Thuốc Turbe là thuốc gì? Liều dùng, cách dùng và tác dụng phụ

Tên biệt dược: Turbe

Tên hoạt chất: rifampicin 150mg, isoniazid 100mg

Tác dụng

Tác dụng của thuốc Turbe là gì?

Thuốc Turbe là thuốc gì? Đây là loại thuốc thuộc nhóm trị ký sinh trùng, chống nhiễm khuẩn, kháng virus, kháng nấm. Thuốc Turbe có tác dụng gì? Thuốc được kê đơn để điều trị các dạng lao phổi và lao ngoài phổi ở người lớn.

Thành phần của thuốc Turbe chứa 2 hoạt chất chính bao gồm:

• Rifampicin 150mg: Rifampicin là một loại kháng sinh có hiệu lực cao với chủng vi khuẩn Mycobacterium, đặc biệt là vi khuẩn lao, phong và các vi khuẩn Mycobacterium không điển hình khác như M. bovis, M. avium… Tác dụng của loại kháng sinh này là ức chế quá trình tổng hợp ARN phụ thuộc ADN của vi khuẩn Mycobacterium và các vi khuẩn khác.
• Isoniazid 100mg. Isoniazid là một trong 4 loại hoạt chất phổ biến được dùng điều trị lao. Thuốc có tác dụng chống lại vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis và các vi khuẩn Mycobacterium không điển hình khác như M. bovis, M. kansasii. Thuốc diệt khuẩn tốt và hạn chế tối đa sự nhân lên của vi khuẩn gây bệnh khi dùng với nồng độ đủ mạnh.

Một số tác dụng khác của thuốc không được liệt kê trên nhãn thuốc đã được phê duyệt nhưng bác sĩ có thể chỉ định bạn dùng. Bạn chỉ sử dụng thuốc này để điều trị một số bệnh lí chỉ khi có chỉ định của bác sĩ.

Liều dùng

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Bạn hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.

Thuốc Turbe có những dạng và hàm lượng nào?

Thuốc Turbe được bào chế dưới dạng viên nén bao phim. Mỗi hộp thuốc có 3 vỉ, mỗi vỉ chứa 12 viên hoặc một loại nữa là hộp thuốc 10 vỉ, mỗi vỉ vẫn chứa 12 viên. Hàm lượng trong thuốc bao gồm: rifampicin 150mg, isoniazid 100mg và các tá dược khác vừa đủ 1 viên.

Liều dùng thuốc cho người lớn như thế nào?

Liều dùng thuốc Turbe cho người lớn phụ thuộc vào trọng lượng cơ thể và tuân thủ theo phác đồ điều trị lao quốc gia. Cụ thể như sau:

• Người dưới 50 kg: 3 viên/ngày
• Người trên 50 kg: 4 viên / ngày

Liều dùng thuốc cho trẻ em như thế nào?

Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ và tuân thủ chỉ định khi dùng thuốc Turbe cho trẻ.

Cách dùng

Bạn nên dùng thuốc Turbe như thế nào?

Thuốc Turbe được bào chế dưới dạng viên nên dùng qua đường uống. Bệnh nhân thường được chỉ định uống thuốc một lần duy nhất vào buổi sáng, trong lúc đang đói. Bệnh nhân chỉ sử dụng thuốc Turbe khi được kê đơn và tuyệt đối tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ. Không được tự ý chia nhỏ liều lượng thuốc để uống hoặc tự mua thuốc về để điều trị tại nhà mà không có sự cho phép của bác sĩ.

Bạn nên làm gì trong trường hợp dùng quá liều?

Trong trường hợp khẩn cấp hoặc quá liều, nếu bệnh nhân nhân gục xuống, co giật, khó thở hoặc không thể tỉnh lại, hãy gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.

Ngoài ra, bạn cần ghi lại và mang theo danh sách những loại thuốc bạn đã dùng, bao gồm cả thuốc kê toa và thuốc không kê toa.

Bạn nên làm gì nếu quên một liều?

Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, bạn hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không dùng gấp đôi liều đã quy định.

Tác dụng phụ

Bạn sẽ gặp tác dụng phụ nào khi dùng thuốc Turbe?

