Tràn dịch màng phổi là khi khoang màng phổi bị ứ đọng dịch lỏng nhiều hơn bình thường. Nếu nhẹ, có thể chỉ đau ngực và khó thở nhưng nếu tình trạng tiến triển nặng có thể nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh. Vậy cách điều trị tràn dịch màng phổi là gì để giúp họ mau bình phục, giảm nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe?

Hãy cùng theo dõi ngay trong bài viết này của Hello Bacsi nhé!

I. Tràn dịch màng phổi là gì?

Màng phổi bao gồm hai lớp mỏng, một lớp trong bao quanh hai lá phổi, lớp ngoài còn lại lót thành lồng ngực. Giữa hai lớp lót này tạo nên một khoang màng phổi và luôn có một lượng nhỏ dịch màng phổi để hai lá phổi dễ dàng di chuyển trong quá trình hít thở.

Khi lượng dịch này nhiều hơn bình thường và tích tụ trong khoang màng phổi sẽ gây nên tràn dịch màng phổi. Tràn dịch màng phổi có thể là hậu quả của nhiều bệnh lý khác nhau. Dựa theo đặc trưng trên xét nghiệm của dịch màng phổi thì tràn dịch màng phổi chia thành hai loại là:

• Tràn dịch màng phổi thấm (thường do suy tim, suy thận, xơ gan cổ chướng, hội chứng thận hư có giảm albumin máu, suy dinh dưỡng…)
• Tràn dịch màng phổi dịch tiết (viêm phổi, lao phổi, ung thư phổi, nhiễm khuẩn,…).

II. Cách điều trị tràn dịch màng phổi

Mục tiêu của các cách điều trị tràn dịch màng phổi đều nhằm:

• Loại bớt lượng dịch lỏng ứ đọng ở khoang màng phổi.
• Ngăn không cho dịch lỏng tích tụ trở lại.
• Xác định và giải quyết nguyên nhân gây tràn dịch màng phổi.

Cách điều trị tràn dịch màng phổi nội khoa

Một trong các mục tiêu điều trị tràn dịch màng phổi là xác định và loại bỏ nguyên nhân gây ứ đọng chất lỏng ở khoang màng phổi. Trong đó, tùy vào nguyên nhân mà bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp điều trị nội khoa phù hợp, như:

• Nếu do suy tim, bệnh nhân có thể sẽ được chỉ định thuốc lợi tiểu hay thuốc điều trị suy tim.
• Nếu nguyên nhân là do nhiễm khuẩn, kháng sinh sẽ được chỉ định. Nếu do lao, cần điều trị theo phác đồ chống lao của Bộ Y tế
• Tràn dịch màng phổi do ung thư cũng có thể cần điều trị với hóa trị, xạ trị hay truyền thuốc trong lồng ngực để ngăn ngừa tái phát…

Cách điều trị tràn dịch màng phổi ngoại khoa

Những can thiệp này được sử dụng khi bệnh nhân có triệu chứng tràn dịch màng phổi. Bao gồm:

Chọc hút dịch màng phổi

Đây là cách điều trị tràn dịch màng phổi phổ biến nhất hiện nay. Bác sĩ sẽ chọc một kim vào màng phổi để hút dịch ra ngoài. Cách này sẽ làm giảm áp lực cho phổi. Từ đó, giúp làm giảm triệu chứng khó thở và đau ngực ở bệnh nhân, hỗ trợ quá trình hô hấp và giãn nở của phổi được tốt hơn.

Đặt ống dẫn lưu màng phổi

Nếu chọc hút dịch màng phổi vẫn không thuyên giảm được tình trạng khó chịu ở bệnh nhân, bác sĩ có thể đề nghị tiến hành đặt ống dẫn lưu màng phổi. Đây là thủ thuật sử dụng một ống nhỏ đặt xuyên qua da đến khoang màng phổi nhằm đưa dịch, kể cả máu, mủ ra bên ngoài.

Cách điều trị tràn dịch màng phổi ác tính: Xơ cứng màng phổi

Xơ cứng màng phổi hay còn gọi là gây dính màng phổi, thường chỉ dùng với các trường hợp tràn dịch màng phổi không kiểm soát được hoặc tái phát do bệnh ác tính mặc dù đã được dẫn lưu. Kỹ thuật này sẽ đưa chất tạo sẹo (làm xơ cứng) vào khoang màng phổi để tạo sẹo trong màng phổi, hạn chế phần không gian trong màng phổi giúp hạn chế ứ đọng dịch.

Chất thường dùng trong xơ cứng màng phổi là talc, doxycycline và tetracycline, thành công 50% trong việc ngăn ngừa tái phát tràn dịch màng phổi.

Phẫu thuật nội soi lồng ngực có hỗ trợ video (VATS)

Phương pháp này sẽ hiệu quả trong điều trị tràn dịch màng phổi khó dẫn lưu hoặc tái phát do ác tính. Bác sĩ sẽ mở từ 1 – 3 vết rạch nhỏ trên ngực để đưa ống nội soi, máy quay video và dụng cụ trợ giúp đi vào. Đồng thời, họ sẽ bơm bột talc vô trùng hay kháng sinh để ngăn ngừa bệnh tái lại.

Phẫu thuật truyền thống (phẫu thuật mở lồng ngực)

Loại phẫu thuật này sẽ được khuyến cáo khi tràn dịch màng phổi có tình trạng nhiễm trùng, giúp bệnh nhân loại bỏ các mô xơ hóa và hỗ trợ di chuyển dịch bị nhiễm trùng ra khỏi khoang màng phổi.

Bệnh nhân cần đặt ống dẫn lưu ngực trong 2 ngày đến 2 tuần sau khi phẫu thuật để tiếp tục đưa chất lỏng ra ngoài.

III. Cách chăm sóc bệnh nhân bị tràn dịch màng phổi

Bên cạnh cách điều trị tràn dịch màng phổi đúng cách, bệnh nhân tràn dịch màng phổi cũng cần lưu ý tự chăm sóc bản thân, như:

• Nằm với tư thế nửa nằm nửa ngồi, kê cao phần thân trên sẽ thấy dễ thở hơn.
• Không hút thuốc và hạn chế tối đa tiếp xúc với khói thuốc lá.
• Bổ sung chất lỏng theo hướng dẫn của bác sĩ, chẳng hạn như uống bao nhiêu chất lỏng mỗi ngày, loại nào là tốt nhất cho bạn.
• Nghỉ ngơi đầy đủ và giữ cân bằng cho công việc và nghỉ ngơi nếu cần thiết.
• Tập thở bằng cách hít vào thật sâu và giữ lâu nhất có thể, sau đó thở hết khí ra ngoài rồi ho mạnh. Điều này sẽ giúp phổi nở ra và ngăn ngừa dịch tràn vào trong phổi.

Ngoài ra, bạn có thể trao đổi với bác sĩ để được kê đơn thuốc giảm đau (paracetamol hay NSAIDs, steroid) tùy vào từng tình trạng triệu chứng cụ thể. Và lưu ý bạn cũng cần tham vấn trước với bác sĩ chuyên khoa hô hấp nếu muốn bổ sung thêm bất kỳ thực phẩm chức năng hay thuốc nào khi đang điều trị tràn dịch màng phổi.