Tác giả: Tiến sĩ - Bác sĩ - Giảng viên Vũ Xuân Thành · Chỉnh hình · Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình TP. Hồ Chí Minh
Gân gót là một bó sợi cứng chắc, kết nối các cơ ở phía sau bắp chân với xương gót chân. Nếu bạn căng gân gót quá mức, nó có thể rách (đứt). (Nguồn: Mayoclinic.com)
Đứt kín gân gót (gân Achilles) là một chấn thương ảnh hưởng đến mặt sau cẳng chân. Nó xảy ra chủ yếu ở những người chơi các môn thể thao giải trí, nhưng nó có thể xảy ra với bất cứ ai.
Gân gót là một bó sợi cứng chắc kết nối các cơ ở phía sau bắp chân với xương gót chân. Nếu bạn căng gân gót quá mức, nó có thể rách (đứt) hoàn toàn hoặc chỉ một phần.
Khi gân gót bị đứt, bạn có thể nghe thấy một tiếng bốp, sau đó là một cơn đau nhói ngay lập tức ở phía sau mắt cá chân và cẳng chân, ảnh hưởng đến khả năng đi lại của bạn. Phẫu thuật thường được chỉ định để điều trị, tuy nhiên việc điều trị không phẫu thuật cũng mang lại kết quả tích cực đối với một số bệnh nhân.
Mặc dù có thể không có dấu hiệu hoặc triệu chứng nào khi bị đứt gân gót, nhưng hầu hết trường hợp đều sẽ có:
Tìm gặp bác sĩ ngay lập tức nếu bạn nghe thấy tiếng bốp ở gót chân, đặc biệt là nếu bạn không thể đi bộ bình thường sau đó.
Gân gót giúp bạn dồn lực xuống bàn chân, nhón gót chân và tạo lực đẩy cho bàn chân khi bạn bước đi. Bạn dựa vào nó hầu như mỗi khi đi bộ và di chuyển bàn chân.
Vị trí đứt gân gót thường nằm cách khoảng 6cm so với điểm bám tận của nó vào xương gót. Phần này có thể dễ bị đứt vì lưu lượng máu nuôi thấp và cũng có thể làm giảm khả năng lành gân.
Chấn thương đứt gân gót thường do sự gia tăng áp lực đột ngột lên nó gây ra. Ví dụ phổ biến gồm:
Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ đứt gân gót bao gồm:
Gân gót kết nối các cơ mặt sau cẳng chân tới xương gót. Bài tập kéo giãn bắp chân có thể ngăn ngừa chấn thương đứt gót chân. Thực hiện các bước sau để kéo giãn cơ:
Để giảm nguy cơ chấn thương gân gót, hãy làm theo các mẹo sau:
Trong khi khám lâm sàng, bác sĩ sẽ kiểm tra cẳng chân của bạn xem có đau và sưng không. Bác sĩ có thể nhìn và sờ thấy khoảng trống giữa đoạn gân của bạn nếu nó bị đứt hoàn toàn.
Bác sĩ có thể yêu cầu bạn quỳ trên ghế hoặc nằm sấp với cổ và bàn chân treo ở cuối bàn khám. Bác sĩ có thể bóp cơ bắp chân để xem bàn chân của bạn có tự động gập không, nếu không có lẽ bạn đã bị đứt gân gót (nghiệm pháp Thompson).
Nếu nghi ngờ có tổn thương gân gót của bạn – cho dù nó bị đứt hoàn toàn hay chỉ một phần – bác sĩ có thể yêu cầu siêu âm hoặc chụp MRI.
Điều trị đứt gân gót thường phụ thuộc vào tuổi tác, mức độ hoạt động và mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Nhìn chung, những người trẻ tuổi và năng động hơn, đặc biệt là các vận động viên, có xu hướng chọn phẫu thuật để sửa chữa gân gót bị đứt hoàn toàn, trong khi những người lớn tuổi có nhiều khả năng lựa chọn điều trị không phẫu thuật.
Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây đã cho thấy hiệu quả tương đương của cả điều trị phẫu thuật và không phẫu thuật.
Cách tiếp cận này thường bao gồm:
Điều trị không phẫu thuật có thể tránh các rủi ro liên quan đến phẫu thuật, chẳng hạn như nhiễm trùng. Tuy nhiên, cách tiếp cận không phẫu thuật có thể làm tăng cơ hội tái chấn thương và việc phục hồi của bạn có thể mất nhiều thời gian hơn, mặc dù các nghiên cứu gần đây cho thấy kết quả thuận lợi ở những bệnh nhân điều trị không phẫu thuật nếu họ bắt đầu phục hồi chức năng sớm.
Thủ thuật này thường bao gồm việc rạch ở phía sau cẳng chân và khâu các gân bị rách lại với nhau. Tùy thuộc vào tình trạng của mô bị rách, việc sửa chữa có thể được tăng cường bằng các gân khác hoặc từ phần khác của chính gân gót bị đứt.
Biến chứng có thể bao gồm nhiễm trùng và tổn thương thần kinh. Các thủ thuật xâm lấn tối thiểu làm giảm tỷ lệ nhiễm trùng so với các thủ thuật mở.
Sau khi điều trị, bạn sẽ phải tập các bài tập vật lý trị liệu để tăng cường cơ bắp chân và gân gót chân. Hầu hết bệnh nhân có thể trở lại mức độ hoạt động trước đây của họ trong vòng 4-6 tháng. Điều quan trọng là tiếp tục rèn luyện sức mạnh và sự ổn định sau đó bởi vì một số vấn đề có thể kéo dài đến một năm.
Phục hồi chức năng tập trung vào sự phối hợp của các bộ phận cơ thể và cách bạn di chuyển. Mục đích là để đưa bạn trở lại mức hoạt động cao nhất, như một vận động viên hoặc trong mức hoạt động hàng ngày của bạn.
Một nghiên cứu đánh giá đã kết luận rằng nếu bạn áp dụng phục hồi chức năng, bạn có thể có kết quả tốt như điều trị không phẫu thuật hoặc phẫu thuật. Tuy nhiên vẫn cần phải nghiên cứu thêm.
Phục hồi chức năng sau khi phẫu thuật hoặc điều trị không phẫu thuật cũng đang có xu hướng thực hiện sớm hơn và tiến triển nhanh hơn. Có nhiều nghiên cứu đang đang được tiến hành liên quan đến lĩnh vực này.
Nếu bạn bị đứt gân gót thì thường phải được điều trị ngay lập tức tại khoa cấp cứu của bệnh viện. Bạn cũng có thể cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên về y học thể thao hoặc phẫu thuật chỉnh hình.
Viết một danh sách bao gồm:
Bác sĩ có thể hỏi bạn một số câu hỏi sau:
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Tác giả:
Tiến sĩ - Bác sĩ - Giảng viên Vũ Xuân Thành
Chỉnh hình · Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình TP. Hồ Chí Minh
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!