Vắc xin phòng bệnh sốt rét Mosquirix và những điều bạn cần biết

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã khuyến nghị sử dụng vắc xin phòng bệnh sốt rét Mosquirix rộng rãi cho trẻ em ở vùng châu Phi hạ Sahara và những nơi có nguy cơ mắc bệnh sốt rét do Plasmodium falciparum gây ra từ trung bình đến cao. Loại vắc xin phòng bệnh sốt rét này rất hiệu quả trong việc phòng bệnh và có độ an toàn rất cao.

Mosquirix là vắc xin phòng sốt rét do ký sinh trùng Plasmodium falciparum và viêm gan B cho trẻ em. Các nghiên cứu cho thấy loại vắc xin này có thể giúp bảo vệ trẻ em sống ở các vùng có nguy cơ mắc bệnh sốt rét và viêm gan B cao mà không gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng.

Thông tin về vắc xin phòng bệnh sốt rét Mosquirix

Vắc xin Mosquirix hay vắc xin sốt rét RTS,S/AS01 được tiêm cho trẻ từ 6 tuần đến 17 tháng tuổi để giúp bảo vệ bé khỏi bệnh sốt rét do ký sinh trùng Plasmodium falciparum gây ra. Loại vắc xin này hiện được khuyên dùng ở những khu vực có tỷ lệ mắc bệnh sốt rét do Plasmodium falciparum cao và dùng theo các khuyến cáo chính thức ở những khu vực đó. 

Vắc xin phòng bệnh sốt rét Mosquirix cũng có thể giúp bé phòng bệnh vi rút viêm gan B. Tuy nhiên, các chuyên gia y  tế không khuyên dùng loại vắc xin này chỉ để phòng viêm gan B đơn thuần.

Liều tiêm của vắc xin phòng bệnh sốt rét này là 0,5 ml và được tiêm vào bắp đùi hoặc bả vai. Liệu trình chủng ngừa cho trẻ gồm 3 mũi, mỗi mũi cách nhau một tháng. Bác sĩ cũng khuyến cáo nên tiêm mũi thứ tư vào khoảng 18 tháng sau khi đã tiêm mũi thứ ba. Loại vắc xin chỉ được tiêm theo chỉ định của bác sĩ. Do đó, nếu sắp đưa con đến sinh sống hay du lịch ở vùng có nguy cơ cao, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ về việc chủng ngừa loại vắc xin này. 

Cơ chế hoạt động của vắc xin Mosquirix diễn ra như thế nào?

Hoạt chất trong vắc xin Mosquirix được tạo từ các protein có trên bề mặt ký sinh trùng Plasmodium falciparum và vi rút viêm gan B. Khi bé được tiêm vắc xin, hệ thống miễn dịch sẽ tạo ra kháng thể để chống lại những protein từ ký sinh trùng và vi rút này. Sau đó, hệ miễn dịch của bé sẽ có thể tạo ra kháng thể nhanh hơn khi trẻ tiếp xúc với ký sinh trùng sốt rét và vi rút viêm gan B trong môi trường sống.

Vắc xin phòng bệnh sốt rét Mosquirix kích thích tạo kháng thể chống lại ký sinh trùng sốt rét đã xâm nhập vào máu qua vết muỗi đốt và đã đến hoặc đang di chuyển đến gan, nơi ký sinh trùng phát triển và sinh sôi. Từ đó, vắc xin hạn chế khả năng ký sinh trùng phát triển trong gan và gây bệnh.

Những lợi ích của vắc xin phòng bệnh sốt rét Mosquirix

Vắc xin Mosquirix có hiệu quả trong việc giảm số ca sốt rét do Plasmodium falciparum ở trẻ trong vòng 12 tháng sau khi tiêm mũi thứ ba. Trong một nghiên cứu với hơn 12.000 trẻ em ở 7 quốc gia châu Phi, số trẻ trẻ tiêm liều Mosquirix đầu tiên ở độ tuổi từ 6 đến 12 tuần mắc bệnh sốt rét trong khoảng thời gian 12 tháng đã giảm 24%. Đối với những trẻ được tiêm liều đầu tiên ở độ tuổi từ 5 đến 17 tháng, số ca đã giảm 43%.

Các nghiên cứu cũng đã chứng minh vắc xin phòng bệnh sốt rét Mosquirix có thể giúp tạo ra các kháng thể chống lại vi rút viêm gan B với hiệu quả tương tự vắc xin viêm gan B được cấp phép hiện tại.

