Bất cứ ai trong chúng ta cũng có thể bị nhiễm khuẩn E. coli do tiếp xúc với thực phẩm, nguồn nước bị ô nhiễm hoặc ăn các loại thịt, đặc biệt là thịt bò chưa được nấu chín kỹ.
Tham vấn y khoa: Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh · Nội khoa - Nội tổng quát · Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh
Bất cứ ai trong chúng ta cũng có thể bị nhiễm khuẩn E. coli do tiếp xúc với thực phẩm, nguồn nước bị ô nhiễm hoặc ăn các loại thịt, đặc biệt là thịt bò chưa được nấu chín kỹ.
Hiểu về vi khuẩn E. coli và những rủi ro bạn có thể gặp phải nếu nhiễm chủng vi khuẩn này sẽ giúp bạn tránh được rối loạn tiêu hóa, nhất là trong mùa nắng nóng.
E. coli là viết tắt của Escherichia coli. Đây là một nhóm vi khuẩn lớn và đa dạng có hình que thuộc họ Enterobacteriaceae. E. coli có thể sống trong ruột của người và các động vật máu nóng khác. Mặc dù hầu hết các chủng E. coli đều vô hại nhưng một số chủng vẫn có thể gây bệnh bao gồm tiêu chảy, nhiễm trùng đường tiết niệu, bệnh đường hô hấp như viêm phổi… và các bệnh khác. Ngoài ra, E. coli cũng được tìm thấy trong thực phẩm và môi trường, đặc biệt là trong nguồn nước và khiến nước bị ô nhiễm.
Trong phạm vi bài viết này, Hello Bacsi chỉ tổng hợp những thông tin về tình trạng nhiễm khuẩn E. coli gây bệnh tiêu hóa.
Có 6 chủng vi khuẩn E. coli khác nhau được biết đến là nguyên nhân gây tiêu chảy, được phân loại dựa trên đặc điểm gây bệnh, bao gồm:
Thời gian ủ bệnh do nhiễm E. coli thường từ 3 đến 4 ngày. Điều này nghĩa là các dấu hiệu, triệu chứng của tình trạng nhiễm khuẩn E. coli thường bắt đầu từ 3 đến 4 sau khi tiếp xúc với vi khuẩn. Tuy nhiên, đôi khi thời gian ủ bệnh rất ngắn chỉ 1 ngày hoặc dài nhất là 10 ngày. Các triệu chứng nhiễm E. coli ở mỗi người có thể diễn tiến khác nhau nhưng thường bao gồm:
Các triệu chứng nhiễm E. coli thường kéo dài từ 5 đến 7 ngày và hầu hết người bệnh đều cảm thấy khỏe hơn sau khoảng thời gian này. Trong khi một số người chỉ bị nhiễm trùng rất nhẹ thì vẫn có trường hợp phát triển bệnh nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng.
Vi khuẩn E. coli lây truyền sang người qua 3 con đường chính sau đây:
Con đường phổ biến nhất khiến bạn nhiễm E. coli là thông qua đường ăn uống. Những thực phẩm dễ bị ô nhiễm bởi vi khuẩn E. coli và gây bệnh cho con người bao gồm:
Vi khuẩn E. coli có thể tồn tại trong hầu hết các loại nguồn nước bao gồm ao, hồ, sông, suối, giếng nước, bể bơi và thậm chí là trong nguồn cung cấp nước của thành phố địa phương chưa được khử trùng. Nếu bạn uống nước bị ô nhiễm, bạn có thể nhiễm E. coli và bị bệnh.
Nếu tay bạn vô tình dính phân chứa E. coli khi thay tã em bé, sau khi đi tiêu, vuốt ve động vật… mà không được rửa sạch, bạn có thể nhiễm khuẩn nếu không cẩn thận đưa tay lên miệng. Nhìn chung, dù không lây qua đường hô hấp thì E. coli vẫn có thể lây lan từ người này sang người khác qua đường tay-miệng, đặc biệt là khi chúng ta không rửa tay thường xuyên, đúng cách.
