Gần 80% bệnh nhân ung thư tuyến tụy bắt đầu có triệu chứng của bệnh thì bệnh đã di căn (giai đoạn cuối) hoặc tiến triển tại chỗ. Vì vậy, đây vẫn là một căn bệnh có tỷ lệ tử vong cao. Lúc này, việc chăm sóc bệnh nhân ung thư tụy giai đoạn cuối đóng vai trò quan trọng giúp bệnh nhân nâng cao chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ.
Việc lập kế hoạch để chăm sóc người bệnh ung thư tuyến tụy giai đoạn cuối cần lưu ý những gì? Hãy cùng tìm hiểu với Hello Bacsi trong bài viết sau đây nhé!
1. Lưu ý về chế độ dinh dưỡng dành cho bệnh nhân ung thư tụy giai đoạn cuối
Tuyến tụy có hai chức năng chính: chức năng ngoại tiết giúp tiêu hóa thức ăn và chức năng nội tiết điều hòa lượng đường trong máu. Ung thư tuyến tụy giai đoạn cuối có thể ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa, làm bệnh nhân ăn mất ngon và sụt cân. Điều quan trọng là cần giúp người bệnh duy trì cân nặng và chế độ ăn uống lành mạnh, bao gồm:
Đảm bảo luôn uống đủ nước
Nhắc nhở bệnh nhân uống nước đủ 8 ly mỗi ngày là điều cần thiết, đặc biệt có thể tăng cường các loại đồ uống chứa nhiều calo, chất dinh dưỡng và hạn chế dung nạp thức uống có nhiều cafein – gây mất nước ngược lại.
Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày
Ngoại trừ để đảm bảo năng lượng, việc chia nhỏ bữa ăn còn giúp bệnh nhân đối phó được với các tác dụng phụ về tiêu hóa và đường ruột khi điều trị ung thư tuyến tụy giai đoạn cuối. Người chăm sóc nên lên lịch cho bệnh nhân ăn từ 5-6 bữa mỗi ngày và cách 3-4 tiếng cho 1 bữa ăn.
Tăng cường thực phẩm giàu protein cho bữa ăn
Các thực phẩm này có thể là thịt nạc, trứng, các loại đậu và hạt, sữa ít béo hay các sản phẩm từ sữa và sữa đậu nành. Khi chăm sóc cho bệnh nhân ung thư tụy giai đoạn cuối, cần bổ sung thêm các nhóm thực phẩm này trong khẩu phần ăn của người bệnh mỗi ngày.
Chọn thức ăn dễ tiêu hóa cho người bệnh
Hãy giúp bệnh nhân cắt nhỏ thức ăn, ưu tiên các món ăn mềm, chế biến bằng cách luộc, thực phẩm lỏng như cháo, súp,… Tránh cho bệnh nhân ăn thịt đỏ đặc biệt là chưa được nấu chín và cả rau sống.
Hạn chế đồ ngọt và thực phẩm chứa nhiều đường tinh luyện
Bệnh nhân ung thư tuyến tụy thường gặp khó khăn khi tiêu hóa thức ăn chứa nhiều đường vì chức năng sản xuất hormone insulin và glucagon bị ảnh hưởng. Thực phẩm như nước ngọt, bánh ngọt, kẹo hoặc đồ tráng miệng có thể làm tăng lượng đường trong máu và thường không mang lại lợi ích dinh dưỡng. Người chăm sóc nên bỏ qua các loại thực phẩm kém lành mạnh này.
Kiểm soát tiêu chảy
Ở những bệnh nhân đã phẫu thuật tuyến tụy, tiêu chảy có thể xảy ra do khó tiêu hóa chất béo. Mới đầu, cần phải tránh thực phẩm giàu chất xơ để tránh triệu chứng tồi tệ hơn.
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thêm enzyme hỗ trợ tiêu hóa để giúp người bệnh hấp thu dinh dưỡng và năng lượng từ thức ăn.
[embed-health-tool-bmi]
2. Chăm sóc bệnh nhân ung thư tụy giai đoạn cuối về tinh thần
Khi được chẩn đoán ung thư tụy giai đoạn muộn, hầu hết người bệnh đều cảm thấy bối rối, lo lắng và suy sụp tinh thần. Do đó, khả năng mắc phải trầm cảm ở nhóm bệnh nhân này rất cao.
Vì vậy mà khi chăm sóc cho bệnh nhân ung thư tụy giai đoạn cuối, người thân và gia đình chia sẻ và động viên bệnh nhân, luôn bên cạnh để ủng hộ tinh thần giúp họ luôn giữ trạng thái lạc quan và chiến đấu đến cùng với ung thư. Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc chống trầm cảm phù hợp cho bệnh nhân.
3. Chăm sóc bệnh nhân ung thư tụy giai đoạn cuối về thể chất
Giúp bệnh nhân tuân thủ điều trị
Ung thư tuyến tụy giai đoạn cuối khó để đối phó. Phương pháp chính để điều trị là hóa trị, giúp kiểm soát hoặc thu nhỏ ung thư trong một thời gian. Hóa trị liệu có thể dùng đường tiêm hoặc đường uống.
Quá trình chăm sóc bệnh nhân ung thư tụy giai đoạn cuối cần đảm bảo bệnh nhân hóa trị liệu đúng giờ và đúng liều lượng theo chỉ định của bác sĩ. Nếu có tác dụng phụ nào đặc biệt khi nghi ngờ nhiễm trùng cần trao đổi ngay với bác sĩ để có những điều chỉnh thích hợp, không tự ý ngừng trị liệu cho bệnh nhân.
Giúp bệnh nhân giảm bớt cơn đau do ung thư
Khối u chèn lên các dây thần kinh xung quanh có thể làm người bệnh đau đớn dữ dội. Hóa trị hay xạ trị làm giảm kích thước khối u cũng có thể giúp ích cho việc giảm đau này.
Ngoài ra, người chăm sóc có thể xoa bóp, mát xa cho bệnh nhân để bệnh nhân cảm thấy thoải mái, dễ chịu hơn, giảm nhức mỏi, đau đớn. Nếu khi chăm sóc thấy người bệnh đau đớn dữ dội, bạn có thể chủ động trao đổi với bác sĩ để đưa ra giải pháp giảm đau thích hợp.
Chăm sóc bệnh nhân ung thư tụy giai đoạn cuối trong các hoạt động hằng ngày
Bệnh nhân ung thư tụy giai đoạn cuối sẽ bị giảm sút nhiều về sức khỏe, cần đến sự hỗ trợ trong các hoạt động hằng ngày như ăn uống, tắm rửa, đi vệ sinh, thậm chí chải đầu… Ngoài ra, người thân cũng cần thay đổi vị trí nằm của bệnh nhân thường xuyên hay giúp họ di chuyển đi lại trong phòng, hạn chế tình trạng lở loét do nằm nhiều.
Lời khuyên cuối cùng dành cho người thân khi chăm sóc bệnh nhân ung thư tụy giai đoạn cuối đó là đừng hoảng sợ thay vào đó hãy tích cực và phối hợp với các phương pháp điều trị được bác sĩ lên kế hoạch. Hành trình để vượt qua ung thư tụy là khó khăn nhưng cũng đừng nên bỏ cuộc quá sớm nhé! Hãy giúp người thân của mình có được nhiều thời gian và khỏe mạnh hơn để làm những điều họ thích.
