Viêm cơ tim xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng với nhiễm trùng tại cơ tim. Có nhiều nguyên nhân gây viêm cơ tim khác nhau, trong đó phổ biến nhất là do nhiễm virus.
Điều trị viêm cơ tim phụ thuộc vào nguyên nhân nên việc xác định chính xác căn nguyên là điều rất quan trọng.
Nguyên nhân viêm cơ tim do nhiễm trùng
Nguyên nhân của viêm cơ tim chính xác là gì thường không xác định được rõ ràng. Nguyên nhân tiềm ẩn có rất nhiều nhưng nguy cơ để chúng phát triển thành viêm cơ tim thực sự lại rất hiếm. Một số nguyên nhân viêm cơ tim tiềm ẩn có thể kể đến như sau:
Nhiễm virus
Nhiễm trùng do virus là nguyên nhân viêm cơ tim hàng đầu. Tình trạng viêm xảy ra do virus tấn công cơ tim, gây căng thẳng cho tim ngay cả khi tình trạng nhiễm trùng đã được điều trị.
Những tác nhân virus thường liên quan đến viêm cơ tim đã được ghi nhận, bao gồm:
- Virus gây cảm lạnh thông thường (adenovirus)
- Virus cúm
- Virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19
- Virus gây bệnh viêm gan B và C
- Parvovirus B19
- Virus Herpes simplex
- Virus Coxsackie
- Virus Echovirus (Nhiễm trùng đường tiêu hóa)
- Virus Epstein-Barr (Tăng bạch cầu đơn nhân)
- Nhiễm Rubella (Bệnh sởi Đức)
- Nhiễm virus HIV/AIDS.
2. Vi khuẩn
Nhiễm trùng do vi khuẩn cũng có thể là nguyên nhân viêm cơ tim. Các loại vi khuẩn có thể gây viêm cơ tim bao gồm tụ cầu, liên cầu, vi khuẩn gây bệnh bạch hầu và vi khuẩn do ve gây ra bệnh Lyme.
3. Ký sinh trùng
Các loại ký sinh trùng như Trypanosoma cruzi và toxoplasma, một số các sinh vật được truyền qua côn trùng gây bệnh Chagas cũng có thể gây viêm cơ tim. Bệnh Chagas phổ biến nhất ở Trung và Nam Mỹ.
4. Nấm
Nhiễm trùng nấm men (chẳng hạn như nấm Candida), nấm mốc (chẳng hạn như aspergillus) và các loại nấm khác (chẳng hạn như histoplasma, thường được tìm thấy trong phân chim) có thể là nguyên nhân viêm cơ tim, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch suy yếu.
Các nguyên nhân hiếm gặp khác
Một số nguyên nhân viêm cơ tim hiếm gặp khác có thể kể đến như:
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc hoặc các chất kích thích có thể gây ra phản ứng viêm cơ tim, bao gồm thuốc điều trị bệnh tim, thuốc chống trầm cảm, thuốc lợi tiểu, thuốc hỗ trợ giảm cân, các loại thuốc điều trị ung thư, thuốc kháng sinh (chẳng hạn như thuốc penicillin và sulfonamide), thuốc chống động kinh, thuốc điều trị tâm thần và một số chất kích thích (chẳng hạn như cocaine).
- Hóa chất hoặc bức xạ: Tiếp xúc với một số hóa chất (chẳng hạn như carbon monoxide), các chất độc từ môi trường (chất độc kim loại đến nọc độc của nhện và rắn) hoặc bức xạ đôi khi có thể gây viêm cơ tim.
- Các bệnh tự miễn dịch: Trong đó hệ thống miễn dịch có thể tấn công bất kỳ cơ quan khỏe mạnh nào trong cơ thể, bao gồm cả tim và gây viêm. Chúng bao gồm các bệnh: lupus ban đỏ, bệnh tiểu đường type 1, viêm khớp dạng thấp, sốt thấp khớp, u hạt Wegener, viêm động mạch tế bào khổng lồ và viêm động mạch Takayasu…
Trong một số trường hợp hiếm, viêm cơ tim đã được báo cáo là xảy ra ở những người trẻ tuổi được tiêm vacxin Pfizer-BioNTech hoặc Moderna để phòng ngừa COVID-19.
Yếu tố nguy cơ
Viêm cơ tim có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai ở mọi lứa tuổi, nhưng thường xảy ra nhất ở những người trẻ khỏe mạnh, vốn có hệ thống miễn dịch cường tráng.
Ngoài ra, viêm cơ tim sẽ phổ biến hơn ở một số đối tượng, phụ thuộc vào các yếu tố như:
- Giới tính. Nam giới thường mắc bệnh nhiều hơn phụ nữ.
- Cơ thể không phản ứng tốt với chứng viêm. Mặc dù di truyền không phải là nguyên nhân viêm cơ tim, nhưng gen di truyền có ảnh hưởng đến cách cơ thể phản ứng khi bị viêm và tăng nguy cơ mắc viêm cơ tim.
- Uống rượu nhiều hơn mức được cho phép.
- Các phương pháp điều trị y tế. Một số phương pháp điều trị y tế có thể làm tăng khả năng mắc bệnh viêm cơ tim bao gồm: lọc máu, các thiết bị tim cấy ghép, dùng bức xạ, các phương pháp điều trị các vấn đề về tim, đặt ống thông tĩnh mạch trung tâm.
- Các tình trạng sức khỏe khác. Bệnh tiểu đường, bị HIV/AIDS, da bị thương hoặc nhiễm trùng, bệnh ung thư, rối loạn ăn uống, bệnh thận giai đoạn cuối hoặc bị chấn thương vùng ngực.
Phòng ngừa viêm cơ tim
Không có biện pháp thay đổi lối sống hoặc phương pháp điều trị y tế nào có thể ngăn ngừa viêm cơ tim. Tốt nhất, bạn nên giữ gìn sức khỏe thật tốt để tránh mắc các bệnh nhiễm trùng có thể dẫn đến viêm cơ tim bằng cách hạn chế tiếp xúc với những người bị nhiễm virus hoặc cúm cho đến khi họ khỏi bệnh.
Ngoài ra, duy trì các thói quen lành mạnh như rửa tay thường xuyên bằng xà phòng để tránh nhiễm khuẩn, thực hiện tình dục an toàn để giảm nguy cơ viêm cơ tim liên quan đến HIV, hạn chế uống rượu và không dùng thuốc hay bất kỳ chất kích thích nào là những điều bạn có thể làm để giảm nguy cơ mắc bệnh.
Cuối cùng, nên tiêm phòng rubella, cúm và cả vắc xin phòng SARS-CoV-2, những bệnh có thể là nguyên nhân viêm cơ tim. Vì rủi ro từ vắc xin SARS-CoV-2 là rất hiếm, nhỏ hơn rất nhiều so với lợi ích mà nó mang lại.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân viêm cơ tim, các yếu tố nguy cơ làm gia tăng khả năng mắc bệnh, cũng như cách phòng ngừa hiệu quả nhé!
[embed-health-tool-heart-rate]