Tác dụng phụ của thuốc Turbe xuất phát từ 2 hoạt chất chính chứa trong thuốc. Cụ thể là:

• Rifampicin có thể gây tác dụng phụ là tăng men gan nhưng không có triệu chứng lâm sàng ngay trong những tuần đầu điều trị. Nồng độ men gan sẽ trở lại bình thường khi ngừng dùng rifampicin hoặc khi vẫn tiếp tục dùng thuốc. Các tác dụng phụ hiếm gặp khác có thể xảy ra là viêm gan, vàng da, hội chứng bệnh giống như cúm ở bệnh nhân tiếp tục điều trị với thuốc sau một thời gian ngừng thuốc tạm thời, giảm tiểu cầu, thiếu máu do tan huyết, sốc và suy thận cấp tính.
• Isoniazid có thể gây ra tác dụng phụ là suy thoái dây thần kinh ngoại biên ở những phụ nữ mang thai, người suy dinh dưỡng, người nghiện rượu và bệnh nhân tiểu đường. Một tác dụng phụ hiếm gặp nhưng nghiêm trọng khác là viêm gan, lúc này cần phải ngừng dùng thuốc ngay. Thuốc cũng có thể làm tăng men gan đột ngột ở thời gian đầu điều trị nhưng không có ý nghĩa về mặt lâm sàng.

Hãy thông báo ngay cho bác sĩ những tác dụng không mong muốn khi sử dụng thuốc.

Đây không phải là danh mục đầy đủ tất cả các tác dụng phụ và có thể xảy ra những tác dụng phụ khác. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về tác dụng phụ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.

Thận trọng/Cảnh báo

Trước khi dùng thuốc Turbe, bạn nên lưu ý những gì?

Chống chỉ định

Thuốc Turbe chống chỉ định trong những trường hợp sau đây:

• Những người mẫn cảm với bất cứ thành phần nào của thuốc
• Người bị suy giảm chức năng gan do bất kỳ nguyên nhân nào
• Người bị viêm đa dây thần kinh
• Người động kinh
• Rối loạn chuyển hóa porphyrin ở những người nhạy cảm với rifampicin có trong thuốc do một cơ chế có liên quan tới việc gây cảm ứng enzym cytocrom P450 ở gan

Thận trọng

• Khi dùng rifampicin, hãy theo dõi cẩn thận về chức năng gan ở những bệnh nhân nghiện rượu hay người có bệnh gan.
• Những phản ứng miễn dịch trong huyết thanh (suy thận, tan huyết, giảm tiểu cầu) có thể xảy ra ở những bệnh nhân tiếp tục dùng rifampicin sau một thời kỳ điều trị kéo dài không hiệu quả, lúc này cần phải ngừng dùng rifampicin.
• Nước tiểu, nước mắt và phân có thể đổi sang màu vàng sẫm, kính áp tròng có thể đổi màu nhưng không đáng lo ngại.
• Khi dùng isoniazid, bệnh nhân cần làm xét nghiệm để men gan thường xuyên để kiểm tra nồng độ các men chuyển hoá của gan trong huyết thanh.
• Bệnh nhân bị suy thoái dây thần kinh ngoại biên do nghiện rượu, suy dinh dưỡng hay bị tiểu đường nên dùng thêm 10mg vitamin B6 mỗi ngày trong thời gian dùng thuốc Turbe.

Những điều bạn cần lưu ý khi dùng thuốc trong trường hợp đặc biệt (mang thai, cho con bú, phẫu thuật,…)

• Phụ nữ mang thai: Cho đến nay chưa có bằng chứng chỉ ra nguy cơ nào đối với mẹ và thai nhi khi dùng thuốc Turbe cho phụ nữ mang thai. Nếu dùng rifampicin cho phụ nữ mang thai ở 3 tháng cuối có thể gây xuất huyết do giảm prothrombin – huyết ở cả người mẹ và trẻ sơ sinh. Vì vậy, để tránh xuất huyết, dùng thêm vitamin K dự phòng cho người mẹ mang thai, sau khi sinh và cả trẻ sơ sinh.
• Phụ nữ đang cho con bú: Rifampicin đào thải qua sữa mẹ nhưng hầu như không gây ra nguy cơ đối với trẻ. Cho đến nay, chưa có tài liệu nào cho thấy các tác dụng không mong muốn xảy ra với trẻ đang bú mẹ khi các bà mẹ dùng thuốc Turbe trong thời kỳ đang cho con bú. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn sức khỏe cho trẻ, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi muốn dùng thuốc.