Lưu ý và rủi ro khi tiêm vắc xin Mosquirix

Trong các nghiên cứu lâm sàng, tác dụng phụ nghiêm trọng nhất của vắc xin phòng bệnh sốt rét Mosquirix được báo cáo là co giật do sốt (động kinh do sốt) với tỷ lệ 1/1.000 trẻ. Các tác dụng phụ thường gặp nhất là sốt (khoảng 1 trên 4 trẻ), khó chịu và có các phản ứng tại chỗ tiêm như đau (khoảng 3 trên 20 trẻ) và sưng tấy (dưới 1 trên 10 trẻ).

Tuyệt đối không được sử dụng vắc xin phòng bệnh sốt rét này cho trẻ em đã có phản ứng quá mẫn (dị ứng) với liều Mosquirix trước đó hoặc với vắc xin viêm gan B.

Tại sao vắc xin phòng bệnh sốt rét được phê duyệt?

Vắc xin Mosquirix có thể bảo vệ các bé đang trong độ tuổi có nguy cơ mắc bệnh sốt rét cao nhất. Nghiên cứu chính về Mosquirix cho thấy loại vắc xin phòng bệnh sốt rét này có thể ngăn ngừa bệnh sốt rét ở các bé tiêm mũi đầu tiên tại thời điểm 6 tuần đến 17 tháng tuổi. Theo thời gian, khả năng bảo vệ của vắc xin sẽ giảm dần nên trẻ được khuyến nghị tiêm mũi thứ tư vào 18 tháng sau khi tiêm ba mũi đầu.

Loại vắc xin này cũng đã được tiêm thí điểm cho trẻ em ở 3 quốc gia khác nhau theo kế hoạch của Bộ Y tế Ghana, Kenya và Malawi. Kết quả từ thí điểm này cho thấy vắc xin Mosquirix:

• Hiệu quả cao trong việc bảo vệ sức khỏe: Mosquirix giúp giảm đáng kể (30%) số ca sốt rét nặng đe dọa tới tính mạng, ngay cả ở những khu vực có sử dụng màn tẩm hóa chất phòng sốt rét và có điều kiện y tế để chẩn đoán và điều trị bệnh.
• Tính an toàn cao: Cho đến nay, đã có hơn 2,3 triệu liều vắc xin phòng bệnh sốt rét Mosquirix được sử dụng tại 3 quốc gia châu Phi và đều cho thấy độ an toàn cao. Độ an toàn của loại vắc xin này tương đương với các vắc xin khác. Một số ít trẻ có thể bị co giật do sốt cao nhưng tình trạng này có thể kiểm soát được bằng cách dùng thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Không ảnh hưởng đến các phương pháp bảo vệ sức khỏe khác: Ở các khu vực đã đưa vắc xin Mosquirix vào sử dụng, không có dấu hiệu giảm sử dụng màn tẩm hóa chất phòng sốt rét, tiêm các loại vắc xin khác cho trẻ em hoặc đưa bé đi khám khi bị sốt.
• Dễ dàng phân phối: Việc đưa vắc xin phòng bệnh sốt rét Mosquirix vào sử dụng là khả thi, có thể giúp cải thiện sức khỏe và giảm tỷ lệ tử vong với tỷ lệ trẻ được tiêm cao. Ngay cả trong bối cảnh đại dịch COVID-19, việc phân phối vắc xin là khá dễ dàng.
• Tiếp cận được những vùng khó tiếp cận: Vắc xin phòng bệnh sốt rét Mosquirix giúp tăng khả năng tiếp cận các phương pháp phòng chống sốt rét cho trẻ em. Dữ liệu từ chương trình thí điểm cho thấy loại vắc xin này mang lại lợi ích sức khỏe cho hơn 2/3 trẻ em không ngủ màn ở 3 quốc gia.
• Hiệu quả cao về mặt chi phí: Các mẫu cho thấy rằng vắc xin có hiệu quả về mặt chi phí ở những khu vực có tỷ lệ mắc bệnh sốt rét vừa đến cao.

Ủy ban về các sản phẩm thuốc dùng cho người (CHMP) đã kết luận rằng lợi ích của vắc xin Mosquirix lớn hơn nguy cơ và đã đánh giá tích cực về vắc xin này. Để đảm bảo độ an toàn và hiệu quả của vắc xin, Mosquirix có đi kèm tờ tóm tắt đặc tính thuốc và hướng dẫn sử dụng nêu rõ những bước đảm bảo an toàn mà bác sĩ và người tiêm cần tuân thủ.