Mụn rộp sinh dục là một bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến trên toàn thế giới. Tính riêng ở Hoa Kỳ, cứ 6 người thì sẽ có 1 người nhiễm bệnh trong độ tuổi từ 14 đến 49. Mụn rộp ở bộ phận sinh dục thường gặp và dễ lây lan, nhưng hiếm khi có trường hợp nguy hiểm.
Có rất nhiều người sống cuộc sống bình thường, khỏe mạnh dù bị bệnh mụn rộp. Tuy nhiên, cần phải chú ý trong việc bảo vệ bạn tình nếu dịch bệnh bùng phát. Hầu hết những người bị bệnh mụn rộp đều không biết điều này, bởi đây là căn bệnh nhiễm trùng thường không có biểu hiện triệu chứng. Nếu có, triệu chứng cũng sẽ rất nhẹ hoặc giống với những vấn đề về da khác. Nhiễm trùng có thể gây ra vết loét nhỏ, đau đớn hình thành trên bộ phận sinh dục, đùi hoặc mông. Nếu vết loét phát sinh, chúng thường biến mất trong vòng hai đến ba tuần, nhưng virus sẽ tồn tại trong cơ thể suốt đời.
Cách virus HSV-1 và HSV-2 lây lan
Hai loại virus gây ra mụn rộp sinh dục là virus herpes loại 1 (HSV-1) và herpes loại 2 (HSV-2).
Thông thường, HSV-1 gây ra mụn rộp miệng, xuất hiện dưới dạng vết loét hoặc mụn nước, trên mặt hoặc gần miệng.
HSV-1 chủ yếu lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với vết loét hoặc nước bọt của người mắc phải. Bị mụn rộp miệng hoặc vết loét không có nghĩa là bạn cũng sẽ bị mụn rộp sinh dục. Nhưng nếu bị mụn rộp miệng, bạn có thể khiến người khác bị mụn rộp sinh dục bằng cách thực hiện quan hệ tình dục bằng miệng.
Hầu hết các trường hợp mụn rộp sinh dục là do HSV-2. Bạn dễ bị mụn rộp sinh dục bằng cách quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng với người bị nhiễm HSV-1 hoặc HSV-2.
Hầu hết những người mắc phải mụn rộp đều có thể kiểm soát được bệnh
Mụn rộp sinh dục không thể điều trị dứt điểm nhưng bạn có thể kiểm soát cho nó không bùng phát. Đối với những người có hệ miễn dịch khỏe mạnh, thời gian có nguy cơ cao mắc bệnh mụn rộp sinh dục ở bạn tình là trong đợt bùng phát đầu tiên cũng như những đợt bùng phát sau đó.
Nếu bạn không có những lần bùng phát như vậy, tải lượng virus thường không đủ để lây nhiễm cho một bạn tình khỏe mạnh. Thuốc chống virus có hiệu quả trong việc kiểm soát tần suất và mức độ nghiêm trọng của các đợt bùng phát mụn rộp sinh dục.
Tuy nhiên, đối với một số người, ngay cả những lúc không có triệu chứng nào cũng có thể gây rủi ro cho việc lây truyền. Nếu bạn bị mụn rộp sinh dục và bạn tình của bạn đang dùng thuốc cho bệnh viêm khớp dạng thấp, bệnh đa xơ cứng hoặc bệnh vẩy nến, bạn cần phải cẩn thận.
Nếu muốn giữ an toàn cho bạn tình, cách tốt nhất là bạn nên điều trị và dùng thuốc chống virus mụn rộp liên tục để giữ cho lượng virus ở mức thấp, không đủ lượng lây nhiễm cho bạn tình.
Làm thế nào để tránh lây lan bệnh mụn rộp?
Bạn sẽ lây nhiễm cho bạn tình nếu bạn và người đó quan hệ tình dục da kề da. Bệnh lây qua đường âm đạo, hậu môn và cả miệng.
Khi quan hệ tình dục, bạn cần phải sử dụng những biện pháp an toàn như mang bao cao su hoặc tấm bảo vệ miệng (dental dams) để làm giảm cũng như tránh nguy cơ lây nhiễm virus mụn rộp cho nhau.
Bên cạnh đó, bạn và bạn tình vẫn có thể lây mụn rộp cho nhau trong trường hợp những virus này sống trên mông hoặc đùi của người nhiễm phải.
Mặc dù không thể ngăn việc lây truyền khi virus có mặt ở những nơi khác, song bạn vẫn nên sùng bao cao su khi quan hệ tình dục để làm giảm nguy cơ mắc bệnh.
