Cỏ mần trầu là một loài thảo dược dễ tìm, được mọc lẫn với cỏ dại nhưng lại mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe. Trong bài viết này, hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu về công dụng và những bài thuốc từ cây cỏ mần trầu nhé!
Tham vấn y khoa: Bác sĩ CKI Lai Ngọc Hiền · Dinh dưỡng và Chế độ ăn uống · Bệnh viện Y học Cổ truyền thành phố Hồ Chí Minh
Cỏ mần trầu là một loài thảo dược dễ tìm, được mọc lẫn với cỏ dại nhưng lại mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe. Trong bài viết này, hãy cùng Hello Bacsi tìm hiểu về công dụng và những bài thuốc từ cây cỏ mần trầu nhé!
Tên thường gọi: Cỏ mần trầu
Tên gọi khác: Ngưu cân thảo, tết suất thảo, thanh tâm thảo, cỏ vườn trầu, cỏ chỉ tía, màng trầu, ngưu cân thảo. Theo người dân tộc Tày còn gọi là Hang ma, người Thái gọi là hìa xú can, người H’dong gọi là R’day và người Ba na gọi là cao day,…
Tên khoa học: Eleusine Indica Gaertn.
Họ: Lúa (Poaceae)
Cỏ mần trầu là một loại cây thuộc họ lúa, chiều cao trung bình từ 15-90 cm. Rễ của chúng phát triển rất nhanh. Phần thân dài, lên gần ngọn mới phân nhánh tạo thành bụi. Lá so le. Hoa mọc thành cụm. Quả có 3 cạnh.
Tất cả các bộ phận của cây cỏ mần trầu đều có tác dụng, được dùng làm thuốc. Theo y học cổ truyền, tùy thuộc vào từng bệnh mà bác sĩ có thể chỉ định dùng những bộ phận khác nhau như lá, thân hay rễ.
Cỏ mần trầu chứa nhiều nhóm chất khác nhau như alkaloid, coumarin, saponin, phenol, tannin và steroid. Cụ thể, mỗi bộ phận khác nhau của cây cỏ mần trầu có chứa những thành phần đặc trưng như:
Cỏ mần trầu với tính bình, vị ngọt hơi đắng, không có độc, được dùng theo y học cổ truyền với nhiều công dụng như:
Dựa trên một số nghiên cứu y dược hiện đại, tác dụng của cỏ mần trầu được thể hiện bao gồm:
Cỏ mần trầu có thể dùng ở dạng tươi hoặc khô, sắc lấy nước uống. Liều lượng cụ thể tùy thuộc vào loại bệnh, mức độ bệnh.
Cỏ mần trầu trị bệnh gì? Dưới đây là một số bài thuốc dân gian từ cỏ mần trầu:
Lấy khoảng 500g cây cỏ mần trầu rửa sạch, thái nhỏ và giã nát. Sau đó cho thêm 1 bát nước sôi vào, để nguội rồi vắt lấy nước cốt để uống. Bài thuốc này có thể uống vào buổi sáng và chiều.
Cỏ mần trầu và ích mẫu mỗi vị 40g, sắc lấy nước uống trong ngày.
Cỏ mần trầu, ké đầu ngựa, cành lá muồng trâu, trắc bách diệp, rễ tranh sao đen, cam thảo nam, rau má mỗi thứ 1 nắm cùng với 2 nắm lá cỏ mực, 9 lá ngải cứu, 1 thìa nhọ nồi gang, 3 lát gừng tươi, 5 củ sả và 2 thìa nhỏ tóc đốt thành than, đổ nước ngập mặt và sắc đến còn 2 bát nước. Chia đôi uống 2 lần/ ngày.
Chuẩn bị nguyên liệu: 1 nắm cỏ mần trầu, cây ké, cỏ mực, rau má, rễ tranh, cam thảo nam, vỏ của một quả quýt, cây muồng trâu thái nhỏ, 10 lá ngải cứu, 10 củ sả thái, 10 lát gừng.
Cho nước vào ngập mặt dược liệu, đun sôi cho đến khi cạn còn 2 bát nước, chia đều uống trong ngày.
Chuẩn bị nguyên liệu gồm: cỏ mần trầu, măng sậy, mướp đắng, lá vông nem, rễ tranh, cây cỏ mực, mỗi vị 40g; rau sam, củ cỏ ống, thổ phục linh, dây hoàng đằng, lá ớt, măng tre già, cỏ the mỗi vị 20g; bồ công anh 12g; dây cườm thảo, me đất và cây chó đẻ răng cưa mỗi vị 16g.
