Vắc xin DTP là nhóm vắc xin kết hợp chống lại ba bệnh truyền nhiễm ở người: bạch hầu, ho gà và uốn ván. Vắc xin này gồm 5 mũi được tiêm cho trẻ từ 6 tuần đến 6 tuổi. Một số tác dụng phụ có thể gặp phải là đau nhức hoặc sưng tấy tại chỗ tiêm, trẻ sốt, quấy khóc, mệt mỏi, chán ăn và nôn mửa.
Tìm hiểu các thông tin về Vắc xin DPT qua bài viết sau.
Vắc xin DPT là gì?
Vắc xin DTP được tiêm cho trẻ từ 6 tuần đến 6 tuổi để tạo miễn dịch phòng bệnh bạch hầu, uốn ván và ho gà. Đây là vacxin phối hợp từ giải độc tố bạch hầu tinh chế, giải độc tố uốn ván tinh chế và huyền dịch vi khuẩn ho gà đã bất hoạt, được hấp phụ bằng tá chất Aluminium phosphate.
Việt Nam có lưu hành các loại vắc-xin ngừa bạch hầu-ho gà-uốn ván cho trẻ 2 tháng – <7 tuổi sau:
- Infanrix Hexa của GSK
- Pentaxim của Sanofi Pasteur
- Quinvaxem trong chương trình tiêm chủng mở rộng của Berna Biotech
- Tetraxim của GSK
- TeTract-Hib của Sanofi Pasteur
- DPT của Viện vắc-xin và sinh phẩm Y tế
Tác dụng
Tác dụng của vắc xin DPT là gì?
Vắc xin DPT được sử dụng để tạo miễn dịch chủ động ngăn ngừa bệnh bạch hầu, uốn ván và ho gà ở trẻ em từ 6 tuần tuổi đến 6 tuổi.
Bệnh bạch hầu và ho gà lây từ người này sang người khác. Uốn ván xâm nhập vào cơ thể qua vết cắt hoặc vết thương.
- Bạch hầu (Diphtheria) có thể dẫn đến khó thở, suy tim, tê liệt hoặc tử vong.
- Uốn ván (Tetanus) gây cứng cơ và đau đớn. Uốn ván có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm không thể mở miệng, khó nuốt và khó thở hoặc tử vong.
- Ho gà (Pertussis) có thể gây ra những cơn ho dữ dội, không kiểm soát được khiến bạn khó thở, khó ăn hoặc uống. Bệnh ho gà có thể cực kỳ nghiêm trọng, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, gây viêm phổi, co giật, tổn thương não hoặc tử vong. Ở thanh thiếu niên và người lớn, nó có thể gây sụt cân, mất kiểm soát bàng quang, bất tỉnh và gãy xương sườn do ho dữ dội.
Liều dùng
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.
Liều dùng vắc xin DPT cho trẻ em như thế nào?
CDC khuyến nghị nên tiêm loạt vắc xin 5 liều DTP cho trẻ em từ 6 tuần tiếp tục cho đến 6 tuổi. Khuyến cáo liều thường quy dành cho các lứa tuổi sau:
- 2 tháng: tuổi tối thiểu là 6 tuần
- 4 tháng: nên tiêm liều thứ hai ít nhất 4 tuần sau liều đầu tiên
- 6 tháng: nên tiêm liều thứ ba ít nhất 4 tuần sau liều thứ hai
- 15 đến 18 tháng: độ tuổi tối thiểu để tiêm liều thứ tư là 12 tháng và nên tiêm tối thiểu 6 tháng sau liều thứ ba. Liều được tính là hợp lệ nếu được tiêm ít nhất 4 tháng sau liều thứ ba và trẻ ít nhất 12 tháng tuổi.
- Từ 4 đến 6 tuổi: độ tuổi tối thiểu để tiêm liều thứ năm là 4 tuổi. Liều này nên được tiêm ít nhất 6 tháng sau liều thứ tư.
Liều DTP là 0,5 mL và tiêm bắp. Vị trí tiêm bắp được ưu tiên cho trẻ sơ sinh đến hai tuổi là mặt trước bên của đùi. Đối với trẻ từ ba tuổi trở lên, vị trí ưa thích là cơ delta.
DTP có thể được tiêm dưới dạng vắc xin độc lập hoặc là một phần của vắc xin kết hợp (loại kết hợp nhiều loại vắc xin với nhau thành một mũi tiêm). DTP có thể được tiêm cùng lúc với các loại vắc xin khác.
Liều dùng vắc xin DPT cho trẻ em chưa được tiêm chủng
Trẻ em chưa được tiêm chủng hoặc tiêm chủng không đầy đủ nên được tiêm chủng bổ sung. Quá trình này có thể thực hiện được với khoảng cách tối thiểu giữa các liều.
- Liều 1 đến liều 2 – 4 tuần
- Liều 2 đến liều 3 – 4 tuần
- Liều 3 đến liều 4 – sáu tháng; độ tuổi tối thiểu để tiêm liều 4 là 12 tháng.