Những người có nguy cơ cao nhiễm HSV-2 bao gồm người có nhiều bạn tình, phụ nữ, những người có thu nhập thấp và người bị nhiễm virus suy giảm miễn dịch ở người (HIV).
Đợt bùng phát mụn rộp đầu tiên thường là nặng nhất
Một đợt đầu tiên của mụn rộp sinh dục có thể gây ra một loạt triệu chứng kéo dài bao gồm các vết loét lan rộng, đau đớn ở vùng sinh dục. CDC khuyến cáo dùng thuốc kháng virus cho tất cả những người có đợt bùng phát mụn rộp sinh dục đầu tiên.
Ngoài các triệu chứng nhìn thấy phổ biến hơn như vết loét và mụn mủ, các bệnh của hệ thống thần kinh cũng cũng xảy ra trong giai đoạn đầu của bệnh mụn rộp sinh dục hoặc trong những đợt bùng phát sau đó. Chúng bao gồm các viêm nhiễm nguy hiểm của não và tủy sống.
Bạn có thể tìm hiểu thêm: Viêm não Herpes là bệnh gì?
Phương pháp điều trị mụn rộp có sẵn, nhưng lại không có thuốc chữa tận gốc
Ba loại thuốc chống virus được sử dụng để điều trị mụn rộp sinh dục:
- Acyclovir
- Famiclovir
- Valacyclovir
Chúng cơ bản là cùng một loại thuốc. Hiệu quả của chúng là như nhau. Sự khác biệt nằm ở tần suất của những người dùng chúng.
Theo CDC, khi bị bệnh mụn rộp sinh dục, bạn phải tuân theo một trong các lựa chọn dùng thuốc sau:
- Acyclovir 400 mg uống 3 lần/ngày trong 7 đến 10 ngày
- Acyclovir 200 mg uống 5 lần/ngày trong 7 đến 10 ngày
- Valacyclovir 1 g uống 2 lần/ngày trong 7 đến 10 ngày
- Famciclovir 250 mg uống 3 lần/ngày trong 7 đến 10 ngày
Liệu pháp này có thể tiếp tục kéo dài nếu bệnh không thuyên giảm sau 10 ngày.
Làm thế nào để chẩn đoán bệnh mụn rộp sinh dục?
Hãy hỏi bác sĩ xem bạn có thể xét nghiệm mụn rộp hoặc các bệnh lây qua đường tình dục (STDs) khác không. Thông thường, bác sĩ chẩn đoán được mụn rộp sinh dục một cách trực quan, chỉ bằng cách xem xét các triệu chứng của bạn.
Ngoài ra, bác sĩ có thể lấy một mẫu chất lỏng từ một trong những vết loét của bạn để xét nghiệm, hoặc thực hiện xét nghiệm máu để tìm kháng thể herpes.
Hãy nhớ rằng xét nghiệm sẽ giúp xác định xem bạn có bị nhiễm herpes hay không và không có xét nghiệm nào cho bạn biết ai đã lây nhiễm bệnh cho bạn.
Giống như bất kỳ bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, bạn càng có nhiều bạn tình thì càng có nhiều khả năng mắc bệnh mụn rộp sinh dục. Hơn nữa, khi bạn ngủ với bạn tình cũng tương tự như ngủ cùng với tất cả những người mà bạn tình của bạn đã quan hệ. Việc này cho thấy khả năng nhiễm phải mụn rộp rất cao.
Phạm vi triệu chứng từ không có đến nặng
Nhiều người bị mụn rộp sinh dục có triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng herpes nào cả. Họ không biết mình bị mụn rộp sinh dục.
Mọi người thường bỏ qua các triệu chứng nhẹ hoặc nhầm lẫn chúng với các tình trạng da khác, chẳng hạn như mụn nhọt hoặc tóc mọc ngược.
Bạn nên kiểm tra sức khỏe nếu bạn nhận thấy các triệu chứng herpes hoặc bạn tình của bạn mắc STD. Những triệu chứng như vết loét bất thường, tiết dịch có mùi, nóng rát khi đi tiểu hoặc chảy máu giữa các chu kỳ (đối với phụ nữ) là không thể xem thường.
Loét mụn rộp sinh dục đôi khi gây đau dữ dội, đặc biệt là đối với những người có hệ thống miễn dịch kém.
Nếu chạm vào vết loét hoặc chất lỏng từ vết loét, bạn có thể chuyển herpes sang một phần khác của cơ thể, chẳng hạn như mắt khi bạn cố dùng tay dụi mắt. Vì vậy, nếu bạn chạm vào vết loét hoặc chất lỏng, hãy rửa tay ngay lập tức để giúp ngăn ngừa sự lây lan của nhiễm trùng.
