Tìm hiểu chung
Trụy tim là bệnh gì?
Tim có một hệ thống điện nội bộ để kiểm soát nhịp tim. Vậy, trụy tim là gì? Trụy tim (hay trụy tim mạch) là tình trạng cơ thể bị mất chức năng và nhịp tim một cách đột ngột. Bệnh trụy tim xảy ra khi hệ thống điện của tim gặp trục trặc, tim đột nhiên ngừng hoạt động bơm máu và có thể dẫn đến tử vong.
Trụy tim không giống như một cơn đau tim, đây là tình trạng mà khi dòng máu đến một phần của tim bị tắc nghẽn. Tuy nhiên, một cơn đau tim đôi khi có thể gây ra rối loạn điện dẫn đến trụy tim.
Nếu không được điều trị ngay lập tức, tình trạng này có thể gây tử vong hoặc tàn tật. Khi tim ngừng đập, việc thiếu các tế bào máu vận chuyển oxy có thể gây tổn thương não chỉ trong vài phút. Tử vong hoặc tổn thương não vĩnh viễn có thể xảy ra trong vòng 4-6 phút. Nếu bạn hoặc một người nào đó có các triệu chứng trụy tim, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
[embed-health-tool-heart-rate]
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh trụy tim là gì?
Các biểu hiện trụy tim mạch sẽ bao gồm:
- Ngã xuống đột ngột
- Không có mạch
- Ngừng thở
- Bất tỉnh
- Tức ngực
- Chóng mặt
- Tim đập nhanh
- Khó thở.
Trụy tim đột ngột thường xảy ra mà không có dấu hiệu báo trước.
Bạn có thể các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi nào bạn cần phải gặp bác sĩ?
Bạn nên liên hệ với bác sĩ nếu gặp các trường hợp sau:
- Thường xuyên bị đau ngực
- Nhức đầu
- Nhịp tim không đều hoặc nhanh
- Thở khò khè hoặc khó thở không rõ nguyên nhân
- Ngất xỉu
- Chóng mặt.
Nguyên nhân
Nguyên nhân nào gây ra bệnh trụy tim?
Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây trụy tim đột ngột. Nguyên nhân thông thường gây trụy tim đột ngột là nhịp tim bất thường (rối loạn nhịp tim), xảy ra khi hệ thống điện trong tim không hoạt động chính xác. Khi bạn bị rối loạn nhịp tim, tim có thể đập quá nhanh, quá chậm hoặc thậm chí dẫn đến ngừng đập đột ngột.
Một rối loạn nhịp tim phổ biến liên quan đến trụy tim là rung thất. Trong rung thất, các ngăn dưới của tim (tâm thất) đột ngột bắt đầu đập hỗn loạn và không thể kiểm soát, làm giảm hiệu quả bơm máu của tim. Từ đó, khiến việc lưu thông máu trong cơ thể dừng lại hoàn toàn dẫn đến đột tử do trụy tim.
Những ai thường mắc phải bệnh trụy tim?
Trụy tim có thể xảy ra ở những người không có bệnh tim. Tuy nhiên, rối loạn nhịp tim là nguyên nhân chính gây trụy tim thường phát triển ở những người có bệnh tim từ trước. Một số người mắc bệnh lý sau đây sẽ có nguy cơ cao bị trụy tim:
- Bệnh động mạch vành. Hầu hết các trường hợp ngừng tim đột ngột xảy ra ở những người bị bệnh mạch vành, trong đó động mạch bị tắc nghẽn do cholesterol và các chất lắng đọng khác, làm giảm lưu lượng máu đến tim.
- Đau tim. Một cơn đau tim có thể dẫn đến những bất thường trong nhịp tim và nguy cơ cao dẫn đến trụy tim.
- Tim to (bệnh cơ tim). Khi cơ tim căng ra hoặc dày lên bất thường có thể dẫn đến rối loạn nhịp tim.
- Bệnh hở van tim. Rò rỉ hoặc hẹp van tim có thể dẫn đến cơ tim bị kéo căng hoặc dày lên. Khi các khoang này trở nên mở rộng hoặc suy yếu sẽ làm tăng nguy cơ mắc chứng rối loạn nhịp tim.
