Rách chóp xoay khớp vai hay rách cơ quay khớp vai là tình trạng chấn thương dễ gặp ở những người hoạt động cánh tay cường độ mạnh hoặc hay vươn, rướn cao.
Định nghĩa
Rách chóp xoay khớp vai là bệnh gì?
Đai vai bao gồm 3 xương (xương bả vai, xương đòn và xương cánh tay) và 3 khớp (khớp cánh tay, khớp cùng vai đòn và khớp ức đòn). Vai có phạm vi di chuyển lớn hơn tất cả các khớp khác nhưng cũng thường bị chấn thương hơn.
Cơ delta lớn và khỏe cung cấp nhiều lực cho các cử động của vai nhất. Bên dưới cơ này là bốn cơ quay khớp vai. Chúng hỗ trợ chuyển động của vai và giữ cho vai vững chãi. Những cơ này được giữ bám chặt vào xương nhờ vào dây chằng. Cơ quay khớp vai gồm cơ và dây chằng để giữ phần cánh tay trên ở khớp vai.
Rách chóp xoay quay khớp vai hay rách cơ quay khớp vai là tình trạng có vết rách ở một hoặc nhiều hơn dây chằng của cơ quay khớp vai. Vết rách này có thể là một phần hoặc toàn bộ số dây chằng bị ảnh hưởng.
Triệu chứng và dấu hiệu
Những dấu hiệu và triệu chứng của rách chóp xoay khớp vai là gì?
Nếu bạn bị rách chóp xoay khớp vai, triệu chứng chủ yếu là đau vai, đặc biệt là khi giơ tay cao sang một bên.
Bạn có thể đau nhiều hơn khi với tay cao hơn đầu (chải tóc), lúc này cánh tay và vai trở nên yếu đi. Các triệu chứng khác là:
- Đau vai nhiều hơn khi nằm xuống
- Đẩy vật ra xa khỏi người có thể đau nhưng kéo lại thì không
Vết rách trên gân cơ quay khớp vai khiến vai yếu hơn nhiều và bạn khó có thể làm bất kỳ hoạt động gì cần phải đưa tay cao trên đầu.
Có thể có các triệu chứng và dấu hiệu khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Khi bạn gặp phải các triệu chứng như trên nên tìm gặp bác sĩ để có sự tư vấn và điều trị tốt nhất, đặc biệt nếu bạn bị chấn thương vùng vai. Nếu bạn có cơn đau kéo dài hơn vài tuần, bạn cần được bác sĩ thăm khám và chỉ định phương pháp điều trị tốt nhất.
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây ra rách chóp xoay khớp vai là gì?
Nguyên nhân gây rách chóp xoay khớp vai đa số là do chấn thương dây chằng tiếp xúc với nhánh xương ở vai. Vết rách thường xảy ra trong các hoạt động hoặc công việc mà tay phải giơ cao quá đầu hoặc nâng lên và hạ xuống nhiều.
Những ai thường mắc phải rách chóp xoay khớp vai?
Đau cơ quay khớp vai khá phổ biến, tuy nhiên bệnh thường xảy ra nhiều ở những người trên 40 tuổi hoặc người sử dụng hoạt động cánh tay quá nhiều và lặp đi lặp lại. Bạn có thể hạn chế khả năng mắc bệnh bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thêm thông tin.
Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc rách chóp xoay khớp vai?
Các yếu tố sau có thể khiến bạn tăng nguy cơ bị rách chóp xoay khớp vai:
- Độ tuổi: càng lớn tuổi, bạn càng dễ có nguy cơ bị viêm gân cơ quay khớp vai, đặc biệt là độ tuổi trên 40.
- Một số hoạt động thể thao: thường xảy ra ở các vận động viên thường xuyên chuyển động cánh tay để thi đấu, chẳng hạn như chơi golf, bóng chày, bắn cung và tennis.
- Công việc trong lĩnh vực xây dựng: điển hình như thợ mộc hay thợ sơn nhà, công việc của họ đòi hỏi phải di chuyển cánh tay lặp lại, thường là quá đầu, dần theo thời gian sẽ dẫn đến viêm gân cơ quay khớp vai.
- Tiền sử bệnh lý của gia đình: bệnh cũng liên quan đến yếu tố di truyền.
Điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những phương pháp nào dùng để điều trị rách chóp xoay khớp vai?
Rách chóp xoay khớp vai một phần thường có thể được điều trị bằng các phương pháp không can thiệp phẫu thuật. Bác sĩ có thể kê cho bạn các loại thuốc như thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) để giảm sưng và giảm đau.
Luyện tập (như vật lý trị liệu) có thể giúp cơ quay khớp vai khỏe hơn và làm giảm đau. Chườm đá lên vai sau khi luyện tập cũng giúp bạn giảm đau và sưng.
Khi vật lý trị liệu không hiệu quả hoặc chóp xoay khớp vai bị rách hoàn toàn, bác sĩ có thể chỉ định cho bạn thực hiện các phẫu thuật giảm áp lực. Dây chằng bị rách có thể được cố định bằng tiểu phẫu mở hoặc tiểu phẫu nội soi khớp. Phẫu thuật bao gồm loại bỏ mặt dưới của mỏm cùng vai, điều trị các phần bị viêm khác và phục hồi cơ quay khớp vai bị rách.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán rách chóp xoay khớp vai?
Bác sĩ sẽ hỏi bạn về tiền sử bệnh lý và khám tổng quát để chẩn đoán liệu bạn có mắc đau cơ quay khớp vai không. Bác sĩ sẽ kiểm tra vai và lưng của bạn bằng cách yêu cầu di chuyển vai và cánh tay theo một số cách nhất định để thăm khám và kiểm tra. Ngoài ra, bạn cũng có thể được chụp cộng hưởng từ (MRI).
Lối sống và thói quen sinh hoạt
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của rách chóp xoay khớp vai?
Bạn nên duy trì các thói quen sinh hoạt sau để hạn chế diễn tiến rách chóp xoay khớp vai:
- Dùng thuốc theo chỉ định
- Luyện tập như được hướng dẫn
- Tránh làm việc bằng tay đang bị ảnh hưởng
- Quay lại bệnh viện để khám ngay nếu cơn đau khiến bạn mất ngủ và không thể kiểm soát bằng thuốc không kê toa.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
[embed-health-tool-bmi]
