cằm, trán, vai và lưng.
Nguyên nhân
Nguyên nhân chính là do tắc nghẽn lỗ chân lông bởi bã nhờn và tế bào da chết. Đặc biệt, mụn thường xuất hiện ở người đang tuổi dậy thì do sự thay đổi nồng độ hormone kích thích quá trình sản xuất bã nhờn tăng đột biến. Ngoài ra, yếu tố môi trường, đổ mồ hôi, căng thẳng,… cũng có thể là nguyên nhân gây mụn đầu đen.
Khái niệm
Mụn đầu trắng thuộc mụn không viêm, nằm dưới lỗ chân lông đóng kín, không tiếp xúc với không khí.
Cách nhận biết
Mụn đầu trắng có đỉnh trắng nhô trên bề mặt da, kích thước khoảng 1 – 2 mm, gây sần sùi trên bề mặt. Xung quanh mụn thường không bị viêm nhiễm hay đau nhức.
Vị trí thường xuất hiện
Mụn đầu trắng thường xuất hiện trên khu vực da mặt như ở trán và cằm.
Nguyên nhân
Mụn đầu trắng xuất hiện do tắc nghẽn lỗ chân lông bởi dầu thừa và tế bào da chết tích tụ. Khác với mụn đầu đen, mụn đầu trắng có lỗ chân lông đóng nên hỗn hợp gây tắc nghẽn ở dưới bề mặt da không bị oxy hoá, mụn có màu trắng.
Khái niệm
Mụn sẩn là một loại mụn viêm thường xuất hiện dưới dạng nốt đỏ, không có nhân mủ. Mụn sẩn có kích thước nhỏ hơn 5 mm và cứng, có thể gây khó chịu nhưng không gây nhiễm trùng.
Mụn sẩn thường là dấu hiệu nhận biết ban đầu của mụn viêm, thậm chí có thể chuyển sang mụn mủ sau vài ngày nếu không được chăm sóc đúng cách.
Cách nhận biết
Mụn ở dạng nốt đỏ, có thể gây đau hoặc khó chịu. Mụn không có đầu mủ nhưng vẫn dễ nhận thấy, hơn nữa chúng có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc thành đám.
Vị trí thường xuất hiện
Mụn sẩn thường xuyên xuất hiện trên khu vực mặt, cổ, vai và lưng.
Nguyên nhân
Khái niệm
Mụn mủ là loại mụn viêm có chứa mủ bên trong, thường là trắng hoặc vàng, có kích thước nhỏ hơn 5 – 10 mm. Mụn thường xuất hiện khi nang lông bị tắc nghẽn do dầu nhờn, vi khuẩn, tế bào chết và bị nhiễm trùng gây mủ.
Cách nhận biết
Mụn có đầu trắng hoặc vàng ở giữa, thường mềm hơn so với mụn sẩn.
Vị trí thường xuất hiện
Mụn mủ thường xuất hiện nhiều trên khu vực cằm, quanh miệng, mũi, má, trán, quai hàm, thái dương.
Nguyên nhân
Mụn mủ phát triển chủ yếu do dầu thừa và tế bào da chết tắc nghẽn bên trong lỗ chân lông, làm viêm lỗ chân lông tạo thành dịch mủ. Ngoài ra, mụn còn có thể xuất hiện do nhiều yếu tố khác như rối loạn hormone, căng thẳng, chăm sóc da không đúng cách.
Khái niệm
Mụn bọc là loại mụn viêm nặng, xuất hiện các cục cứng phát triển sâu dưới da. Sau đó, mụn hình thành trên bề mặt da dưới dạng nốt sưng đỏ. Những nốt sưng này thường không có nhân đầu trắng hoặc nhân đầu đen ở trong.
Mụn bọc có thể kéo dài hàng tuần, thậm chí hàng tháng, gây đau đớn, do vi khuẩn Cutibacteria Acnes (C. Acnes) bị mắc kẹt dưới da dẫn đến nhiễm trùng và viêm nhiễm.
Cách nhận biết
Vị trí thường xuất hiện
Nguyên nhân
Mụn bọc nghiêm trọng khó điều trị, cần được bác sĩ da liễu điều trị để giảm nguy cơ sẹo vĩnh viễn. Bạn có thể đọc thêm mụn bọc ở cằm để tìm cách điều trị phù hợp, hiệu quả.