- Dị tật tim ngay từ khi sinh ra (Bệnh tim bẩm sinh). Trụy tim ở trẻ em hoặc thanh thiếu niên có thể là do bệnh tim bẩm sinh. Những người trưởng thành đã từng phẫu thuật điều chỉnh dị tật tim bẩm sinh vẫn có nguy cơ cao bị ngừng tim đột ngột.
- Các vấn đề về điện trong tim. Ở một số người, vấn đề nằm ở chính hệ thống điện của tim. Đây được gọi là những bất thường về nhịp tim nguyên phát và bao gồm các tình trạng như hội chứng Brugada và hội chứng QT dài.
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh trụy tim?
Có rất nhiều yếu tố nguy cơ trụy tim, chẳng hạn như:
- Gia đình có tiền sử mắc bệnh động mạch vành
- Hút thuốc
- Tăng huyết áp
- Cholesterol trong máu cao
- Béo phì
- Bệnh tiểu đường
- Ít vận động
- Uống quá nhiều rượu.
Các yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ trụy tim đột ngột bao gồm:
- Tiền sử trụy tim hoặc gia đình từng có người bị bệnh này
- Bạn hoặc gia đình từng mắc phải các loại bệnh tim khác, chẳng hạn như rối loạn nhịp tim, bệnh tim bẩm sinh, suy tim và bệnh cơ tim
- Tuổi tác lớn
- Nam giới trên 45 tuổi và phụ nữ trên 55 tuổi dễ mắc phải bệnh
- Sử dụng ma túy, chẳng hạn như cocaine hoặc các chất kích thích
- Mất cân bằng dinh dưỡng, chẳng hạn như mức độ kali hoặc magiê thấp
- Khó thở khi ngủ
- Bệnh thận mãn tính.
Chẩn đoán và điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh trụy tim?
Bác sĩ có thể đo điện tâm đồ để xác định loại rối loạn nhịp mà bạn mắc phải. Để điều trị bệnh này, bác sĩ sẽ sử dụng một máy khử rung để sốc tim. Thực hiện sốc tim thường có thể giúp nhịp tim trở lại bình thường.
Bác sĩ có thể tiến hành các cuộc kiểm tra khác sau khi bạn đã trải qua một biến cố tim mạch:
- Xét nghiệm máu
- Đo điện tâm đồ
- Các xét nghiệm hình ảnh bao gồm: chụp X-quang phổi, siêu âm tim, quét hạt nhân, thông mạch vành.
Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh?
Điều trị cấp cứu
Khi tim ngừng đập, máu thiếu oxy có thể gây tử vong hoặc tổn thương não vĩnh viễn trong vòng vài phút. Thời gian rất quan trọng khi một người bị trụy tim, bất tỉnh, không thở được.
Bác sĩ sẽ tiến hành cấp cứu bằng cách:
- Hô hấp nhân tạo bằng cách ấn mạnh và nhanh vào ngực bệnh nhân với tốc độ từ 100 đến 120 lần ấn mỗi phút, để cho phép lồng ngực căng lên hoàn toàn giữa các lần ấn.
- Sử dụng máy khử rung tim để nhịp tim bình thường trở lại.
Điều trị lâu dài
Nếu bạn sống sót sau trụy tim, bác sĩ có thể bắt đầu thực hiện một hoặc nhiều phương pháp điều trị để giảm những lần tái phát sau này, bao gồm:
- Thuốc có thể làm giảm huyết áp và cholesterol
- Nong mạch vành để loại bỏ tắc nghẽn trong động mạch
- Phẫu thuật bắc cầu động mạch
- Phẫu thuật sửa chữa các vấn đề ở van tim hoặc mô tim
- Tập thể dục
- Thay đổi chế độ ăn uống lành mạnh hơn.
Phòng ngừa
Những thói quen sinh hoạt nào có thể giúp phòng ngừa trụy tim?
Bạn sẽ có thể kiểm soát bệnh này nếu áp dụng các biện pháp sau:
- Không hút thuốc
- Duy trì cân nặng hợp lý
- Không uống quá nhiều rượu
- Ăn uống đủ dinh dưỡng, cân bằng
- Tích cực hoạt động thể chất.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
