Bệnh Ebola là một tình trạng hiếm gặp nhưng có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, đôi khi dẫn đến tử vong. Bệnh gây sốt, nhức mỏi, tiêu chảy, xuất huyết ở cả bên trong và bên ngoài cơ thể.
Hiểu về bệnh Ebola và những cách nhận biết sẽ giúp bạn phát hiện bệnh sớm và có hướng kiểm soát phù hợp.
Tìm hiểu chung
Ebola là bệnh gì?
Ebola, còn được gọi là bệnh sốt xuất huyết Ebola, là một căn bệnh chết người gây ra bởi virus Ebola. Có nhiều chủng virus Ebola, trong đó chỉ có bốn chủng có thể gây bệnh ở người. Khi virus Ebola đi vào cơ thể, chúng sẽ làm tổn thương hệ miễn dịch và các cơ quan khác. Các yếu tố giúp đông máu sẽ giảm, hậu quả là cơ thể sẽ bị chảy máu nghiêm trọng và không thể kiểm soát được.
Ebola truyền từ người qua người thông qua việc tiếp xúc da hoặc chất dịch cơ thể. Tuy không dễ lây lan như các virus thông thường khác, bệnh Ebola có thể gây tử vong ở 90% người nhiễm virus. Vì vậy, điều quan trọng là bạn phải đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị ngay lập tức khi nghi ngờ mình có khả năng bị nhiễm Ebola.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân nào gây ra bệnh Ebola?
Virus Ebola có thể lây truyền từ động vật sang người hoặc từ người sang người qua đường tiếp xúc da hoặc chất dịch cơ thể.
Lây truyền từ động vật sang người
Các chuyên gia nghi ngờ rằng virus Ebola có thể lây truyền từ động vật nhiễm bệnh sang người thông qua các chất dịch cơ thể như:
- Máu. Những người giết mổ hoặc ăn thịt động vật bị nhiễm bệnh sẽ có nguy cơ bị nhiễm virus. Các nhà khoa học trong khi nghiên cứu về virus Ebola trên động vật cũng đã bị nhiễm virus.
- Phân hoặc nước tiểu. Bạn cũng có thể bị nhiễm bệnh nếu tiếp xúc với phân hoặc nước tiểu của dơi nhiễm Ebola sống trong các hang động.
Không có bằng chứng cho thấy virus Ebola có thể lây lan qua vết cắn của côn trùng.
Lây truyền từ người sang người
Người bị nhiễm bệnh thường không lây cho người khác cho đến khi xuất hiện các triệu chứng. Thành viên gia đình thường bị nhiễm do chăm sóc người thân mắc bệnh. Nhân viên y tế có thể bị nhiễm nếu họ không sử dụng thiết bị bảo hộ, chẳng hạn như mặt nạ phẫu thuật và găng tay. Các trung tâm y tế ở châu Phi thường rất nghèo và họ phải sử dụng lại bơm kim tiêm, đó cũng là một yếu tố nguy cơ truyền bệnh. Một số dịch Ebola đã bùng lên do sử dụng bơm kim tiêm không tiệt trùng kỹ.
Triệu chứng thường gặp
Các triệu chứng của bệnh Ebola là gì?
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh Ebola thường xuất hiện đột ngột trong vòng 2-21 ngày sau khi nhiễm virus. Các dấu hiệu và triệu chứng xuất hiện sớm bao gồm sốt, nhức đầu dữ dội, đau nhức cơ xương khớp, ớn lạnh, đau họng, chán ăn và mệt mỏi.
Qua thời gian, các triệu chứng ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn, bao gồm:
- Buồn nôn và ói mửa;
- Tiêu chảy (có thể có máu);
- Mắt đỏ;
- Vết nổi ban to ra;
- Đau ngực và ho;
- Đau bụng;
- Sụt cân;
- Chảy máu trong bụng;
- Chảy máu từ nhiều nơi trên cơ thể, ví dụ những mảng bầm máu dưới da, chảy máu từ mắt, tai, hậu môn.
