Mẹ sinh thường sẽ trải qua 3 giai đoạn cơ bản là:
- Chuyển dạ: cổ tử cung mở ra khoảng 10 cm;
- Sinh con: thai nhi quay đầu xuống âm đạo và chui ra khỏi bụng mẹ;
- Sau sinh: nhau thai được đẩy ra bên ngoài.
Giai đoạn chuyển dạ
Nếu đây là lần sinh nở đầu tiên thì giai đoạn này sẽ kéo dài từ 6 tiếng đến 36 tiếng đồng hồ. Trước khi sản phụ sinh, cổ tử cung thường dài và dày. Trong suốt những giờ đầu tiên, các cơ của tử cung co thắt mạnh để giúp làm mềm và thu hẹp lại cổ tử cung, từ đó cổ tử cung có thể giãn nở và mở ra hết mức có thể.
Trong suốt thời gian chuyển dạ, mẹ sẽ trải qua những hiện tượng sau:
- Các cơn co thắt: một số cơn co thắt có thể vừa phải, khiến mẹ cảm thấy đau từng cơn. Một số khác thì có thể co thắt dữ dội và gây đau đớn nhiều hơn. Ban đầu các cơn co thắt thường ngắn và diễn ra trong khoảng từ 30-40 giây và không theo chu kì đều đặn. Một khi các cơn co thắt diễn ra chừng 5 phút hoặc hơn, báo hiệu cơ thể mẹ đã sẵn sàng chuẩn bị hạ sinh em bé của mình rồi đấy;
- Tăng tiết dịch âm đạo: dịch nhầy có thể kèm máu tiết ra nhiều. Điều này xuất hiện vào ngày trước khi sinh hay một tuần trước đó;
- Vỡ nước ối: túi nước ối bao quanh em bé sẽ vỡ ra để con có thể chui ra ngoài.
Giai đoạn hạ sinh
Giai đoạn 2 bắt đầu khi cổ tử cung mở hết mức và phần đầu thai nhi chúc xuống, chui ra khỏi tử cung và vào âm đạo (hay đường dẫn sinh). Nhiệm vụ của mẹ lúc này là cần lấy hết sức bình sinh và sự quyết tâm để rặn và đẩy em bé ra khỏi đường dẫn sinh. Quá trình sinh này mất khoảng 30 phút đến một giờ đồng hồ hoặc hơn. Tuy nhiên, giai đoạn 2 này cũng có thể kéo dài hơn nữa nếu bác sĩ sử dụng thủ thuật gây tê ngoài màng cứng đối với sản phụ nhằm giảm các cơn đau.
Một số ít phụ nữ khi sinh cần phải có sự hỗ trợ với các dụng cụ sản khoa như kẹp (forcep) hay giác hút (ventouse). Tùy vào tình hình của mỗi sản phụ mà bác sĩ sản khoa sẽ lựa chọn ra phương pháp phù hợp nhất.
Giai đoạn sau sinh
Chặng cuối cùng trong hành trình vượt cạn của mẹ là giai đoạn đẩy nhau thai ra ngoài. Giai đoạn này có thể xảy ra theo hai cách:
