Mỡ máu cao gây ra nhiều nguy cơ sức khỏe, trong đó nghiêm trọng nhất là tai biến mạch máu não. Việc nhận biết tình trạng bệnh từ sớm và có cách giảm mỡ máu hiệu quả sẽ giúp bạn phòng tránh được nhiều rủi ro.
Theo Hội Phòng chống tai biến mạch máu não Việt Nam, khoảng 200.000 người bị tai biến mỗi năm do mỡ máu tăng cao và con số này vẫn còn không ngừng tăng lên. Tai biến nặng có thể khiến người bệnh bị liệt nửa người, mất trí nhớ, mất kiểm soát một phần cơ thể hoặc thậm chí là tử vong.
Hãy cùng tìm hiểu xem mỡ máu cao là gì, tại sao nó lại dẫn đến tai biến cũng như những cách giảm mỡ máu nhanh nhất để hạn chế rủi ro trong bài viết sau bạn nhé.
Mỡ máu cao là gì?
Mỡ máu là tên gọi thông thường của lipid máu, bao gồm nhiều thành phần khác nhau mà trong đó quan trọng nhất là cholesterol. Nhiều người thường lầm tưởng rằng cholesterol là xấu, gây ra nhiều bệnh. Nhưng thật ra, cholesterol lại rất cần thiết để cấu trúc màng tế bào, vận hành chức năng não bộ, sản xuất hormone hay dự trữ vitamin.
Cholesterol chỉ trở thành vấn đề khi có sự rối loạn chuyển hóa giữa các loại cholesterol và triglyceride.
Mỡ máu cao là rối loạn chuyển hóa mỡ máu
Tình trạng mỡ máu cao (hay rối loạn lipid máu, cholesterol cao, máu nhiễm mỡ) sẽ xuất hiện khi nồng độ cholesterol tốt giảm mà cholesterol xấu và triglyceride lại tăng cao.
- Cholesterol tốt HDL: Cholesterol HDL có tác dụng thu lại các cholesterol dư thừa và đưa chúng trở lại gan.
- Cholesterol xấu LDL: Khác với cholesterol tốt HDL, cholesterol LDL được xem là “xấu” bởi nó khiến lượng cholesterol dư thừa tích tụ lâu ngày gây ra các mảng xơ vữa trong động mạch.
- Triglyceride: Triglyceride là một loại chất béo được sử dụng để tạo thành năng lượng cần thiết cho cơ thể, tích trữ tại các tế bào mỡ và tế bào gan. Lượng triglyceride cao sẽ tạo nên các mảng xơ vữa trên động mạch, làm hẹp động mạch, cản trở lưu thông máu, gây đột quỵ, mỡ máu, gan nhiễm mỡ…
Tình trạng mỡ máu cao hay cholesterol cao thực chất là do rối loạn chuyển hóa giữa cholesterol và triglyceride.
Nhận biết mỡ máu cao
Việc xác định các chỉ số cholesterol toàn phần, cholesterol LDL, cholesterol HDL và triglyceride sẽ giúp bạn xem mình có đang vượt ngưỡng an toàn không.
Cholesterol toàn phần
- Từ 200mg/dL trở xuống: Bình thường
- Từ 200 – 239mg/dL: Mức ranh giới cao
- Từ 240mg/dL trở lên: Cao
Cholesterol HDL
- Từ 60mg/dL trở lên: Bình thường
- Từ 41 – 59mg/dL: Mức ranh giới thấp
- Từ 40mg/dL trở xuống: Thấp
Cholesterol LDL
- Từ 100mg/dL trở xuống: Bình thường
- Từ 100 – 129mg/dL: Có thể chấp nhận được đối với người không gặp phải trở ngại về sức khỏe nhưng sẽ là nguy cơ với người mắc bệnh tim mạch
- Từ 130 – 159mg/dL: Mức ranh giới cao
- Từ 160 – 189mg/dL: Cao
- Từ 190mg/dL trở lên: Rất cao
Triglyceride
- Từ 100 mg/dL trở xuống: Bình thường
- Từ 150 – 199 mg/dL: Mức ranh giới cao
- Từ 200 – 499 mg/dL: Cao
- Từ 500 mg/dL trở lên: Rất cao
Việc nhận biết triệu chứng máu nhiễm mỡ không dễ dàng mà thường phải thông qua xét nghiệm cholesterol.
Nguy cơ tai biến do mỡ máu cao
Tìm hiểu các cách giảm mỡ máu là rất quan trọng vì mỡ máu cao sẽ gây ra nhiều nguy cơ sức khỏe như viêm tụy, tiểu đường, gan nhiễm mỡ… Trong đó, nguy hiểm nhất là đột quỵ (tai biến). Các mảng xơ vữa động mạch sẽ gây tắc nghẽn, cản trở tuần hoàn máu lên não. Khi não không được cung cấp đủ máu kịp thời sẽ dẫn đến tai biến.
Nguy cơ tai biến do tắc mạch
Tai biến do tắc mạch máu hay nhồi máu não chiếm khoảng 80 – 85% tổng số các trường hợp tai biến mạch máu não. Nhồi máu não xảy ra khi xuất hiện cục máu đông chèn mạch máu, làm cho mạch máu não bị tắc. Khi ấy, các tế bào thần kinh não sẽ thiếu máu nuôi dưỡng dẫn đến hoại tử.
Mỡ máu cao đóng ở thành mạch lâu ngày khiến mảng xơ vữa dày lên, dần dần làm hẹp lòng mạch gây tắc mạch máu não. Ngoài ra, khi một cục máu đông di chuyển lên não và bị kẹt lại tại đây cũng có thể gây tai biến do tắc mạch.
Nguy cơ tai biến do vỡ mạch
Tai biến do vỡ mạch hay xuất huyết não xảy ra khi mạch máu não bị vỡ, khiến máu chảy vào trong các nhu mô não, chèn ép não bộ gây phù não. Tai biến do vỡ mạch chiếm khoảng 15 – 20% trường hợp tai biến mạch máu não và người bị xuất huyết não rất dễ tử vong nhanh.
Nguyên nhân gây vỡ mạch máu não có thể là do cao huyết áp, phình động mạch hoặc dị dạng động mạch… Bên cạnh đó, thói quen hút thuốc lá, nghiện rượu, béo phì, ít hoạt động, phụ nữ lạm dụng thuốc tránh thai… khiến cholesterol trong máu cao cũng là những yếu tố nguy cơ gây tai biến mạch máu não.
Khi mỡ máu tăng cao thường xuyên sẽ gây nguy cơ tai biến. Tai biến mạch máu não là một biến chứng vô cùng nguy hiểm do tỷ lệ tử vong rất cao.
4 cách giảm mỡ máu hiệu quả giúp ngăn ngừa tai biến
Vậy, bạn nên giảm mỡ máu bằng cách nào? Để giảm mỡ máu cao và ngăn ngừa nguy cơ tai biến mạch máu não, bạn cần kết hợp nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm:
1. Thay đổi chế độ ăn uống để giảm mỡ máu
Việc điều chỉnh chế độ ăn uống có thể làm giảm mức cholesterol xấu và tăng mức cholesterol tốt. Dưới đây là một số nguyên tắc dinh dưỡng bạn nên tham khảo:
- Chọn chất béo lành mạnh: Để thay cho các loại chất béo bão hòa không tốt trong các loại thịt đỏ hay thịt chế biến, lựa chọn thay thế tốt hơn trong thực đơn của bạn nên là thịt gà hay cá. Bạn cũng nên chuyển sang các loại sữa ít béo, tách béo hay dầu ô liu, dầu canola,…
- Bổ sung omega-3: Nguồn axit béo omega-3 dồi dào được tìm thấy trong các loại cá như cá hồi, cá thu và cá trích. Nhiều loại quả và hạt như quả óc chó hay hạt lanh cũng chứa rất nhiều omega-3.
- Tăng cường chất xơ: Tất cả chất xơ đều tốt cho sức khỏe, nhưng đặc biệt là chất xơ hòa tan có trong yến mạch, đậu và rau xanh có thể làm giảm mức cholesterol xấu LDL rất hiệu quả.
2. Tăng cường vận động thể chất
Khi bạn lười vận động, mức cholesterol HDL sẽ giảm, còn LDL xấu lại tăng. Do đó, hoạt động thể chất rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe toàn diện, duy trì cân nặng hợp lý và hạ mỡ máu.
Bạn chỉ cần 40 phút tập thể dục vừa phải duy trì 3 – 4 lần mỗi tuần là có thể giảm được lượng cholesterol. Nếu quá bận rộn hay không thể theo một môn thể thao nào cụ thể thì bạn hãy thử bắt đầu với một vài gợi ý sau:
- Đạp xe đạp đi làm
- Đi bộ nhanh cùng chó
- Tập thể dục tại chỗ trong văn phòng
- Sử dụng thang bộ thay vì thang máy
3. Từ bỏ thói quen xấu giúp giảm mỡ máu
Việc giảm dần và từ từ xóa bỏ hẳn những thói quen có hại cho sức khỏe đóng vai trò không hề nhỏ cho việc cải thiện sức khỏe ở người bị mỡ máu cao. Bạn cần ngưng hút thuốc lá vì thuốc lá làm co mạch, gia tăng mảng xơ vữa động mạch, mỡ máu cao, tăng huyết áp, đái tháo đường…
Ngoài ra, thói quen uống rượu bia quá nhiều cũng không tốt vì sẽ làm tăng triglyceride, gây tổn hại cho gan, não và tim. Do đó, bạn nên hạn chế rượu bia để bảo vệ sức khỏe của mình.
4. Sử dụng thuốc giảm mỡ máu theo chỉ định của bác sĩ
Ngoài những cách giảm mỡ máu không dùng thuốc đã được đề cập ở trên, khi đã được bác sĩ kê đơn thuốc giảm mỡ máu, bạn cần kiên trì sử dụng theo đúng hướng dẫn, không bỏ ngang hoặc dùng quá liều chỉ định. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể kết hợp các phương pháp hỗ trợ từ thảo dược để tăng hiệu quả chữa trị. Tuy nhiên, trước khi áp dụng bất kỳ sản phẩm bổ sung nào, bạn cần liên hệ với bác sĩ để được tư vấn liều lượng thích hợp.
Biến chứng tai biến do mỡ máu cao thường không có bất kỳ một dấu hiệu báo trước nào. Quá trình phát triển máu nhiễm mỡ rất âm thầm, trong khi cơn tai biến lại xảy đến rất nhanh và bất ngờ. Vì vậy, người bị mỡ máu cao cần theo dõi sức khỏe thường xuyên, đồng thời kết hợp nhiều cách làm giảm mỡ máu để tránh những những di chứng khôn lường.
[embed-health-tool-bmi]