Bạn có thể gặp các triệu chứng và dấu hiệu khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi nào bạn nên gặp bác sĩ?
Hãy đến bệnh viện ngay nếu bạn có những triệu chứng giống như cảm cúm sau khi tiếp xúc với người nhiễm Ebola hoặc đi đến vùng có dịch. Bạn cũng cần phải đi khám nếu có tiếp xúc gần với một người bị nhiễm virus. Lúc này, bạn sẽ cần được theo dõi triệu chứng và tránh tiếp xúc với người khác để không lây cho họ.
Nguy cơ mắc phải
Ai thường có nguy cơ mắc bệnh Ebola?
Ebola là một căn bệnh hiếm gặp nhưng rất trầm trọng và chủ yếu xảy ra ở châu Phi. Gần đây, đã có một vài đợt dịch bùng lên ở châu Phi. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp bệnh xuất hiện ở những vùng khác trên thế giới. Nếu bạn đang lên kế hoạch đi du lịch đến khu vực này, bạn nên hết sức thận trọng. Ebola có thể gây bệnh cho cả nam giới và phụ nữ ở mọi lứa tuổi.
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh Ebola?
Đối với hầu hết mọi người, nguy cơ bị nhiễm Ebola là thấp. Tuy nhiên, nguy cơ sẽ gia tăng nếu bạn:
- Du lịch đến nơi có dịch. Bạn có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh nếu đi du lịch hoặc làm việc ở những nơi xảy ra dịch bệnh Ebola.
- Nghiên cứu trên động vật. Các nhà khoa học có nhiều khả năng bị nhiễm virus Ebola nếu họ thực hiện nghiên cứu trên động vật, đặc biệt trên những con khỉ đến từ châu Phi hay Philippines.
- Chăm sóc cho người bị bệnh Ebola. Khi một thành viên bị nhiễm Ebola, các thành viên khác trong gia đình cũng dễ bị nhiễm theo khi họ chăm sóc cho người thân bị ốm. Nhân viên y tế cũng có thể bị nhiễm nếu họ không sử dụng thiết bị bảo vệ, chẳng hạn như mặt nạ phẫu thuật và găng tay.
- Chôn cất người bị bệnh. Thi thể của những người đã chết vì Ebola vẫn có thể truyền bệnh.
Điều trị hiệu quả
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh Ebola?
Ebola khó chẩn đoán vì các dấu hiệu và triệu chứng ban đầu của bệnh thường giống với các bệnh khác, chẳng hạn như thương hàn và bệnh sốt rét. Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn nhiễm virus Ebola, họ sẽ thực hiện các xét nghiệm máu để nhanh chóng xác định virus, bao gồm xét nghiệm Elisa và xét nghiệm PCR.
Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh Ebola?
Các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu về phương pháp điều trị căn bệnh này. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có cách chữa khỏi bệnh Ebola. Hiện đang có một cách điều trị đang được thử nghiệm, điều trị này chống lại bệnh bằng cách phá hủy các tế bào đã nhiễm virus.
Các bác sĩ thường chỉ có thể làm giảm và kiểm soát các triệu chứng của bệnh bằng cách:
- Truyền dịch và cung cấp chất điện giải;
- Thở oxy;
- Thuốc điều chỉnh huyết áp;
- Truyền máu;
- Điều trị các bệnh nhiễm trùng khác.
Chế độ sinh hoạt phù hợp
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến bệnh Ebola?
Cách duy nhất để thoát khỏi căn bệnh Ebola là đến bệnh viện để được điều trị ngay từ khi mới nghi ngờ tiếp xúc với virus hay giai đoạn các triệu chứng vẫn còn chưa xuất hiện. Nếu bạn đi du lịch đến một nơi có bệnh Ebola như tại các nước châu Phi, hoặc tiếp xúc với người bị nhiễm hoặc nghi ngờ bị nhiễm, hoặc nếu bạn có các triệu chứng tương tự như bệnh Ebola, bạn cần phải đến bệnh viện ngay.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
