Sốt rét và sốt xuất huyết đều là những bệnh cần được quan tâm do chúng có ảnh hưởng rất lớn đến cộng đồng. Theo ước tính của WHO, số người tử vong do sốt rét đã lên đến 453.000 người mỗi năm. Trong khi đó, sốt xuất huyết là một trong những bệnh do virus gây ra nguy hiểm nhất và lây truyền nhanh nhất thế giới.
Sốt rét và sốt xuất huyết đều do muỗi đốt gây nên, với các triệu chứng ban đầu gần giống nhau. Để tránh bị nhầm lẫn, bạn cần biết cách phân biệt hai bệnh này.
Sốt rét và sốt xuất huyết khác nhau thế nào?
Sốt rét là bệnh ảnh hưởng trực tiếp đến các tế bào máu lây truyền bởi muỗi Anophen cái. Bệnh do ký sinh trùng đơn bào Plasmodium gây ra. Bạn sẽ thấy các triệu chứng của sốt rét xuất hiện 8–25 ngày sau khi bị muỗi đốt. Muỗi Anophen truyền bệnh sốt rét thích đốt người vào thời gian chập tối và lúc bình minh.
Sốt xuất huyết lây truyền thông qua muỗi Aedes aegypti (hay còn gọi là muỗi vằn). Bệnh cũng gây ảnh hưởng đến các tế bào hồng cầu, tiểu cầu trong máu. Sốt xuất huyết do virus Dengue gây nên, các triệu chứng của bệnh sẽ xuất hiện sau 4-13 ngày. Muỗi sốt xuất huyết ưa đốt người trong ánh sáng ban ngày.
Bạn có thể tìm hiểu thêm: Những cách phát hiện trùng sốt rét trong cơ thể
Triệu chứng của sốt rét và sốt xuất huyết
Mặc dù cả hai đều là bệnh do muỗi truyền nhiễm, nhưng các triệu chứng của bệnh vẫn có sự khác nhau.
Triệu chứng sốt rét
Sốt rét thường biểu hiện các triệu chứng như:
- Sốt và ớn lạnh
- Nhức đầu
- Buồn nôn và ói mửa
- Đau cơ và mệt mỏi
Những thay đổi của cơ thể khi nhiễm sốt rét bao gồm:
- Trong thời gian sốt rét, các tế bào hồng cầu chết nhanh chóng. Lúc này, lá lách không thể sản xuất đủ hồng cầu cho cơ thể, do đó dẫn đến suy nội tạng.
- Do những thay đổi trong lá lách nên bệnh nhân sẽ cảm thấy đau ở bụng bên trái, luôn trong trạng thái no và dễ bị mệt mỏi.
- Ngoài ra, nhiệt độ cơ thể người bệnh có thể lên tới 40oC.
Triệu chứng sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết cũng gây ra các triệu chứng tương tự sốt rét như sốt cao, mệt mỏi và buồn nôn. Tuy nhiên, chúng cũng có các triệu chứng khác:
- Đau ở sau mắt
- Viêm các tuyến trong cơ thể
- Phát ban
- Chảy máu chân răng
- Chảy máu cam hoặc bầm tím khắp cơ thể
Sốt xuất huyết làm giảm số lượng bạch cầu và tiểu cầu xuống mức thấp nhất. Nguyên nhân là do virus sốt xuất huyết làm hỏng tủy xương của người bệnh (tủy xương là trung tâm sản xuất tiểu cầu chính).
Dấu hiệu cảnh báo sốt xuất huyết điển hình là đau đầu dữ dội đi kèm với cơn đau nhói ở khắp cơ thể.
Cách điều trị của sốt rét và sốt xuất huyết
Cách điều trị sốt rét
Đây là một số loại thuốc được sử dụng nhiều và hiệu quả nhất trong chữa trị bệnh sốt rét:
- Thuốc quinine, chloroquin: Dùng để tiêu diệt ký sinh trùng sốt rét có trong hồng cầu của người bệnh.
- Thuốc Primaquine: Dùng để tiêu diệt giao bào của ký sinh trùng. Loại thuốc này không được sử dụng cho phụ nữ có thai, trẻ nhỏ dưới 3 tháng tuổi hoặc người có tiểu sử bị thiếu G6PD.
- Các loại thuốc kháng sinh: Kháng sinh doxycycline và clindamycin thường được dùng phối hợp với quinine sulfat trong trường hợp sử dụng quinine không đem lại hiệu quả.
Bạn có thể tìm hiểu thêm: Điều trị sốt rét tại nhà bằng những nguyên liệu tự nhiên
Cách điều trị sốt xuất huyết
Sốt rét có thể được điều trị bằng thuốc. Trong khi đó, người ta vẫn chưa tìm ra cách để tiêu diệt virus sốt xuất huyết. Việc điều trị sốt xuất huyết chủ yếu chỉ giúp đẩy lùi các triệu chứng của bệnh như sốt cao, đau xương khớp…
Mỗi tình trạng bệnh cụ thể sẽ được chỉ định theo các phương pháp khác nhau. Dưới đây là những gợi ý điều trị bệnh sốt xuất huyết:
- Nghỉ ngơi, ăn uống hợp lý
- Uống nhiều nước
- Kết hợp sử dụng paracetamol giúp giảm đau và hạ sốt. Bệnh nhân không nên sử dụng thuốc aspirin, ibuprofen và naproxen để giảm đau vì sẽ khiến các triệu chứng trở nên nặng hơn.
- Trong trường hợp nặng, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm máu, truyền dịch cho bệnh nhân để ngăn ngừa mất nước nặng.
Bạn có thể quan tâm: Những lưu ý khi điều trị sốt xuất huyết tại nhà
Phòng bệnh sốt rét và sốt xuất huyết
- Cách phòng bệnh chủ yếu cho cả bệnh sốt rét và sốt xuất huyết là ngăn ngừa muỗi đốt.
- Môi trường ẩm ướt, kém vệ sinh là điều kiện cho muỗi sinh sôi và phát triển, do đó mỗi người cần có ý thức vệ sinh sạch sẽ môi trường nơi mình sinh sống.
- Khi ngủ nên mắc màn để không bị muỗi đốt, dùng bình xịt côn trùng để loại bỏ muỗi.
- Mặc các loại trang phục có màu sáng và che kín da thay vì quần áo tối màu, tránh tạo sự thu hút cho muỗi.
- Nếu phát hiện những biểu hiện của bệnh, cần đến bệnh viện thăm khám để được chữa trị kịp thời.
Bạn có thể tìm hiểu thêm: Giải đáp thắc mắc: Bệnh sốt xuất huyết có lây không?
Các bài viết của Hello Health Group và Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
