Nhiều cánh mày râu gặp phải tình trạng rối loạn cương dương, mất ham muốn tình dục cùng các triệu chứng thể chất và cảm xúc khác khi họ bước vào độ tuổi cuối 40 – đầu 50. Ở giai đoạn này, nhiều người nghĩ rằng mình đã đến giai đoạn mãn dục nam.
Vậy bản chất mãn dục nam là gì? Nó có giống như mãn kinh ở phụ nữ? Đàn ông yếu sinh lý ở tuổi nào? Cùng giải đáp những thắc mắc này trong bài viết sau.
Hiểu đúng về thuật ngữ mãn dục nam
Mãn dục nam (tiếng Anh: Male menopause hoặc Andropause) là từ thường được sử dụng để mô tả tình trạng giảm nồng độ testosterone liên quan đến lão hóa (tương tự mãn kinh ở phụ nữ). Tuy nhiên, điều này thường gây nhầm lẫn bởi sự sụt giảm hormone sinh sản ở nam và nữ giới diễn ra hoàn toàn khác nhau.
Theo Mayo Clinic, ở phụ nữ, quá trình rụng trứng kết thúc và sản xuất hormone giảm mạnh trong khoảng thời gian ngắn. Trong khi đó, việc giảm sản xuất testosterone và các hormone khác ở nam giới diễn ra trong nhiều năm và không tạo ra thay đổi rõ rệt như ở nữ.
Do đó, để tránh hiểu nhầm, ngày nay thay vì dùng cụm từ mãn dục nam, người ta thường dùng thuật ngữ suy tuyến sinh dục nam khởi phát muộn (late-onset hypogonadism) hoặc testosterone thấp do tuổi tác (age-related low testosterone) để chỉ sự suy giảm dần của nồng độ testosterone.
>>> Đọc thêm: Xét nghiệm testosterone là gì? Quy trình thực hiện ra sao?
Các triệu chứng mãn dục nam
Sự sụt giảm mức testosterone do mãn dục nam có thể gây ra nhiều vấn đề về thể chất, tình dục và tâm lý. Theo Mayo Clinic, nồng độ testosterone có xu hướng giảm trung bình 1% mỗi năm sau khi nam giới bước sang tuổi 40. Một số tình trạng sức khỏe có thể khiến mức testosterone của bạn giảm sớm hơn hoặc nghiêm trọng hơn.
Các dấu hiệu và triệu chứng mãn dục nam bao gồm:
- Nóng bừng mặt hoặc đổ nhiều mồ hôi
- Cảm giác khó chịu vùng ngực
- Giảm mật độ xương
- Giảm ham muốn và hoạt động tình dục
- Giảm cương cứng hoặc rối loạn cương dương
- Mất khả năng sinh sản.
Các triệu chứng khác có thể gồm giảm năng lượng, động lực và sự tự tin, tâm trạng chán nản và kém tập trung. Đàn ông ở độ tuổi mãn dục cũng dễ gặp phải rối loạn giấc ngủ, thiếu máu nhẹ không rõ nguyên nhân, giảm khối lượng cơ và sức mạnh, tăng mỡ trong cơ thể, đặc biệt là vùng ngực và bụng.
>>> Đọc thêm: 5 bài tập tăng cường sinh lý nam giới
Nguyên nhân gây mãn dục nam
Giới y khoa cho rằng việc suy giảm testosterone theo tuổi tác không phải là nguyên nhân duy nhất dẫn đến các triệu chứng mãn dục nam. Các yếu tố nguy cơ khác có thể bao gồm:
- Thiếu tập thể dục
- Hút thuốc
- Thường xuyên uống rượu, bia hoặc sử dụng chất kích thích
- Căng thẳng
- Rối loạn lo âu
- Thiếu ngủ.
Một số nam giới trải qua các khủng hoảng tâm lý liên quan đến sự nghiệp và đời sống cá nhân. Điều này có thể dẫn đến trầm cảm và kích hoạt một loạt các yếu tố dẫn đến các triệu chứng suy giảm testosterone.
Chế độ ăn uống không lành mạnh, thiếu chất dinh dưỡng cũng góp phần thúc đẩy triệu chứng mãn dục nam.
Ngoài ra, tình trạng rối loạn cương dương có thể xảy ra do những vấn đề về mạch máu hoặc hệ thần kinh, không nhất thiết liên quan đến hormone.
>>> Đọc thêm: TOP 12 cách tăng testosterone tự nhiên cho nam giới, không cần thuốc
Chẩn đoán và điều trị mãn dục nam
Xét nghiệm máu có thể giúp kiểm tra nồng độ testosterone thấp ở nam giới bước vào giai đoạn mãn dục. Dù vậy, theo Mayo Clinic, chỉ nên kiểm tra chỉ số này nếu người bệnh có các dấu hiệu hoặc triệu chứng. Nếu kết quả xác nhận mức testosterone thấp, người bệnh nên kiểm tra thêm tuyến yên để xác định nguyên nhân và loại trừ các thiếu hụt hormone khác.
Liệu pháp bổ sung testosterone thường được chỉ định để điều trị tình trạng suy giảm nồng độ hormone sinh dục nam. Trước khi điều trị, bác sĩ sẽ tư vấn và giải thích cho người bệnh mức mục tiêu, các hình thức bổ sung khác nhau (tiêm bắp, thuốc ngậm dưới lưỡi, gel, miếng dán, cấy testosterone…) cũng như các xét nghiệm theo dõi.
Dù đem lại hiệu quả, nhưng liệu pháp này cũng tiềm ẩn một số rủi ro. Điều này bao gồm kích thích sự phát triển của ung thư vú và tuyến tiền liệt di căn, tăng nguy cơ xảy ra các vấn đề tim mạch, đột quỵ và góp phần hình thành các cục máu đông trong tĩnh mạch. Liệu pháp này cũng không phù hợp với người bị mắc chứng ngưng thở khi ngủ và động kinh.
Thay đổi lối sống để cải thiện triệu chứng mãn dục nam
Ngoài điều trị y khoa, người bệnh mãn dục nam tuổi 50 hay bất cứ độ tuổi nào đều có thể áp dụng các cách tăng testosterone tự nhiên, đồng thời xây dựng cuộc sống lành mạnh để kiểm soát các triệu chứng như:
- Xây dựng chế độ ăn đủ chất
- Tập thể dục thường xuyên
- Ngủ đủ giấc
- Quản lý căng thẳng.
Ngoài ra, người bệnh gặp các vấn đề về lo âu và trầm cảm có thể liên hệ bác sĩ để được hướng dẫn điều trị tâm lý bằng thuốc, liệu pháp và thay đổi lối sống phù hợp.
Việc suy giảm mức testosterone theo tuổi tác là điều bình thường. Nhiều người có thể kiểm soát được các triệu chứng mãn dục nam mà không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu chúng gây suy giảm chất lượng cuộc sống, bạn hãy liên hệ đến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và hướng dẫn cách khắc phục.
[embed-health-tool-bmi]