Cây dứa dại chữa bệnh sỏi thận là phương pháp dân gian được khá nhiều người tìm hiểu. Theo y học cổ truyền, lá của loài cây này có vị cay, đắng, thơm còn rễ có vị ngọt nhạt, tính mát. Trong dân gian, các thầy thuốc dùng dứa dại để làm thuốc lợi tiểu, trị tiểu buốt, tiểu ra sỏi hay chữa sỏi thận.

Dứa dại được xem là loài đặc hữu của Việt Nam, phân bố ở các tỉnh miền núi hoặc trung du phía Bắc vào đến Khánh Hòa. Cây thường mọc ở ven rừng ẩm, thường thấy ở bờ khe suối hoặc được trồng làm bờ rào ở nương rẫy.

Theo kinh nghiệm dân gian, cây dứa dại có thể được dùng làm thuốc trong những trường hợp tiểu gắt, tiểu ra sạn, sỏi. Một trong những công dụng được nhiều người quan tâm là dùng dứa dại chữa bệnh sỏi thận.

Tìm hiểu về cây dứa dại

Cây dứa dại còn được gọi với các tên gọi khác như dứa gai, dứa gỗ, dứa rừng. Tên khoa học của cây là Pandanus tectorius Sol., thuộc họ Dứa dại (Pandanaceae).

Cây có nhiều rễ phụ, cao chừng 2–4m, phân nhánh ở ngọn. Phần lá có gai nhọn ở gân và hai bên mép. Hoa của nó rất thơm. Quả có dạng hình quả trứng dài khoảng 16–22cm.

Toàn thân cây dứa dại đều có tác dụng chữa bệnh. Người ta hay dùng đọt non, gốc trắng, mềm hoặc cuống để ăn cùng rau sống. Phần rễ và lá mang về cắt mỏng, phơi khô rồi nấu nước uống dần. Phần quả có thể dùng tươi hoặc khô tùy thích.

Tác dụng của quả dứa dại chữa bệnh sỏi thận

Theo Đông y, thực chất mọi bộ phận trên cây dứa dại đều có khả năng dùng chữa sỏi thận:

• Đọt dứa có tính hàn, vị thanh ngọt. Bộ phận này có tác dụng tán nhiệt, tán sỏi, thải độc.
• Hoa dứa tính hàn, có tác dụng khá tốt cho các bệnh liên quan đến tiểu tiện, viêm đường tiết niệu…
• Rễ dứa rừng thường được phơi khô để sắc thuốc uống trị các bệnh liên quan đến thận, trong đó có sỏi thận.
• Công dụng của quả dứa dại là chữa bệnh sỏi thận. Quả thường được phơi khô trước khi sử dụng. Tác dụng nổi bật nhất là thông khí, bổ huyết, giải độc, tán sỏi.

Cách dùng dứa dại chữa bệnh sỏi thận

Theo y học cổ truyền, sỏi thận hình thành là do các khoáng chất từ nước tiểu tích tụ lâu ngày hoặc do người bệnh thường xuyên nhịn tiểu. Điều này khiến các chất cặn bã lâu ngày dồn lại tạo thành sỏi. Vì thế, nếu muốn loại bỏ sỏi ra khỏi thận, người bệnh phải dùng các loại thuốc hoặc thực phẩm lợi tiểu. Trong khi đó, cây dứa gai khá nổi tiếng với tác dụng lợi tiểu.

Để chữa sỏi thận hay các tình trạng tiểu gắt, tiểu buốt có máu, bạn có thể sử dụng đọt non dứa dại 120g giã nhỏ với ngải cứu 20g, cỏ bợ 30g, phèn đen 10g. Sau đó, thêm nước rồi gạn uống.

Một số bài thuốc chữa bệnh khác từ cây dứa dại

Công dụng của quả dứa dại ngoài chữa bệnh sỏi thận, còn có thể điều trị hoặc hỗ trợ điều trị các bệnh khác, bao gồm:

Chữa phù thũng (kinh nghiệm của nhân dân miền Nam)

Rễ dứa dại 8g (nướng), rễ cau non 4g, vỏ cây đại 8g (sao vàng), hương nhu 8g, tía tô 8g, hoắc hương 8g, hậu phác 12g, rễ si 8g. Tất cả thái nhỏ, sắc với 400ml nước còn 100ml, uống làm 2 lần trong ngày.

Chữa phù thận, tiểu gắt, tiểu ít, nước tiểu vàng đục

Rễ dứa gai 400g, râu ngô 300g, trấu gạo nếp 100g (sao thơm), củ sá 100g, nõn tre 50g, cam thảo dây 20g. Tất cả nấu với 2 lít nước, cho sôi kỹ trong 30 phút. Lọc bỏ bã, thêm đường.

Người lớn uống mỗi lần 200–300ml, ngày 2 lần. Trẻ em uống mỗi lần 100–150ml. Một đợt điều trị là 5 ngày, nghỉ 3 ngày rồi tiếp tục đợt sau cho khỏi hẳn.

Chữa viêm đường tiết niệu

Rễ dứa dại 16g, trạch tả 12g, kim ngân hoa 16g, cam thảo nam 12g. Tất cả đem sắc với 4 bát nước lấy còn 1 bát rưỡi. Chia làm 2 lần, uống trước bữa ăn, dùng trong 7–10 ngày.

Tác dụng của quả dứa dại chữa cảm lạnh

Lá dứa dại 20–30g, gừng, hành, tỏi mỗi vị 20g. Tất cả đem sắc với 2 bát nước lây còn 1/2 bát, uống 1 lần vào lúc nóng. Uống xong đắp chăn kín cho ra mồ hôi.

Lưu ý khi dùng dứa dại chữa bệnh sỏi thận

Các bài thuốc chữa sỏi thận từ cây dứa dại chỉ áp dụng cho những người bệnh nhẹ. Tức là khi kích thước viên sỏi còn nhỏ hoặc mới bắt đầu phát bệnh. Trong thời gian sử dụng, người bệnh cần kiên trì và theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu thay đổi của cơ thể. Người mắc bệnh sỏi thận nặng cần đến bệnh viện để bác sĩ chuyên khoa đề nghị phương pháp điều trị phù hợp.

Dù dứa rừng chữa bệnh sỏi thận mang đến hiệu quả cho nhiều người nhưng bạn không nên tùy tiện sử dụng. Việc áp dụng phương pháp chữa bệnh này cần có sự hướng dẫn của thầy thuốc Đông y. Quả dứa dại có lớp phấn trắng mang độc tính cao. Nếu không được bào chế đúng cách, người dùng rất dễ bị ngộ độc, thậm chí là suy thận. Lớp phấn độc này cũng có thể bám trên các bộ phận khác của cây dứa dại. Vì thế, trước khi sử dụng, bạn phải lưu ý rửa nguyên liệu thật sạch.