Các vấn đề về gân gót

Tìm hiểu chung

Các vấn đề về gân gót là gì?

Gân gót là một phần của cơ thể giúp kết nối cơ bắp chân với xương gót chân, cho phép bạn đứng được trên các ngón chân và đẩy cơ thể tới khi bạn đi bộ hoặc chạy.

Hai vấn đề chính về gân gót là:

• Bệnh gân gót: bệnh nhân có những vết rách nhỏ ở mô trong và quanh gân. Những vết rách này là do vận động quá mức. Bệnh gân gót cũng thường được gọi là viêm gân gót.
• Rách gân gót: gân gót cũng có thể rách một phần hoặc rách hoàn toàn. Gân gót rách một phần có thể gây ra triệu chứng nhẹ. Tuy nhiên, gân gót rách hoàn toàn gây đau, mất lực và chuyển động đột ngột.

Các vấn đề về gân gót dường như có thể xảy ra đột ngột, nhưng thường chúng là kết quả của nhiều vết rách nhỏ trong gân xảy ra theo thời gian.

Triệu chứng thường gặp

Những dấu hiệu và triệu chứng của các vấn đề ở gân gót?

Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh gân gót có thể bao gồm:

• Đau phía sau gót chân, ở vùng gân gót. Cơn đau có thể nhẹ hoặc nghiêm trọng và có thể kèm sưng;
• Nhạy cảm với cơn đau ở vùng gân gót. Nhạy cảm với cơn đau có thể dễ nhận thấy hơn vào buổi sáng;
• Sức và chuyển động giảm hoặc chân có cảm giác chậm chạp.

Dấu hiệu và triệu chứng của rách gân gót có thể bao gồm:

• Đau đột ngột, nhói, cảm giác như bị đánh vào gân gót. Có thể có một tiếng bốp khi gân rách kèm theo sưng và bầm tím;
• Đau gót chân (có thể nghiêm trọng);
• Không thể đi trên đầu ngón chân ở chân bị thương.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Chẩn đoán và điều trị sớm có thể ngăn ngừa các vấn đề về gân gót diễn tiến nặng hơn và tránh các tình huống phải cấp cứu, vì vậy hãy đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt để tránh cách tình trạng nặng này.

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau, vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân nào gây ra các vấn đề ở gân gót?

Nguyên nhân của bệnh gân gót thường do vận động quá mức hoặc vận động lặp đi lặp lại trong thể thao, làm việc hoặc các hoạt động khác.

Rách gân gót thường xảy ra do vận động đột ngột và mạnh, gây tác động đến cơ bắp chân. Điều này có thể xảy ra trong hoạt động thể thao với cường độ cao hoặc thậm chí trong khi chạy nhảy đơn thuần.

Nguy cơ mắc phải

Những ai thường mắc phải các vấn đề về gân gót?

Bệnh gân gót thường xảy ra ở nam giới trên 30 tuổi. Hầu hết tình trạng rách gân gót xảy ra ở người từ 30–50 tuổi là những vận động viên giải trí. Các vấn đề về gân gót cũng có thể xảy ra ở người lớn tuổi.

Bạn có thể kiểm soát các vấn đề về gân gót bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề ở gân gót?

Bạn có thể có nguy cơ cao đối mắc các vấn đề về gân gót nếu bạn:

• Có hoạt động thể dục thể thao: vận động quá mức và các vận động lặp đi lặp lại có thể gây thương tích và làm yếu gân gót. Chơi thể thao làm tăng nguy cơ thương tích. Các hoạt động tại nơi làm việc (như trong xây dựng) và ở nhà (như làm vườn) cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề này;
• Tập luyện thể thao sai cách (như không làm nóng trước khi chạy hoặc đột ngột thay đổi chương trình tập luyện) có thể làm tăng nguy cơ mắc tình trạng này;
• Khi bạn trên 30 tuổi, lượng máu cung cấp cho vùng gân gót giảm. Hầu hết các trường hợp bệnh gân gót hoặc rách gân gót xảy ra ở những người trên 30 tuổi;
• Nếu cân nặng của bạn lớn, bạn có nguy cơ cao mắc các vấn đề này;
• Nếu bạn là nam giới thì bạn có nhiều khả năng bị chấn thương gân gót hơn là phụ nữ;
• Bạn có thể tăng nguy cơ mắc bệnh nếu bạn mang giày đã mòn không còn chức năng hỗ trợ bàn chân hoặc không thể giúp đệm gót chân.

Điều trị hiệu quả

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ. 

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán các vấn đề ở gân gót?

Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn gặp các vấn đề ở gân gót, họ sẽ khám kỹ lưỡng để xác định tình trạng này.

Các xét nghiệm khác có thể được thực hiện để làm rõ chẩn đoán hoặc chuẩn bị cho phẫu thuật. Những xét nghiệm này bao gồm:

• Siêu âm: để kiểm tra xem có vết nứt hay có các dấu hiệu của bệnh gân hay không;
• Chụp X-quang: giúp kiểm tra xương gót chân.
• Chụp MRI: giúp kiểm tra gân để tìm các dấu hiệu của bệnh gân gót hoặc rách gân gót. MRI cũng được sử dụng để đánh giá tình trạng xương gót chân. 

Những phương pháp nào dùng để điều trị các vấn đề về gân gót?

Phương pháp điều trị các vấn đề gân gót nhẹ bao gồm nghỉ ngơi, sử dụng thuốc giảm đau không cần toa và tập thể dục kéo căng. Bạn nên mang giày dép có đệm tốt và thay đổi cách chơi thể thao để giảm áp lực lên gân. Điều trị sớm sẽ hiệu quả nhất và có thể ngăn ngừa thương tích nhiều hơn. Dụng cụ giày chỉnh hình cũng có thể giúp làm giảm áp lực trên gân.

Ngay cả trong trường hợp nhẹ, có thể mất vài tuần nghỉ ngơi cho gân hồi phục. Bạn cần phải kiên nhẫn và không quay lại chơi thể thao và các hoạt động làm căng gân quá sớm.

Phương pháp điều trị các tình trạng nghiêm trọng như rách hoặc đứt gân có thể bao gồm phẫu thuật hoặc bó bột, nẹp, nẹp đeo, bốt y tế hoặc các thiết bị khác để cố định chân và mắt cá. Tập thể dục giúp phần chân dưới và mắt cá trở nên khỏe hơn và linh hoạt trở lại. Gân sẽ lành trong khoảng vài tuần đến vài tháng.

Mặc dù điều trị các vấn đề gân gót mất nhiều thời gian nhưng việc điều trị thường hiệu quả. Hầu hết các bệnh nhân được điều trị có thể trở lại chơi thể thao và tham gia vào các hoạt động khác.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của các vấn đề ở gân gót?

Bạn có thể ngăn ngừa các vấn đề ở gân gót nếu áp dụng các biện pháp sau:

• Khởi động và kéo căng: trước khi chơi thể thao hoặc hoạt động mạnh, bạn hãy làm nóng cơ thể dần dần bằng cách đi bộ hoặc đi xe đạp từ 5 đến 10 phút, sau đó tập thể dục kéo căng;
• Làm mát và kéo căng nhiều hơn: sau khi hoạt động mạnh, bạn làm mát cơ thể dần dần trong khoảng 5 phút chạy bộ nhẹ, đi bộ hoặc đi xe đạp và 5 phút kéo căng;
• Bạn nên tránh các môn thể thao hoặc hoạt động mạnh vượt quá khả năng của mình;
• Bạn nên mang giày dép có đệm gót chân trong khi chơi thể thao hoặc bất kỳ hoạt động dùng sức nào khác.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.