Khái niệm
Mụn nang là loại mụn viêm khiến các nốt mủ hình thành sâu dưới da gây đau đớn và dễ để lại sẹo. Mụn nang xuất hiện khi dầu và tế bào da chết làm tắc nghẽn lỗ chân lông trên da, vi khuẩn cũng xâm nhập vào lỗ chân lông, gây sưng tấy hoặc viêm nhiễm.
Phân biệt các loại mụn viêm như mụn nang và mụn bọc
Cách nhận biết
Vị trí thường xuất hiện
Mụn nang có xu hướng xuất hiện ở da mặt có nhiều tuyến dầu và các vị trí khác như mông, ngực, cổ, vai, cánh tay trên.
Nguyên nhân
Khái niệm
Mụn thịt dư là cục u nhú trên da ở dạng lồi nhỏ, kích thước từ 1 – 2 cm, có màu da hoặc màu nâu, hơi giống mụn cóc.
Cách nhận biết
Vị trí thường xuất hiện
Mụn thịt xuất hiện ở cổ, nách, quanh bẹn, dưới ngực, mí mắt hoặc dưới nếp gấp của mông.
Nguyên nhân
Khái niệm
Mụn cóc là những khối u nhỏ lành tính do virus u nhú ở người (virus HPV) gây ra ở cả nam và nữ.
Nguyên nhân
Chủ yếu do virus HPV gây ra sự tăng trưởng quá mức của keratin, hình thành mụn cơm. Một số con đường lây bệnh của virus:
Ngoài việc phân biệt các loại mụn, nhìn chung bạn cần có cách phòng ngừa và điều trị các loại mụn thường gặp để không làm tình trạng mụn nghiêm trọng hơn.
Nguyên nhân gây mụn chủ yếu do sự tăng sinh dầu nhờn, tế bào chết gây tắc nghẽn lỗ chân lông. Để hạn chế tình trạng tăng sinh bã nhờn, bạn cần điều hoà nội tiết tố bằng cách xây dựng chế độ sinh hoạt lành mạnh như:
Nhằm hạn chế tình trạng bít tắc lỗ chân lông, cuối ngày bạn nên tẩy trang bằng nước tẩy trang và dùng sữa rửa mặt để loại bỏ bụi bẩn, bã nhờn, kem chống nắng, lớp trang điểm, giúp da sạch sâu.
Cố gắng thực hiện các bước skincare cơ bản để dưỡng da mỗi ngày như sau:
Ngoài ra, bạn có thể tẩy tế bào chết bằng các hoạt chất hoá học hoặc xông hơi 1 lần/tuần để giúp da luôn thông thoáng lỗ chân lông, làm sạch các loại mụn không viêm như mụn đầu đen, mụn đầu trắng, ngăn ngừa mụn viêm hiệu quả.
Đặc biệt, bạn không nên nặn mụn hay dùng tay chạm lên mụn và da mặt, nhằm hạn chế đưa vi khuẩn phát triển gây mụn.
Đối với da mụn, bạn nên ưu tiên sử dụng các sản phẩm có chứa thành phần lành tính, các hoạt chất ngăn ngừa và điều trị mụn như benzoyl peroxide, salicylic acid; Các sản phẩm không sinh nhận mụn – có dòng chữ “oil-free”, “non-comedonegic” có nguồn gốc rõ ràng.
Hơn nữa, dù là da mụn, bạn cũng cần cấp ẩm cho da, nên tìm các sản phẩm dưỡng ẩm cho da dầu mụn có chứa thành phần axit hyaluronic, glycerin, vitamin B3, vitamin B5 để hạn chế da tăng sinh thêm dầu, làm tăng nguy cơ gây mụn.
Nếu tìm sản phẩm để làm thông thoáng lỗ chân lông, bạn nên tìm các sản phẩm có thành phần là axit salicylic, retinol hoặc retinoid, tránh gây kích ứng cho da.
Hy vọng với những thông tin trên đã giúp bạn phân biệt các loại mụn, để xác định được nguyên nhân và cách điều trị phù hợp, giúp da luôn khỏe mạnh, mịn màng.
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!