Tiểu cầu là những tế bào máu không màu giúp đông máu và cầm máu. Tiểu cầu thấp (hay giảm tiểu cầu) là tình trạng có ít hơn 150.000 tiểu cầu trên mỗi microlit máu lưu thông. Tiểu cầu thấp hiếm khi do di truyền. Vậy, nguyên nhân tiểu cầu thấp là do đâu?
Mời bạn cùng Hello Bacsi tìm hiểu cụ thể tiểu cầu thấp nguyên nhân do đâu trong bài viết ngay sau đây nhé!
Nguyên nhân tiểu cầu thấp là do tiểu cầu bị giữ lại ở lá lách
Lá lách là một cơ quan nhỏ có kích thước khoảng bằng nắm tay, nằm ngay dưới khung xương sườn ở phía bên trái vùng bụng (hạ sườn trái). Thông thường, lá lách lưu trữ khoảng ⅓ số lượng tiểu cầu trong cơ thể, có chức năng dự trữ máu, phá huỷ các tế bào máu quá già, chống nhiễm trùng và lọc các chất không cần thiết ra khỏi máu.
Khi lá lách trở nên to hơn bình thường do cường lách hoặc ung thư, nó có thể giữ lại số lượng tiểu cầu quá nhiều, làm giảm số lượng tiểu cầu lưu thông trong máu.
Giảm sản xuất tiểu cầu
Tiểu cầu được sản xuất trong tủy xương. Nguyên nhân tiểu cầu thấp là do tủy xương gặp vấn đề và giảm sản xuất tiểu cầu. Một số tình trạng sau đây có thể gây ra vấn đề cho tủy xương và làm giảm sản xuất tiểu cầu:
- Một số loại thiếu máu như thiếu máu bất sản là một chứng rối loạn máu nghiêm trọng, hiếm gặp, phát triển khi tủy xương ngừng tạo ra đủ tế bào máu mới.
- Các bệnh ung thư, chẳng hạn như bệnh bạch cầu hoặc ung thư hạch, làm tổn thương tủy xương và phá hủy các tế bào gốc tạo máu. Khi tế bào gốc bị tổn thương, chúng không thể phát triển thành tế bào máu khỏe mạnh, bao gồm cả tiểu cầu.
- Điều trị ung thư bằng hóa trị và/hoặc xạ trị vào vùng chậu hoặc một vùng lớn tủy xương cũng có thể gây phá hủy các tế bào gốc tạo máu mà lẽ ra sẽ phát triển thành tiểu cầu.
- Uống quá nhiều rượu, đặc biệt là ở những người có lượng vitamin B12 hoặc folate thấp vì rượu làm giảm hấp thu các chất trên, gây chậm quá trình sản xuất tiểu cầu.
- Nhiễm virus, chẳng hạn như thủy đậu, viêm gan C hoặc HIV.
- Tiếp xúc với các hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, asen và benzen.
Nguyên nhân tiểu cầu xuống thấp là do tăng phá hủy tiểu cầu
Còn một nguyên nhân khác gây tiểu cầu thấp là do tủy xương vẫn sản xuất ra đủ tiểu cầu, nhưng một số tình trạng bất thường khiến cơ thể sử dụng hết hoặc phá hủy tiểu cầu nhanh hơn tốc độ chúng được sản xuất. Các tình trạng đó bao gồm:
- Mang thai: Một số phụ nữ mang thai bị giảm tiểu cầu nhẹ khi gần sinh. Nguyên nhân chính xác chưa rõ. Tình trạng tiểu cầu thấp do mang thai thường nhẹ và sẽ cải thiện ngay sau khi sinh.
- Giảm tiểu cầu miễn dịch: Các bệnh tự miễn, chẳng hạn như lupus và viêm khớp dạng thấp, có thể là nguyên nhân dẫn đến tiểu cầu thấp. Hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công và phá hủy tiểu cầu do nhầm lẫn. Phần lớn không tìm được nguyên nhân hệ miễn dịch tấn công tiểu cầu nên nó thường được gọi là ban xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn, gặp nhiều ở trẻ em hơn người lớn.
- Các tình trạng gây ra cục máu đông: Chẳng hạn như ban xuất huyết giảm tiểu cầu huyết khối (TTP) và đông máu nội mạch lan tỏa (DIC), có thể khiến cơ thể sử dụng hết số lượng lớn tiểu cầu và dẫn đến tình trạng tiểu cầu thấp sau đó.
- Nhiễm trùng máu: Nhiễm trùng máu nặng do vi khuẩn có thể phá hủy tiểu cầu và là nguyên nhân tiểu cầu thấp.
- Hội chứng tăng urê huyết tán huyết: Rối loạn hiếm gặp này gây ra sự sụt giảm mạnh số lượng tiểu cầu, phá hủy các tế bào hồng cầu và làm suy giảm chức năng thận.
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc: Một số loại thuốc có thể gây tác dụng phụ là làm giảm số lượng tiểu cầu trong máu. Đôi khi, một số loại thuốc làm rối loạn hệ thống miễn dịch và khiến hệ thống miễn dịch phá hủy nhầm tiểu cầu, chẳng hạn như heparin, quinine, thuốc kháng sinh có chứa sulfa và thuốc chống co giật và bệnh tim.
- Phẫu thuật: Tiểu cầu có thể bị phá hủy khi chúng đi qua van tim nhân tạo, đoạn mạch máu được ghép hoặc máy móc và ống dùng trong truyền máu hoặc phẫu thuật bắc cầu mạch vành.
Hi vọng bài viết này đã cung cấp đến bạn những thông tin hữu ích và giúp bạn hiểu rõ về nguyên nhân tiểu cầu thấp. Khi mắc tình trạng tiểu cầu thấp, bạn sẽ gặp khó khăn khi cầm máu. Giảm tiểu cầu nếu không điều trị có thể đe dọa tính mạng, đặc biệt nếu bạn bị chảy máu nghiêm trọng hoặc chảy máu trong não. Hiểu rõ nguyên nhân và điều trị sớm sẽ giúp bạn tránh được các biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe.
