Bệnh hoang tưởng ghen tuông (hội chứng Othello) là một dạng của rối loạn nhân cách hoang tưởng. Sự nghi ngờ kèm theo những hành động bốc đồng là đặc trưng của tình trạng này. Bệnh không được điều trị kịp thời sẽ để lại nhiều hậu quả khó lường.
Ghen tuông là điều khá bình thường trong tình cảm. Ở mức độ vừa phải, nó khiến cho tình yêu thêm thú vị và bền chặt. Tuy nhiên, khi cơn ghen xảy ra thường xuyên và trở nên mất kiểm soát thì bạn cần phải xem lại. Ghen tuông hoang tưởng giết chết các mối quan hệ như việc ai đó thường xuyên đổ nước nóng vào chậu cây.
Hoang tưởng ghen tuông là bệnh gì?
Hội chứng này được các chuyên gia sức khỏe tâm thần đặt tên theo vở kịch cổ điển rất thành công “Othello: Vị tướng Ma-rốc ở Venice” (Othello: The Moor of Venice) của Shakespeare. Nhân vật chính trong vở kịch là tướng Othello, một người đàn ông đến từ Ma-rốc luôn nghi ngờ về sự không chung thủy của vợ mình – nàng Desdemona. Cuối cùng vì không thể kiểm soát được cơn ghen của mình, Othello giết chết người vợ rồi tự sát.
Các chuyên gia đã tìm ra nhiều điểm tương đồng của Othello và những người mắc chứng ghen tuông hoang tưởng. Bệnh nhân rơi vào vòng lẩn quẩn và ám ảnh bởi sự nghi ngờ vô cớ với người mình yêu.
Chưa dừng lại ở đó, người mắc bệnh hoang tưởng ghen tuông luôn tự đưa ra các phán đoán, đồng thời khẳng định đối tác là người giả dối. Bệnh thường đi kèm với nhiều bệnh tâm thần khác như hoang tưởng bị truy hại, hoang tưởng có người theo dõi…
Triệu chứng thường gặp của bệnh hoang tưởng ghen tuông
Theo “Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần“, phiên bản thứ 5 (DSM-5), hội chứng Othello là một loại rối loạn ảo giác ghen tuông. Điều đó có nghĩa, trục cơ bản của rối loạn này là sự ghen tuông cực đoan. Tất cả suy nghĩ của người bệnh đều hỗ trợ cho ý tưởng về sự không chung thủy của đối tác.
Người mắc bệnh hoang tưởng ghen tuông có cách hành xử hoàn toàn phi lý. Mối quan tâm lớn nhất của họ trong các mối quan hệ tình cảm là tìm kiếm một cách cẩn thận bằng chứng, chứng tỏ bạn tình không chung thủy. Tuy nhiên, họ chỉ nhìn thấy những gì họ muốn thấy mà không xem xét sự hợp lý của các bằng chứng liên quan.
Bệnh nhân sẽ liên tục kiểm tra điện thoại di động, máy tính cá nhân của đối tác. Sự mù quáng còn thể hiện ở ý nghĩ bạn đời đã thay đổi thói quen kể từ khi phản bội họ.
Hội chứng Othello có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Hành động ghen tuông dễ dẫn đến mất kiểm soát và gây hại đến những người bên cạnh. Trong một số trường hợp, người bệnh bị ám ảnh bởi suy nghĩ họ là nạn nhân của một âm mưu và cảm thấy bị phản bội nhiều lần.
Những người xung quanh đóng vai trò quan trọng đối với cơn ghen của bệnh nhân. Trong vở kịch nổi tiếng trên, Lago – Hiệu úy của Othello là người đã gợi nên những nghi ngờ đầu tiên của Othello đối với vợ mình.
Dưới đây là một số khía cạnh giúp bạn có thể xác định ai đó có mắc phải bệnh hoang tưởng ghen tuông hay không:
- Bốc đồng và có hành vi bạo lực
- Liên tục tra hỏi, kiểm soát sinh hoạt và các mối quan hệ của bạn đời
- Kiểm tra các thói quen của bạn đời để chắc chắn không có sự thay đổi
- Nghi ngờ thường xuyên về sự chung thủy
- Tưởng tượng ra các hành động phản bội của bạn đời
- Không có khả năng kiểm soát lời nói và hành động khi ghen tuông
- Không ngừng đưa ra những lời biện minh cho sự nghi ngờ của mình
Sự nguy hiểm của hội chứng này là theo thời gian, người bệnh không chỉ ghen tuông với bạn tình mà còn có lòng đố kỵ với tất cả những người xung quanh. Những lời giải thích đều là vô nghĩa đối với người mắc bệnh hoang tưởng ghen tuông. Với họ, không có gì là ngẫu nhiên và mọi cử chỉ bạn đời dành cho người khác giới khác đều là tín hiệu của mối quan hệ mờ ám.