Về cơ chế gây bệnh, khi bạn nhiễm trùng E. coli do ăn thực phẩm hoặc uống nguồn nước bị ô nhiễm, vi khuẩn sẽ xâm nhập xuống đường tiêu hóa và giải phóng một loại độc tố gây tổn thương niêm mạc ruột non. Quá trình này thường dẫn đến tiêu chảy, đặc biệt là tiêu chảy ra máu.
Bất cứ ai cũng có thể bị nhiễm E. coli nhưng trẻ em, phụ nữ mang thai, người già và người có hệ miễn dịch suy yếu có nguy cơ mắc bệnh nặng cao hơn. Trong một số trường hợp, đặc biệt là với trẻ dưới 5 tuổi bị nhiễm E. coli chủng STEC (còn gọi là chủng O157:H7) thì có thể phát triển một tình trạng gọi là hội chứng huyết tán tăng urê máu (HUS).
Lúc này, vi khuẩn sẽ tiết ra độc tố trong đường ruột của người bệnh. Sau đó độc tố đi vào máu, phá hủy các tế bào hồng cầu, có thể gây suy thận cấp hoặc bất kỳ vấn đề nghiêm trọng nào khác. Biến chứng có khả năng đe dọa tính mạng xảy ra ở khoảng 5 – 10% bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm STEC.
Các triệu chứng ban đầu của hội chứng huyết tán tăng urê máu bao gồm tiêu chảy (thường có máu), sốt, đau bụng, nôn mửa. Khi biến chứng này tiến triển nặng hơn có thể gây các triệu chứng như tiểu ít, tiểu ra máu, mệt mỏi, da nhợt nhạt, dễ bầm tím, nhịp tim nhanh, buồn ngủ, co giật, suy thận… Trong trường hợp này, người bệnh cần nhập viện khẩn cấp để được cấp cứu, điều trị kịp thời.
Đối với bệnh tiêu chảy do E. coli gây ra vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu. Điều may mắn là hầu hết các trường hợp nhiễm E. coli đều tự khỏi. Bạn có thể kiểm soát tình trạng tiêu chảy, nôn mửa… bằng cách uống nhiều nước, nghỉ ngơi đầy đủ.
Đối với việc điều trị bằng thuốc thì kháng sinh thường không được dùng cho trường hợp nhiễm STEC vì có thể khiến bệnh trầm trọng hơn, chẳng hạn như tăng nguy cơ phát triển hội chứng huyết tán tăng urê máu (HUS). Bên cạnh đó, một số loại thuốc cầm tiêu chảy như bismuth subsalicylate hoặc loperamide không được khuyến khích sử dụng vì có thể cũng làm tăng một số rủi ro.
Mặc dù nhiễm vi khuẩn E. coli thường không nguy hiểm nhưng nếu bạn tiêu chảy trên 3 ngày kèm theo các triệu chứng sau đây thì cần sớm đi khám:
Mặc dù E. coli dễ lây nhiễm nhưng bạn có thể kiểm soát nguy cơ nhiễm khuẩn thông qua một số lưu ý quan trọng sau đây:
Nhìn chung, tiêu chảy do nhiễm vi khuẩn E. coli là tình trạng rất phổ biến, đặc biệt là khi bạn ăn thực phẩm bị ô nhiễm. Mặc dù vấn đề này ít khi nghiêm trọng nhưng bạn vẫn không nên chủ quan. Tình trạng tiêu chảy có thể gây mất nước rất nguy hiểm. Vì vậy, cách tốt nhất là bạn nên chú ý đến việc phòng ngừa, đặc biệt là đối với việc chế biến thực phẩm và ăn uống.
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Tham vấn y khoa:
Bác sĩ Nguyễn Thường Hanh
Nội khoa - Nội tổng quát · Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Bắc Ninh
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!