- Liều 4 đến liều 5 – 6 tháng
DTP được phê duyệt trong 3 tháng cuối của thai kỳ để ngăn ngừa bệnh ho gà ở trẻ dưới 2 tháng tuổi.
Tác dụng phụ
Những tác dụng phụ khi tiêm vắc xin DPT là gì?
Bạn có thể gặp các tác dụng phụ sau đây khi tiêm mũi vắc xin DPT:
- Đau nhức hoặc sưng tấy tại chỗ tiêm, trẻ sốt, quấy khóc, mệt mỏi, chán ăn và nôn mửa.
- Các phản ứng nghiêm trọng hơn: Thân nhiệt ≥40,5°C (không phải do nguyên nhân không xác định được); tình trạng suy sụp hoặc giống như sốc, trẻ khóc dai dẳng và không nguôi kéo dài ≥3 giờ; co giật kèm sốt hoặc không trong vòng 3 ngày sau khi tiêm vắc xin.
- Hiếm khi, sau khi tiêm chủng sẽ bị sưng toàn bộ cánh tay hoặc chân, đặc biệt ở trẻ lớn hơn khi chúng được tiêm liều thứ tư hoặc thứ năm.
- Khả năng gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng, thương tích nghiêm trọng khác hoặc tử vong là rất thấp.
Không phải ai cũng biểu hiện các tác dụng phụ như trên. Có thể có các tác dụng phụ khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các tác dụng phụ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.
Phản ứng dị ứng có thể xảy ra sau khi người được tiêm chủng rời khỏi phòng khám. Nếu bạn thấy dấu hiệu của phản ứng dị ứng nghiêm trọng (nổi mề đay, sưng mặt và cổ họng, khó thở, nhịp tim nhanh, chóng mặt hoặc suy nhược), hãy gọi cấp cứu và đưa người đó đến bệnh viện gần nhất
Thận trọng/ Chống chỉ định
Những lưu ý trước khi tiêm vacxin DPT là gì?
- Đã bị phản ứng dị ứng sau liều trước đó của bất kỳ loại vắc xin nào bảo vệ chống uốn ván, bạch hầu hoặc ho gà hoặc bị bất kỳ dị ứng nghiêm trọng nào đe dọa đến tính mạng
- Đã bị hôn mê, giảm mức độ ý thức hoặc co giật kéo dài trong vòng 7 ngày sau khi tiêm bất kỳ liều vắc xin ho gà nào trước đó
- Bị co giật hoặc có vấn đề khác về hệ thần kinh
- Đã từng mắc Hội chứng Guillain-Barré
- Đã bị đau hoặc sưng tấy nặng sau khi tiêm bất kỳ loại vắc xin nào trước đó để bảo vệ chống uốn ván hoặc bạch hầu
- Trong một số trường hợp, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể quyết định hoãn tiêm chủng DTP cho đến lần khám sau.
- Trẻ em bị bệnh nhẹ như cảm lạnh có thể được tiêm phòng. Trẻ em bị bệnh ở mức độ vừa phải hoặc nặng thường nên đợi cho đến khi bình phục trước khi tiêm vắc xin DTP.
Lưu ý nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú
Vẫn chưa có đầy đủ các nghiên cứu để xác định rủi ro khi dùng thuốc này trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú. Trước khi dùng thuốc, hãy luôn hỏi ý kiến bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ. Thuốc này thuộc nhóm thuốc C đối với thai kỳ, theo Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA).
Ghi chú: Phân loại thuốc dùng cho phụ nữ có thai:
- A= Không có nguy cơ;
- B = Không có nguy cơ trong vài nghiên cứu;
- C = Có thể có nguy cơ;
- D = Có bằng chứng về nguy cơ;
- X = Chống chỉ định;
- N = Vẫn chưa biết.
Chống chỉ định của vacxin DPT là gì?
Không tiêm vacxin này cho trẻ trong những trường hợp:
- Nhiễm trùng cấp tính, sốt chưa rõ nguyên nhân
- Các bệnh cấp tính và mãn tính đang trong thời kỳ tiến triển
- Có rối loạn thần kinh (co giật, viêm não và các bệnh về não)
- Có bệnh tim mạch (bẩm sinh hay mắc phải)
- Suy dinh dưỡng, nhiễm HIV
- Giảm tiểu cầu hay có rối loạn đông máu
Tương tác thuốc
Vacxin DPT có thể tương tác với thuốc nào?
Các thuốc ức chế miễn dịch và liệu pháp phóng xạ tùy theo liều lượng có thể tương tác với vacxin DPT, làm giảm sự đáp ứng tạo kháng thể của người bệnh đối với DPT hoặc dẫn đến những đáp ứng sai lệch với quy trình tiêm chủng.
Thức ăn và rượu bia
Những loại thuốc nhất định không được dùng trong bữa ăn hoặc cùng lúc với những loại thức ăn nhất định vì có thể xảy ra tương tác. Rượu và thuốc lá cũng có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định. Hãy tham khảo ý kiến chuyên gia sức khỏe của bạn về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá.
Tình trạng sức khỏe
Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.