Khủng hoảng tuổi lên 2: Bí quyết vượt qua nhẹ nhàng cùng con

Nếu đang có con ở độ tuổi lên 2, chắc hẳn bạn không ít lần điên đầu với trẻ. Ở tuổi lên 2 đang tập đi, tập chạy, trẻ chỉ muốn làm theo ý mình. Dù bạn có dùng biện pháp mạnh để con nghe lời nhưng gần như không hiệu quả với trẻ. Đây được xem là khủng hoảng tuổi lên 2. 

Khủng hoảng tuổi lên 2 có thể trở thành cơn ác mộng của không ít ông bố bà mẹ. Trong mọi tình huống, trẻ đều trả lời “không”. Vậy làm cách nào để đối phó khủng hoảng tuổi lên 2? Hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu qua bài viết sau nhé.

Khủng hoảng tuổi lên 2 là gì?

Khủng hoảng tuổi lên 2 là gì? Trước hết, thời kỳ khủng hoảng lên 2 này được đặc trưng bởi hành vi thách thức, bao gồm nói “không”, đánh, đá, cắn hoặc bỏ qua các quy tắc đã được bố mẹ đặt ra từ trước. Khủng hoảng tuổi lên 2 có thể bắt đầu ngay sau sinh nhật đầu tiên hoặc có bé đến 3 tuổi mới có các biểu hiện này.

Mặt khác, 2 tuổi là khoảng thời gian trẻ trong độ tuổi tập đi đạt được các mốc phát triển quan trọng, bao gồm giao tiếp trong các câu có hai hoặc ba từ, đi bộ, leo trèo và hiểu các khái niệm cụ thể như “của con”, “không được”, “hư quá” – những từ ngữ mà bé vẫn chưa tiếp thu được trước đó.

Về cơ bản, khủng hoảng tuổi lên 2 cho phép bé thử nghiệm, khẳng định sự độc lập, học cách truyền đạt nhu cầu và mong muốn, cũng như nhận ra rằng những ham muốn đó đôi khi có thể khác với người khác.

Bạn có thể xem thêm: Trẻ 2 tuổi phát triển nhận thức đến mức độ nào?

Dấu hiệu của khủng hoảng tuổi lên 2

Dấu hiệu khủng hoảng trẻ lên 2 là gì? Những đứa trẻ 2 tuổi thường kén chọn và thách thức tính nhẫn nại của người lớn,  khả năng trì hoãn cho mọi tình huống. Dù không có danh sách rõ ràng về các dấu hiệu cho thấy bé đang trong giai đoạn khủng hoảng và mỗi cá nhân đều có cách thể hiện khác nhau, nhưng vẫn xuất hiện một vài điểm chung sau đây:

1. Tỏ ra khó chịu khi người lớn không hiểu ý 

Một trong những nguyên nhân phổ biến của những cơn gào khóc khủng khiếp là bé bực tức do người lớn không hiểu được bé muốn gì. Ví dụ, trẻ muốn uống nước nhưng khi bạn đưa nước, trẻ bật khóc tức tưởi vì bạn đã đưa cho bé một cái ly màu đỏ thay vì màu xanh yêu thích của bé. Đó là dấu hiệu trẻ khủng hoảng tuổi lên 2.

Tuy nhiên, một khi bé có thể biểu hiện nhu cầu của mình tốt hơn, cơn giận dữ sẽ bắt đầu giảm xuống.

2. Đá, cắn hoặc đánh những người xung quanh

Giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 2 này, trẻ có thể không có nhiều từ ngữ để diễn tả và vẫn đang phát triển khả năng kiểm soát sự xúc động nên dễ bùng phát bằng hành động như đá, cắn, đánh người khác. Dù điều này khá phổ biến nhưng đây là thái độ cần phải được can thiệp để ngăn chặn bé sinh ra thói quen không tốt về sau.

3. Trẻ khủng hoảng tuổi lên 2 thường tức giận một cách vô cớ

Điều đáng sợ nhất trong các dấu hiệu của giai đoạn này là những cơn giận dữ nơi công cộng. Nếu bạn mong đợi bé xử sự đúng đắn ở nơi công cộng vì nghĩ rằng con có thể kiềm chế trước nhiều người thì sự thật lại chỉ khiến bạn thất vọng thêm mà thôi.

4. Bắt đầu nói “không” nhiều hơn

Đôi lúc trẻ khủng hoảng tuổi lên 2 sẽ làm bạn bối rối khi bày tỏ “không” một cách vô nghĩa trong nhiều tình huống, ví dụ như khi bạn đưa cho bé đồ ăn vặt, đồ chơi yêu thích, chúc bé ngủ ngon…

5. Bảo vệ lãnh thổ

Ở giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 2 này, trẻ đang tìm hiểu khái niệm về sự sở hữu. Do đó, bé sẽ trở nên nhạy cảm với “lãnh thổ” của mình và sẵn sàng đánh nhau với mọi người nếu cảm thấy “lãnh thổ” bị xâm phạm ngay cả khi đó chỉ là một chiếc ghế bé ngồi ăn cơm hay chỗ nằm trên giường.