Theo Healthline, người ghen tuông luôn cảm thấy tình yêu mình nhận được là quá ít ỏi. Họ thường xuyên sống trong cảm giác không an toàn, hằn học và thậm chí có hành vi nguy hiểm đến các “tình địch” trong trí tưởng tượng.
Nguyên nhân hình thành chứng hoang tưởng ghen tuông
Cũng như nhiều dạng rối loạn nhân cách hoang tưởng khác, cho đến nay vẫn chưa có nghiên cứu nào giải thích đầy đủ nguyên nhân của bệnh hoang tưởng ghen tuông. Tuy nhiên, các chuyên gia xác định có nhiều yếu tố gây ảnh hưởng đến sự phát triển của tình trạng này. Nghiện rượu, tâm thần phân liệt hoặc nghiện chất kích thích là một vài yếu tố quan trọng.
Bên cạnh đó, các vấn đề về thoái hóa thần kinh như Alzheimer hay Parkinson cũng có mối quan hệ với hội chứng Othello. Điều đó lý giải vì sao bệnh thường khởi phát ở những người cao tuổi. Tuy các triệu chứng không có sự khác biệt theo giới tính nhưng các thống kê gần đây cho thấy, tỷ lệ người mắc bệnh ở nam giới cao hơn nữ giới.
Bệnh hoang tưởng ghen tuông còn liên quan đến các vấn đề xã hội, công việc, tình trạng hôn nhân, văn hóa và tín ngưỡng.
Phương pháp điều trị bệnh hoang tưởng ghen tuông
Bệnh thường hình thành âm ỉ trong nhiều năm dẫn đến khó khăn trong việc chẩn đoán. Điều trị bệnh cần có sự theo dõi và tiến hành của các bác sĩ tâm thần giàu kinh nghiệm. Quá trình hồi phục có tính chủ quan, tùy theo bệnh tình và ý thức của bệnh nhân.
Nếu được điều trị đúng cách, người bệnh sẽ dần dần kiểm soát được những cơn ghen, đồng thời có được sự thanh thản trong tâm hồn. Để làm được điều này, bác sĩ trị liệu phải có sự đánh giá toàn diện về bệnh nhân, từ đó tìm ra nguồn gốc dẫn đến sự ghen tuông phi lý. Bác sĩ cũng sẽ sớm xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh, giúp bệnh nhân nắm rõ tình trạng hiện tại.
Trong các phương pháp điều trị bệnh hoang tưởng ghen tuông, liệu pháp nhận thức hành vi được xem là mang lại hiệu quả cao nhất. Theo đó, chuyên gia trị liệu sử dụng các kỹ thuật hành vi như tiếp xúc, phòng ngừa phản ứng và tái cấu trúc nhận thức. Đối với các trường hợp cực đoan, bệnh nhân sẽ được kê thêm thuốc chống loạn thần. Thời gian điều trị có thể kéo dài từ nhiều tháng đến nhiều năm. Vì thế, nó đòi hỏi sự kiên trì của người bệnh.
Người bạn đời nên đi cùng bệnh nhân trong mỗi buổi trị liệu để có thể thông cảm hơn và ngăn những tình huống gây hiểu lầm có thể xảy ra. Không nên chỉ trích người bệnh vì sẽ khiến họ khó kiểm soát cơn giận dữ, gây ra những hành vi nguy hiểm.
Như vậy, hội chứng Othello (bệnh hoang tưởng ghen tuông) là một dạng rối loạn tâm thần có khả năng gây ra hậu quả nghiêm trọng. Bệnh có thể trở thành mãn tính và người bệnh thường khó duy trì các mối quan hệ tình cảm. Ngay khi phát hiện ai đó gặp các triệu chứng trên, bạn hãy đưa họ đến gặp bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt.
[embed-health-tool-bmi]
