Trẻ nghiện công nghệ số: hệ lụy khôn lường và cách giải quyết

Trẻ nghiện công nghệ số là vấn đề rất phổ biến trong thời đại số hóa ngày nay. Nếu bạn không can thiệp kịp thời, sức khỏe thể chất và tâm thần của trẻ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Ngày nay, đa số các bạn tuổi teen đều mong muốn có được những thiết bị công nghệ tối tân, hiện đại nhất để phục vụ việc học. Thế nhưng, trái ngược lại với những gì cha mẹ mong chờ rằng các thiết bị này sẽ giúp con mình học tập tốt, chúng lại khiến trẻ xao nhãng việc học và sa vào nhiều tệ nạn khác. Trẻ nghiện công nghệ số đã và đang trở thành vấn nạn lớn mà toàn xã hội quan tâm. Tìm hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp bạn sớm tìm ra giải pháp hóa giải cơn nghiện này ở trẻ.

Mức độ đánh giá trẻ nghiện công nghệ số

Nghiện công nghệ là tình trạng mà bản thân không thể kiểm soát được sự thôi thúc sử dụng Internet và các thiết bị điện tử khác. Việc trẻ nghiện công nghệ số làm cản trở đến các hoạt động trong cuộc sống hàng ngày, gây rối loạn giấc ngủ, suy giảm sức khỏe…

Nghiện Internet còn có thể được hiểu là việc sử dụng quá mức các phương tiện truyền thông xã hội, trò chơi điện tử, nghiện video khiêu dâm, cờ bạc trực tuyến.

Nguyên nhân khiến trẻ nghiện công nghệ số

Trẻ nghiện công nghệ vì nhiều lý do khác nhau, trong đó có thể kể đến:

• Trẻ có tiền sử mắc các bệnh liên quan đến “sức khỏe tâm thần”.
• Thiếu tự tin cũng là nguyên nhân khiến trẻ bị nghiện Internet. Những người nhút nhát hoặc tự ti thường dễ dàng nói chuyện trên mạng hơn là nói chuyện ngoài đời.
• Thiếu sự hỗ trợ ở nhà hoặc không khí trong gia đình không tốt cũng là nguyên nhân khiến trẻ nghiện công nghệ số.

Biểu hiện thường gặp ở trẻ nghiện công nghệ số

Có rất nhiều triệu chứng cho thấy trẻ nghiện công nghệ số:

• Công nghệ số trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của trẻ. Trẻ dành nhiều thời gian để sử dụng thiết bị công nghệ số thay vì làm những việc khác.
• Giống như các loại nghiện ngập khác, người nghiện sẽ cảm thấy khó chịu hoặc không thể chịu được nếu rời xa công nghệ hoặc Internet trong một khoảng thời gian.
• Trẻ sẵn sàng hy sinh mối quan hệ cá nhân, công việc học tập và thời gian với gia đình.
• Trẻ xem công nghệ hoặc Internet là biện pháp để đối phó với những cảm xúc tiêu cực hoặc suy nghĩ trầm cảm.
• Trẻ liên tục kiểm tra các tài khoản mạng xã hội, tin nhắn và những thứ khác.

Hệ lụy và những ảnh hưởng khi trẻ nghiện công nghệ số

Tình trạng trẻ nghiện công nghệ và Internet có thể ảnh hưởng sâu sắc đến bản thân trẻ và những người thân trong gia đình. Những trẻ ở độ tuổi vị thành niên bị nghiện công nghệ có thể gặp phải nhiều vấn đề về thể chất và tâm lý như:

• Thói quen ăn uống không tốt
• Tăng nguy cơ béo phì
• Trầm cảm
• Cô đơn
• Lo lắng
• Hay giận dữ, cáu kỉnh
• Ít chú ý đến việc học, khả năng tập trung kém
• Thiếu sự đồng cảm
• Ngủ không ngon
• Kết quả học tập sa sút
• Ám ảnh đối với xã hội
• Dễ bị rơi vào tình trạng đe dọa trên mạng
• Dễ lạm dụng chất gây nghiện
• Không thể kiểm soát được việc sử dụng Internet và công nghệ
• Có cảm giác hạnh phúc khi được sử dụng Internet.