Đem tất cả các nguyên liệu đi sắc đến khi còn 2 bát nước thuốc thì chia ra uống 3 lần trong ngày, duy trì cho đến khi tình trạng sưng đau vú được cải thiện.
40-50g cỏ mần trầu đun sôi với nước để gội đầu hằng ngày. Duy trì thực hiện trong vòng 2 tuần để quan sát hiệu quả cải thiện chứng bạc tóc, tóc khô và gãy,…
Cỏ mần trầu, mùi tàu và rau ngổ mỗi vị 20g; cỏ lá sữa 10g rửa sạch, thái nhỏ và nấu nước uống vào mỗi buổi chiều sau ăn.
Cỏ mần trầu, cam thảo, cỏ mực, ké đầu ngựa, cỏ tranh, mơ tam thể mỗi vị 8g; trần bì và củ sả 4g; sinh khương 2g. Cho tất cả nguyên liệu vào ấm, thêm 400ml nước và đun sôi trong 10-15 phút. Lọc lấy nước uống trong ngày.
Chuẩn bị các nguyên liệu gồm: mần trầu, rễ cỏ tranh, rau má, cây muồng trâu, rau sam, cỏ mực, rau dền trắng, cây đậu săng, rau ngót, cây ké, cam thảo nam, mỗi thứ 1 nắm cùng với 2 khoanh mỏng bí đao, 10 lát củ sả, 1 vỏ quýt, 3 lát gừng. Cho nước vào ngập mặt các nguyên liệu, sắc cạn cho đến 1 bát nước thì ngừng. Mỗi ngày nên uống từ 2-3 bát thuốc như trên.
Một thang thuốc gồm cỏ mần trầu 40g; lá tre và bông mã đề mỗi loại 20g; cam thảo và chi tử mỗi loại 8g; hương phụ chế 12g; sinh địa 16g. Mỗi ngày sắc 2 thang, chia đều 3 lần uống. Dùng liên tục 10 ngày.
Chuẩn bị các nguyên liệu: cỏ mần trầu và cây tầm gửi mỗi vị 40g; râu mèo, cây cỏ xước, kim tiền thảo mỗi vị 20g. Sắc thuốc và uống liên tục trong vòng 1 tháng.
Lấy 12g cỏ mần trầu sắc với 500ml nước cho đến khi cạn còn khoảng 300ml. Chia thuốc thành 2-3 lần uống trong ngày.
Trường hợp người bệnh có triệu chứng khát dữ dội, sốt kéo dài hoặc đập phá, nói nhảm, không ngủ được thì dùng 20g thân và lá cỏ mần trầu (bỏ hoa và rễ), sắc thuốc uống liên tục trong vòng 1 tháng.
Để sử dụng mần trầu một cách an toàn và có hiệu quả, bạn nên tham khảo trước ý kiến từ các bác sĩ, thầy thuốc đông y uy tín. Đồng thời, cũng nên tìm nguồn dược liệu uy tín, đảm bảo cỏ mần trầu sạch, không bị nhiễm thuốc diệt cỏ, quá trình sơ chế đạt chuẩn không gây ảnh hưởng tới hoạt chất bên trong.
Trong quá trình sử dụng, nếu thấy xuất hiện các triệu chứng bất thường, hãy tạm ngưng dùng và thông báo ngay cho bác sĩ.
Cỏ mần trầu không độc. Nhưng tốt nhất bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc thầy thuốc trước khi dùng thảo dược này.
Cỏ mần trầu có thể tương tác với một số thuốc, thực phẩm chức năng hay dược liệu khác mà bạn đang sử dụng. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi dùng, bạn nên hỏi ý kiến của bác sĩ và thầy thuốc trước khi muốn dùng bất kỳ loại dược liệu nào.
Cây cỏ mần trầu là một loại thảo dược mang đến nhiều công dụng cho sức khỏe. Tuy nhiên, loại thảo dược này chỉ được ứng dụng trong các bài thuốc dân gian, chưa được chứng minh hiệu quả rõ ràng. Vì thế, bạn chỉ nên sử dụng khi có chỉ dẫn từ bác sĩ y học cổ truyền, không nên tự ý bốc thuốc điều trị bệnh tại nhà với cỏ mần trầu, bạn nhé!
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Tham vấn y khoa:
Bác sĩ CKI Lai Ngọc Hiền
Dinh dưỡng và Chế độ ăn uống · Bệnh viện Y học Cổ truyền thành phố Hồ Chí Minh
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!