Mụn rộp sinh dục ở phụ nữ
Mụn rộp sinh dục phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới. Điều này là do HSV-2 được truyền dễ dàng từ nam sang nữ hơn từ nữ sang nam. Khoảng 1/5 phụ nữ Hoa Kỳ bị nhiễm HSV-2.
Các triệu chứng của mụn rộp sinh dục có xu hướng tồi tệ hơn ở phụ nữ. Chúng thường bao gồm các mụn nước, vết loét đau đớn. Một số phụ nữ bị nhiễm bệnh cũng tiết dịch âm đạo bất thường.
Phụ nữ thường xuyên trải qua các vết loét phồng rộp trên những bộ phận của cơ thể như:
- Âm đạo
- Âm hộ (phần ngoài của bộ phận sinh dục, bao gồm cả môi âm đạo và âm vật)
- Mông
- Hậu môn
- Đùi
Ở hầu hết phụ nữ, mụn rộp sinh dục không gây ra vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Mụn rộp sinh dục và phụ nữ mang thai
Phụ nữ mang thai bị mụn rộp sinh dục khi mang thai hoặc trước khi mang thai có thể truyền bệnh cho em bé trong khi sinh.
Như đã đề cập ở trên, nguy cơ lây nhiễm mụn rộp cho em bé của bạn trong khi sinh rất thấp. Hầu hết phụ nữ bị mụn rộp sinh dục sinh ra những đứa trẻ không bị nhiễm bệnh.
Tuy nhiên, nếu đang mang thai và bị mụn rộp sinh dục, bạn nên đi khám thai định kỳ. Hãy nói cho bác sĩ biết nếu bạn có triệu chứng của mụn rộp hoặc đã được chẩn đoán mắc bệnh mụn rộp sinh dục trước đó.
Một số nghiên cứu cho thấy việc nhiễm phải mụn rộp sinh dục sẽ làm tăng nguy cơ sảy thai hoặc nguy cơ sinh non.
Nguy hiểm hơn, nếu bạn truyền nhiễm mụn rộp cho đứa bé sơ sinh và trẻ không được điều trị sớm, trẻ sẽ dễ bị tử vong. Vậy nên, để an toàn, bạn nên phòng ngừa để không nhiễm mụn rộp sinh dục khi mang thai.
Nếu bạn đang mang thai và bị mụn rộp sinh dục, bác sĩ sẽ kê toa thuốc mụn rộp muộn trong thai kỳ. Thuốc này có thể làm giảm các dấu hiệu hoặc triệu chứng của mụn rộp. Tại thời điểm sinh nở, bác sĩ sẽ kiểm tra cẩn thận về vết loét của mụn rộp sinh dục. Nếu bạn có các triệu chứng mụn rộp sinh dục khi sinh, bác sĩ sẽ dùng phương pháp mổ để lấy thai nhi ra.
Bạn có thể tìm hiểu thêm: Bệnh sùi mào gà trong thai kỳ: Mẹ bầu nên lưu ý
Mặt cảm xúc của mụn rộp sinh dục
Cho dù bạn bị mụn rộp sinh dục hoặc lo lắng về việc bị nhiễm nó từ bạn tình, hãy dành thời gian để điều trị bệnh triệt để. Tìm hiểu về nguyên nhân và triệu chứng của mụn rộp, về phương pháp điều trị và về các bước bạn có thể thực hiện để ngăn chặn sự lây lan của mụn rộp, chẳng hạn như sử dụng bao cao su.
Việc quan trọng không kém là bạn phải đối phó với cảm xúc của chính mình khi biết mình mắc phải mụn rộp sinh dục. Bạn có thể sẽ lo lắng, sợ hãi và thậm chí căng thẳng vì nó.
Dù mắc phải mụn rộp ở miệng hay ở các bộ phận khác, bạn đều phải tìm đến bác sĩ để trị bệnh cũng như điều trị tâm lý. Một cuộc trò chuyện với chuyên gia sẽ giúp bạn thoải mái và giảm bớt căng thẳng. Bác sĩ cũng sẽ tư vấn cho bạn các biện pháp phòng ngừa phù hợp.
Dù bạn có bị mụn rộp sinh dục hay không, điều quan trọng là phải tự học về STD và cách phòng tránh chúng. Đối với những người sống chung với bệnh mụn rộp sinh dục, hãy đọc thử các tài liệu, đồng thời học về cách phòng ngừa và điều trị nó.
Các bài viết của Hello Health Group và Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
