Thoát vị rốn thai nhi là một dị tật bẩm sinh hiếm gặp, xảy ra khi các cơ quan trong ổ bụng phát triển bên ngoài ổ bụng. Mặc dù có thể điều trị được nhưng trẻ sơ sinh mắc dị tật này có thể mắc thêm các vấn đề sức khỏe khác nên bạn cần lưu ý.
Tham vấn y khoa: Bác sĩ Lê Văn Thuận · Sản - Phụ khoa · Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn VNVC
Thoát vị rốn thai nhi là một dị tật bẩm sinh hiếm gặp, xảy ra khi các cơ quan trong ổ bụng phát triển bên ngoài ổ bụng. Mặc dù có thể điều trị được nhưng trẻ sơ sinh mắc dị tật này có thể mắc thêm các vấn đề sức khỏe khác nên bạn cần lưu ý.
Thoát vị rốn thai nhi có thể được phát hiện ngay trong thai kỳ hoặc sau khi sinh. Nếu bạn đang quan tâm và có những thắc mắc về dị tật này thì có thể tìm hiểu thông tin chi tiết qua bài viết sau đây.
Thoát vị rốn thai nhi có tên khoa học là Omphalocele hoặc Exomphalos. Đây là một dị tật bẩm sinh ở thành bụng. Trong đó, các cơ quan của ổ bụng được bao phủ bởi một túi mỏng, gần như trong suốt (hiếm khi bị vỡ) và thoát ra ngoài thông qua một lỗ hở ở thành bụng ngay tại vị trí dây rốn cắm vào.
Về mức độ và kích thước, kích thước khối thoát vị có thể nhỏ khi chỉ có một phần ruột thoát ra ngoài. Ngược lại, kích thước khối thoát vị có thể lớn nếu hầu hết các cơ quan trong thành bụng như ruột, gan và lá lách đều nằm ngoài ổ bụng. Theo thống kê, 2/3 trẻ mắc dị tật thoát vị rốn sẽ gặp bất thường về các cơ quan hoặc bộ phận khác, chẳng hạn như cột sống, hệ tiêu hóa, tim, hệ tiết niệu và tứ chi.
Thoát vị rốn thai nhi là một loại dị tật hình thành từ khi trẻ còn trong bụng mẹ. Quá trình này diễn ra theo các giai đoạn sau đây:
Hiện nay, nguyên nhân gây ra thoát vị rốn thai nhi (Omphalocele) lẫn giải pháp phòng ngừa dị tật này vẫn chưa thể xác định rõ. Tình trạng này được nghi ngờ là do sự thay đổi trong gene hoặc nhiễm sắc thể của em bé. Bên cạnh đó, Omphalocele cũng có thể là do sự kết hợp giữa gene và các yếu tố khác, chẳng hạn như những thứ mà người mẹ đã tiếp xúc từ môi trường, ăn uống hoặc một số loại thuốc mà mẹ sử dụng trong thai kỳ.
Mặt khác, các nghiên cứu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ cũng có những phát hiện quan trọng về một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ thoát vị rốn thai nhi. Các yếu tố này bao gồm:
Hiện tượng thoát vị rốn thường được phát hiện vào cuối tam cá nguyệt thứ nhất, trong tam cá nguyệt thứ hai hoặc thứ ba của thai kỳ bằng kỹ thuật siêu âm. Sau khi xác định được dị tật, bác sĩ có thể chỉ định mẹ bầu siêu âm tim thai để kiểm tra các bất thường ở tim (nếu có) trước khi trẻ được sinh ra để có được sự chuẩn bị tốt nhất.
Đôi khi, thoát vị rốn thai nhi không được phát hiện trong thai kỳ. Điều này có nghĩa là bác sĩ chỉ có thể phát hiện dị tật sau khi trẻ chào đời. Lúc này, em bé thường được điều trị và chăm sóc y tế ngay sau sinh. Trẻ cũng có thể cần được làm thêm các xét nghiệm để bác sĩ tìm kiếm và phát hiện các vấn đề sức khỏe khác nếu có.
Điều trị thoát vị rốn cho trẻ sơ sinh (Omphalocele) thường phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm:
Nếu kích thước của khối cơ quan thoát vị nhỏ, trẻ thường được phẫu thuật ngay sau khi sinh để đưa ruột trở lại thành bụng và đóng lỗ mở ở rốn. Ngược lại, nếu khối thoát vị có kích thước lớn, việc điều trị sẽ cần được thực hiện theo từng giai đoạn:
Mặt khác, vì bụng của trẻ sơ sinh thường rất nhỏ và nội tạng của bé sưng lên nên có thể khiến trẻ khó thở. Vì vậy, bé sẽ cần sự trợ giúp của máy thở trong khi chờ vết sưng tấy giảm đi và khoang bụng phát triển lớn hơn.
Đôi khi, lớp màng bao bọc các cơ quan thoát vị ra ngoài thành bụng có thể bị vỡ, kéo theo đó là gây nhiễm trùng. Ngoài ra, nếu một cơ quan bị chèn ép hoặc xoắn lại thì có thể làm mất nguồn cung cấp máu và gây hại cho nội tạng của em bé.
Đối với trẻ thoát vị rốn đã được phẫu thuật, các rủi ro sức khỏe về lâu dài vẫn có thể xảy ra. Trẻ bị tổn thương các cơ quan trong ổ bụng có thể gặp khó khăn về tiêu hóa, đi tiêu và dễ bị nhiễm trùng. Bên cạnh đó, nguy cơ rủi ro cao hay thấp sau phẫu thuật còn phụ thuộc vào những yếu tố như:
Nếu trẻ sơ sinh chỉ bị rò một đoạn ruột ngắn ra ngoài và không có thêm bất kỳ dị tật nào khác thì gần như có thể bình phục hoàn toàn sau phẫu thuật. Ngược lại, nếu có nhiều cơ quan trong ổ bụng thoát ra ngoài hoặc trẻ được chẩn đoán mắc thêm các dị tật, vấn đề sức khỏe khác thì có thể cần được chăm sóc, theo dõi đặc biệt. Cách tốt nhất là bạn nên nhờ đến sự tư vấn và hỗ trợ của bác sĩ để lên kế hoạch chăm sóc con đúng cách nhằm giảm thiểu rủi ro.
Thoát vị rốn thai nhi là dị tật bẩm sinh chưa có giải pháp ngăn ngừa. Vì vậy, lời khuyên hữu ích là mẹ bầu nên cố gắng giữ một thai kỳ khỏe mạnh bằng cách tránh xa rượu bia, thuốc lá và duy trì cân nặng hợp lý. Song song đó, mẹ cần đảm bảo khám thai định kỳ đầy đủ để được bác sĩ theo dõi và can thiệp y tế kịp thời nếu phát hiện những vấn đề bất thường.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!