Khủng hoảng tuổi lên 2 kéo dài bao lâu?

Các chuyên gia cho rằng khủng hoảng tuổi lên 2 tuổi sẽ giảm bớt khi trẻ hiểu rõ hơn các quy tắc, biết cách truyền đạt những gì mình muốn và nhận ra rằng ly uống nước sai màu không có gì quá to tát. Giai đoạn nhạy cảm này có thể kéo dài đến khi trẻ 3 tuổi hay thậm chí là 4 tuổi.

Cách đối phó khủng hoảng tuổi lên 2

Việc đối phó với giai đoạn trẻ khủng hoảng tuổi lên 2 không dễ dàng. Vì vậy, Hello Bacsi sẽ bật mí cách giúp bạn cùng con vượt qua quá trình này như sau:

• Đừng lên lịch đi chơi hoặc hoạt động vào những thời điểm mà bạn biết con có khả năng tức giận nhiều nhất, thường là gần giờ ngủ trưa hoặc giờ ăn.
• Thay vì cố gắng thuyết phục khi bé đang khóc, bạn hãy chuyển sự chú ý của trẻ sang hướng khác.
• Chuyển “không” thành “có”, những lúc trẻ nhỏ giận dữ và muốn ném đồ. Thay vì nói: “Con không được làm như vậy nghe không?”, bạn hãy gợi ý về việc ra ngoài chơi ném bóng chẳng hạn.
• Trong giai đoạn tập đi, bé vẫn có thể ngủ trưa từ 1–  3 giờ mỗi ngày. Tuy nhiên, đừng để con chợp mắt khi gần đến giờ ngủ buổi tối. Nếu không, cả bạn lẫn bé đều sẽ gặp mệt mỏi đấy.
• Hình phạt vẫn là điều cần thiết để bé không hình thành thói quen xấu. Những khi con có xử sự không phù hợp với hoàn cảnh, bạn hãy bế bé đến một góc yên tĩnh để giúp con bình tĩnh lại.
• Đồng cảm nhưng không nhượng bộ. Nếu trẻ cáu bẩn khi đòi hỏi bạn một que kẹo, một món đồ chơi và bạn luôn chiều theo ý con vì sợ con quấy khóc thì những lần sau sẽ càng khó khăn hơn khi trò chuyện thảo luận con hơn. Vậy nên hãy kiên định những lúc cần thiết bố mẹ nhé! Ngược lại nếu trẻ làm tốt, ngoan ngoãn hợp tác với bố mẹ thì con cũng cần được thưởng sau đó.

Bí quyết xoa dịu tâm lý của trẻ

Các chuyên gia và nhiều phụ huynh đồng ý rằng có thể dự đoán các thời điểm khiến bé kích động và có thể xoa dịu tâm trạng của bé. Ví dụ, khi mang giày cho con, bạn hãy hỏi con thích màu gì. Bằng cách này, bé phải đưa ra sự chọn lựa và không thể bùng phát cơn tức giận.

Một gợi ý khác để ngăn chặn cơn tức giận do khủng hoảng tuổi lên 2 là nói cho bé biết bố mẹ định làm gì trước khi hành động. Dù vẫn chưa hình dung được mọi chuyện sẽ diễn biến thế nào, bé có thể dần quen với các bước thực hiện và không bị bối rối.

Ví dụ: Khi chuẩn bị đưa con ra ngoài, bạn có thể nói:

1. Mẹ sẽ thay quần áo cho con
2. Mẹ sẽ để con xem tivi trong lúc đợi mẹ thay đồ
3. Mẹ sẽ mang giày cho con
4. Mẹ sẽ bế con ra xe với bố

Cuối cùng, một mẹo nhỏ nữa để tránh bé bỗng dưng khó chịu là dự đoán trạng thái cảm xúc của con, đặc biệt trong những ngày bé tỏ ra mệt mỏi. Thay vì đưa trẻ đến công viên sau bữa ăn, bạn hãy ở nhà và chơi cùng con.

Dù khủng hoảng tuổi lên 2 của con yêu khiến bạn mệt mỏi nhưng hãy nhớ rằng hành động của bé không phải là sự thách thức mà con yêu chỉ đang phát triển sự độc lập và học cách thể hiện sự thất vọng. Hy vọng những thông tin mà Hello Bacsi đem đến sẽ giúp bạn cùng con vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng nhất.

Phương Uyên/HELLO BACSI