Tương tác thuốc

Thuốc Turbe có thể tương tác với những thuốc nào?

Rifampicin gây cảm ứng enzym cytochrom P450, nên làm tăng chuyển hóa và bài tiết, vì vậy, làm giảm tác dụng của một số thuốc khi dùng đồng thời. Cụ thể như sau:

• Các thuốc nên tránh dùng kết hợp với rifampicin như: isradipin, nifedipin, nimodipin.
• Các thuốc khi kết hợp cần điều chỉnh liều lượng bao gồm: viên uống tránh thai, ciclosporin, diazepam, digitoxin, thuốc chống đông máu dẫn chất dicounarol, disopyramid, doxycyclin, phenytoin, các glucocorticoid, haloperidol, ketoconazol, erythromycin, clarithromycin, cloramphenicol, theophylin, verapamid…
• Các thuốc sau đây khi dùng sẽ làm giảm hấp thu rifampicin, vì vậy, nên uống cách nhau từ 8-12 tiếng: các kháng acid, bentonit, clofazimin….

Isoniazid cũng có thể gây ức chế chuyển hóa một số thuốc. Cụ thể như sau:

• Khi dùng kết hợp isoniazid với các thuốc chống động kinh có thể làm tăng độc tính của thuốc.
• Các thuốc sau đây khi phối hợp với isoniazid phải điều chỉnh liều lượng: Alfentanil, các chất chống đông máu thuộc nhóm dẫn chất coumarin hoặc dẫn chất indandion, các benzodiazepin, carbamazepin, theophylin, phenytoin, enfluran, disulfiram và cycloserin.
• Khi sử dụng đồng thời niridazol và isoniazid càng làm tăng tác dụng phụ đối với hệ thần kinh như co giật và rối loạn tâm thần.
• Isoniazid làm giảm nồng độ ketoconazol trong huyết thanh và làm giảm hiệu quả điều trị của loại thuốc này.
• Các corticoid làm tăng thải trừ isoniazid, vì vậy, làm giảm nồng độ và tác dụng của isoniazid, đặc biệt ở những người bệnh chuyển hóa isoniazid nhanh.
• Các thuốc kháng acid đặc biệt muối nhôm làm giảm hấp thu isoniazid, vì vậy, hai thuốc này phải uống cách nhau ít nhất 1 giờ.

Nhiều loại thuốc khác cũng có thể tương tác với Turbe, ngay cả những loại thuốc không xuất hiện trong danh sách này, vì vậy, hãy nhớ nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc bạn đang dùng.

Thuốc có thể tương tác với thực phẩm, đồ uống nào?

Những bệnh nhân đang điều trị lao với thuốc Turbe cần phải kiêng rượu. Bởi dùng đồng thời thuốc với rượu hay acetaminophen có thể làm tăng độc tính với gan, đặc biệt ở người có tiền sử suy gan.

Thức ăn, rượu và thuốc lá có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá. Trừ khi có những lưu ý đặc biệt từ bác sĩ, hãy tiếp tục chế độ ăn uống bình thường của bạn khi dùng thuốc.

Tình trạng sức khỏe nào ảnh hưởng đến thuốc?

Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.

Bảo quản thuốc

Bạn nên bảo quản thuốc Turbe như thế nào?

Bạn nên bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng (dưới 30°C), ở nơi khô mát, tránh ẩm và tránh ánh sáng. Không bảo quản trong phòng tắm hoặc trong ngăn đá. Bạn nên nhớ rằng mỗi loại thuốc có thể có các phương pháp bảo quản khác nhau. Vì vậy, bạn nên đọc kỹ hướng dẫn bảo quản trên bao bì hoặc hỏi dược sĩ. Giữ thuốc tránh xa tầm tay trẻ em và thú nuôi.

Bạn không nên vứt thuốc vào toilet hoặc đường ống dẫn nước trừ khi có yêu cầu. Thay vì vậy, hãy vứt thuốc đúng cách khi thuốc quá hạn hoặc không thể sử dụng. Bạn có thể tham khảo ý kiến dược sĩ hoặc công ty xử lý rác thải địa phương về cách tiêu hủy thuốc an toàn.