Phân tích thực trạng nghiện công nghệ số ở trẻ

Dưới đây là một số phân tích chi tiết về những hậu quả khi trẻ nghiện công nghệ số:

• Dành nhiều thời gian vào trò chơi điện tử và các hoạt động Internet sẽ khiến trẻ dễ gặp phải các vấn đề liên quan đến khả năng chú ý, sự cô đơn, trầm cảm, suy nghĩ tự sát và cảm giác buồn bã. Dán mắt vào màn hình quá lâu cũng khiến trẻ dễ cảm thấy đau đầu và đau lưng. Những thanh thiếu niên nghiện công nghệ có xu hướng bạo lực và tách biệt khỏi xã hội.
• Trẻ dành quá nhiều thời gian chơi các trò chơi điện tử sẽ dễ xa rời xã hội và có kết quả học tập kém. Những đứa trẻ này sẽ có nguy cơ thực hiện hành vi gian lận. Trẻ bị nghiện các trò chơi trực tuyến nhiều người chơi hoặc các trò chơi nhập vai trực tuyến có thể bị cô lập với xã hội. Ngoài ra, những thanh thiếu niên nghiện các trò chơi này cũng rất dễ bị động kinh.
• Những trò chơi nhập vai trực tuyến hiện đang rất phổ biến trên toàn thế giới. Những trò chơi này luôn tạo ra những thách thức mới, do đó nó rất dễ gây nghiện.
• Trẻ chơi các trò chơi nhập vai trực tuyến cũng rất dễ bị đánh cắp thông tin cá nhân. Khi bị nghiện, trẻ sẽ không quan tâm nhiều đến những vấn đề liên quan đến bảo mật thông tin. Nếu không cẩn thận, tình trạng này có thể dẫn đến hỏng máy, bị kẻ xấu đe dọa, bị dụ dỗ….
• Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng Internet là tiền đề để trẻ nghiện các thứ khác trên mạng, chẳng hạn như cờ bạc hoặc khiêu dâm. Việc truy cập thông tin và dữ liệu chỉ bằng một cú nhấp chuột cũng có thể dẫn đến tình trạng quá tải thông tin và khiến trẻ sử dụng Internet quá nhiều.
• Nghiện công nghệ có thể ảnh hưởng đến các thành viên khác trong gia đình. Nó có thể phá vỡ thói quen của những đứa trẻ khác, khiến cho không khí gia đình lúc nào cũng căng thẳng.

Điều trị nghiện công nghệ số cho trẻ vị thành niên

Bạn có thể tìm thấy cách điều trị “nghiện” công nghệ thông qua các liệu pháp. Hoặc bạn cũng có thể tìm gặp các chuyên gia tâm lý để được tư vấn về tình trạng của con mình. Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) là một trong những cách giúp trẻ thoát khỏi các loại nghiện ngập, bao gồm công nghệ và Internet. CBT là một liệu pháp khá hữu ích cho các vấn đề về tâm lý.

Phòng ngừa nghiện công nghệ ở thanh thiếu niên

Một số biện pháp có thể giúp ngăn ngừa tình trạng nghiện công nghệ số ở trẻ bao gồm:

• Giới hạn thời gian sử dụng Internet
• Hạn chế cho trẻ sử dụng máy tính, truyền hình và các thiết bị khác
• Yêu cầu trẻ chỉ sử dụng máy tính gia đình cho tất cả hoạt động trực tuyến khi ở nhà
• Giám sát thời gian trẻ sử dụng Internet
• Phân loại các trò chơi phù hợp với trẻ và giới hạn thời gian chơi
• Dành thời gian để tìm hiểu nguyên nhân khiến trẻ thích sử dụng Internet
• Nói chuyện với giáo viên của trẻ để xem trẻ có gặp phải vấn đề gì ở trường hay không
• Tạo một không khí gia đình thoải mái: Trẻ thường dành nhiều thời gian trên Internet vì muốn thoát khỏi các vấn đề xung đột gia đình
• Bắt trẻ thực hiện đúng các quy tắc mà bạn đề ra về việc sử dụng Internet và phải chấp nhận hậu quả khi làm sai.

Trẻ nghiện công nghệ số là dấu hiệu cho thấy con cần sự giúp đỡ của bạn. Vì vậy, thay vì cấm sử dụng công nghệ, bạn hãy cố gắng tìm ra nguyên nhân khiến trẻ bị nghiện để có phương pháp điều trị hợp lý nhé.