Nuôi con bằng sữa công thức: Điều gì nên và không nên làm?

Đối với hầu hết mẹ bỉm, đặc biệt là những chị em có nguồn sữa mẹ ít thì lo lắng thường trực là liệu nuôi con bằng sữa công thức có tốt không, có ảnh hưởng đến sự phát triển của con không? Sự thật thì sữa công thức vẫn là một lựa chọn an toàn để thay thế cho sữa mẹ trong một số trường hợp. Những em bé bú sữa công thức vẫn sẽ phát triển khỏe mạnh bình thường nếu bạn chọn được sữa bột phù hợp và trẻ được bú đủ sữa.

Vậy nuôi con bằng sữa công thức cần lưu ý những gì? Điều gì nên và không nên làm khi chuẩn bị sữa bột cho bé bú? Bài viết sau của Hello Bacsi sẽ giải đáp chi tiết những vấn đề này cho bạn.

Nuôi con bằng sữa công thức được khuyến khích trong những trường hợp nào?

Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đều khuyến nghị nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 4 – 6 tháng đầu đời. Sau đó có thể tiếp tục cho trẻ bú mẹ đến 1 năm hoặc lâu hơn, kết hợp thêm với việc cho bé ăn dặm. Tuy nhiên, không phải tất cả phụ nữ đều có thể nuôi con bằng sữa mẹ. Trong một vài trường hợp sau đây, việc nuôi con bằng sữa công thức được khuyến khích để giúp trẻ phát triển khi không có điều kiện bổ sung nguồn sữa mẹ quý giá:

• Trẻ sinh non hoặc mắc một số bệnh lý nhất định sẽ cần được nuôi bằng sữa công thức nhằm giúp bé tăng cân.
• Mẹ tiết sữa ít hoặc không có sữa vì lý do nào đó, chẳng hạn như từng phẫu thuật ngực, đang phải dùng thuốc, sức khỏe không đảm bảo… Lúc này, việc nuôi con bằng sữa công thức được khuyến khích nhằm giúp bé nhận được nguồn dưỡng chất cần thiết.
• Mẹ không có điều kiện ở bên con thường xuyên, chẳng hạn như phải đi làm trở lại khiến nguồn sữa mẹ bị giảm, lúc đó sẽ cần bổ sung thêm sữa công thức cho bé.
• Mẹ phải chăm sóc nhiều hơn một em bé do sinh đôi, sinh ba… Việc nuôi con bằng sữa mẹ có thể gặp khó khăn nên em bé sẽ cần thêm sữa công thức.

Dấu hiệu cho biết trẻ cần bổ sung sữa công thức

Tùy vào từng trường hợp mà trẻ có thể bú sữa mẹ kết hợp sữa công thức hoặc bú sữa ngoài hoàn toàn. Sau đây là những dấu hiệu cho biết trẻ cần được bổ sung sữa công thức mà mẹ nên chú ý:

• Trẻ ít đi vệ sinh, mỗi ngày trẻ thay tã ướt dưới 6 lần.
• Trẻ khó chịu và có dấu hiệu đói ngay sau khi bú mẹ.
• Tăng cân chậm hoặc có thể giảm hơn 10% trọng lượng cơ thể trong vài ngày đầu đời.

Những dấu hiệu kể trên có thể cho biết nguồn sữa mẹ hiện tại không đáp ứng được nhu cầu bú và bổ sung dinh dưỡng của bé. Vì vậy, mẹ nên cân nhắc đến việc nuôi con bằng sữa công thức và có thể hỏi thêm ý kiến bác sĩ nếu cần thiết.

Hướng dẫn chi tiết từng bước chuẩn bị bình sữa công thức cho trẻ

Trong quá trình nuôi con bằng sữa công thức, điều quan trọng nhất là cách bạn chuẩn bị sữa bột cho trẻ bú mỗi ngày. Vì vậy, nếu chưa nắm rõ các bước pha sữa như thế nào là “đạt chuẩn” thì bạn có thể tham khảo hướng dẫn chi tiết sau đây:

• Bước 1: Đun sôi khoảng 1 lít nước máy, sau đó để nguội nhưng không quá 30 phút, chọn nước nóng ít nhất 70 độ C để pha sữa là tốt nhất.
• Bước 2: Đảm bảo rằng bề mặt khu vực nơi mà bạn chuẩn bị bình sữa cho trẻ luôn sạch sẽ.
• Bước 3: Rửa tay và lau khô tay của bạn.
• Bước 4: Khử trùng bình sữa, nắp bình sữa, núm vú… Bạn có thể dùng máy tiệt trùng hoặc tráng những dụng cụ pha sữa bằng nước nóng. Sau đó để ráo trước khi dùng.
• Bước 5: Pha sữa theo hướng dẫn in trên sản phẩm của nhà sản xuất. Thông thường, bạn nên cho nước vào bình sữa trước rồi mới cho bột sữa vào. Lưu ý là nên sử dụng muỗng đi kèm hộp sữa để đong sữa đúng công thức từ nhà sản xuất. Đồng thời, không nên múc bột vun đầy muỗng mà nên san phẳng muỗng bột bằng dao sạch hoặc cán muỗng sạch.
• Bước 6: Đậy bình sữa bằng nắp vặn và núm vú. Sau đó lắc bình cho đến khi bột sữa tan hết. Lưu ý là khi đóng bình sữa không nên để tay bạn chạm vào núm ti của bình nhằm đảm bảo vệ sinh.
• Bước 7: Thử nhiệt độ của sữa công thức bằng cách nhỏ một giọt sữa lên vùng da mặt trong tay cổ tay. Nếu nhiệt độ sữa ấm áp, tương đương với nhiệt độ cơ thể người thì có thể cho bé bú.

Nuôi con bằng sữa công thức: Những điều nên và không nên làm

Nuôi con bằng sữa công thức không giống như khi nuôi con bằng sữa mẹ. Sau đây là những điều quan trọng bạn cần lưu ý khi chuẩn bị sữa công thức để đảm bảo trẻ bú sữa ngoài vẫn khỏe mạnh và phát triển.

Những điều nên làm khi nuôi con bằng sữa công thức

• Khi pha sữa, bạn chỉ nên sử dụng nước máy vừa mới đun sôi lần đầu.
• Cần đảm bảo bạn đã rửa tay và khu vực chuẩn bị sữa bột cho bé luôn sạch sẽ.
• Chỉ nên sử dụng bình sữa, núm vú… đã được tiệt trùng khi nuôi con bằng sữa công thức.
• Luôn pha sữa công thức theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Bởi vì nếu pha sữa quá loãng sẽ khiến trẻ nhanh đói và chậm phát triển. Ngược lại nếu pha sữa quá đặc có thể dẫn đến táo bón hoặc thừa cân ở trẻ.
• Nếu bạn đưa trẻ ra ngoài và mang theo bình sữa công thức thì nên để bột sữa riêng biệt. Khi nào trẻ cần bú thì bạn mới bắt đầu cho bột sữa vào nước để pha.
• Nếu trẻ bú không hết bình sữa thì nên bỏ đi, không cho trẻ uống bất kỳ sữa công thức nào để ở nhiệt độ phòng trên 1 giờ để tránh nhiễm khuẩn.

Những điều không nên làm khi nuôi con bằng sữa công thức

• Không thêm đường hoặc ngũ cốc vào sữa công thức của trẻ.
• Không pha sữa bằng nước đóng chai và nước máy đã được đun sôi nhiều lần.
• Không hâm nóng sữa công thức bằng lò vi sóng. Điều này có thể khiến sữa được làm nóng không đều và gây bỏng cho em bé khi bú.
• Nếu dùng máy hâm sữa công thức, bạn không nên để bình sữa trong máy quá 10 phút.

Nói tóm lại, dù nuôi con bằng sữa công thức hay sữa mẹ, điều quan trọng là mẹ cần đảm bảo an toàn, vệ sinh và đáp ứng đúng nhu cầu của trẻ nhằm giúp con luôn phát triển khỏe mạnh. Ngoài ra, khi chọn mua sữa bột, bạn chỉ nên mua ở cửa hàng uy tín để tránh mua nhầm sữa giả, kém chất lượng. Đồng thời, các mẹ cần đọc kỹ thông tin về nhãn hàng để chọn mua sữa bột phù hợp với độ tuổi và nhu cầu của bé.