Những tia sáng mặt trời chỉ cần rọi thẳng vào mắt trong vài giây cũng có thể gây tổn thương thị lực về lâu dài. Hầu hết chúng ta đều không thể nhìn mặt trời trực tiếp quá lâu, điều này sẽ khiến đôi mắt bắt đầu bỏng rát, theo bản năng chúng ta chớp mắt và nhìn đi chỗ khác để tránh sự khó chịu. Việc nhìn thẳng vào mặt trời dù chỉ một vài giây có thể gây tổn thương mắt nghiêm trọng.
Bạn hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu tại sao bạn không nên nhìn mặt trời trực tiếp nhé!
Nguy cơ tiềm ẩn khi nhìn mặt trời trực tiếp
Ngay khi từ nhỏ, chúng ta thường được người lớn dặn dò về việc không được nhìn mặt trời trực tiếp, nhưng thông thường ai cũng bỏ qua điều đó. Nếu như bạn cố tình nhìn vào “quả cầu lửa” trên trời cao kia, chuyện gì sẽ xảy ra?
Khi tia cực tím (UV) từ mặt trời chiếu vào mắt sẽ tập trung qua thấu kính của mắt và lên võng mạc. Sau khi được hấp thụ vào võng mạc, các tia UV sẽ dẫn đến sự hình thành các gốc tự do gây oxy hóa các mô, phá hủy các tế bào cảm thụ ánh sáng hình que và hình nón trong võng mạc. Các tác động do oxy hóa này chỉ xảy ra trong vài giây nhìn mặt trời được gọi là solar retinopathy hoặc photic retinopathy.
Trong hầu hết các trường hợp, bạn thường chưa gặp các triệu chứng hoặc thay đổi thị lực ngay lập tức, có thể mất đến 12 giờ để bạn bắt đầu nhận thấy sự khác thường. Tình trạng này có thể xảy ra chỉ ở một mắt, nhưng hầu hết các trường hợp xảy ra ở cả hai mắt cùng một lúc. Bạn có thể bị:
- Mờ mắt
- Đau đầu
- Đau mắt
- Chảy nước mắt
- Tầm nhìn bị méo mó
- Khó nhận biết hình dạng
- Tổn thương mắt vĩnh viễn
- Khó chịu khi nhìn vào đèn sáng
- Giảm khả năng phân biệt màu sắc
- Xuất hiện một hoặc nhiều điểm mù khi nhìn
Khi nhật thực xảy ra, bạn có thể nhìn mặt trời dễ dàng hơn do không có cảm giác đau mắt. Tuy nhiên, điều này có thể sẽ gây tổn thương nghiêm trọng đến mắt mà bạn không hề biết.
Điều trị tổn thương mắt do nhìn mặt trời
Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào khoảng vài giờ hoặc một ngày sau khi nhìn mặt trời trực tiếp, bạn hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa. Bác sĩ sẽ xác định tình trạng tổn thương võng mạc.
Y học hiện nay không có điều trị tiêu chuẩn nào cho tình trạng tổn thương mắt do nhìn mặt trời. Các triệu chứng có thể sẽ cải thiện theo thời gian, thường mất từ 1 tháng đến 1 năm để hồi phục hoàn toàn. Cũng có những người không hồi phục được nữa, mất thị lực vĩnh viễn.
Việc bổ sung chất chống oxy hóa có thể giúp hỗ trợ bạn trong giai đoạn phục hồi, tuy nhiên vẫn chưa có nghiên cứu về chất chống oxy hóa trong mục đích điều trị.
Cách phòng ngừa tổn thương đôi mắt
Vì không có phương pháp điều trị hiệu quả nào cho tình trạng tổn thương mắt do nhìn mặt trời, vậy nên việc phòng ngừa là rất quan trọng. Bạn có thể ngăn ngừa các nguy cơ gây tổn hại cho mắt từ mặt trời bằng cách lưu ý những lời khuyên sau đây.
Đề phòng tổn thương mắt hàng ngày
Vào những ngày nắng, bạn hãy nhớ đeo kính râm và đội mũ rộng vành. Những người tham gia các môn thể thao dưới nước như lướt sóng, bơi lội cũng nên đeo kính bảo vệ mắt ngăn chặn tia UV phản chiếu từ mặt nước. Điều quan trọng là bạn hãy lựa chọn mua loại kính giúp bảo vệ mắt bạn khỏi cả ánh sáng UVA và UVB.
Trẻ em có nguy cơ cao tổn thương võng mạc do nhìn mặt trời hơn người trưởng thành. Bên cạnh đó, trẻ em cũng có thể không hiểu đầy đủ về hậu quả của việc nhìn chằm chằm vào mặt trời quá lâu.
Nếu bạn có con nhỏ, bạn hãy nói rõ với con về việc không nên nhìn mặt trời trực tiếp. Hãy tập cho trẻ thói quen tự giác đội mũ và đeo kính râm khi ra ngoài trời.
Đề phòng tổn thương mắt khi nhật thực
Nhật thực là một hiện tượng có thể hấp dẫn và gợi nhiều tò mò, tuy nhiên bạn không bao giờ nên nhìn trực tiếp vào mặt trời mà cần nhìn qua kính nhật thực.
Bên cạnh đó, bạn cũng không nên nhìn mặt trời qua ống nhòm, kính râm thông thường, kính viễn vọng hoặc ống kính của máy ảnh. Việc nhìn mặt trời trực tiếp qua các vật dụng này được chứng minh cũng có khả năng gây ra các tổn thương mắt nghiêm trọng.
Bạn cũng không nên thử xem nhật thực thông qua máy ảnh trên điện thoại thông minh. Bạn cần tránh sử dụng thuốc ảo giác như LSD khi hiện tượng nhật thực xảy ra, do thuốc này có khả năng khiến người sử dụng bị mê hoặc bởi nhật thực và không thể rời mắt.
Mặt trời là một hành tinh giúp duy trì sự sống, nhưng lại có thể lấy đi đôi mắt sáng của bạn nếu không cẩn thận. Bạn không nên nhìn chằm chằm vào mặt trời, ngay cả khi nhật thực toàn phần hoặc một phần. Mặc dù bạn có thể không cảm thấy bất kỳ cảm giác đau đớn nào khi bạn nhìn vào mặt trời, nguy cơ gây hại cho đôi mắt của bạn vẫn rất cao.
