Tìm hiểu chung

Sa van hai lá gì?

Sa van hai lá là một loại bệnh van tim ảnh hưởng đến van giữa các buồng tim trái. Các nắp của van hai lá có dạng mềm. Chúng dày lên và phình ra phía sau (giống như một chiếc dù) vào tâm nhĩ (buồng trên bên trái của tim) khi tim co bóp. Đôi khi, sa van hai lá dẫn đến tình trạng máu rò rỉ ngược vào tâm nhĩ trái dẫn đến hiện tượng hở van hai lá.

Thông thường, sa van hai lá không đe dọa đến tính mạng và không cần điều trị, chỉ cần thay đổi lối sống. Tuy nhiên, một số người có thể cần dùng thuốc hoặc phẫu thuật, đặc biệt nếu khối sa gây các triệu chứng nghiêm trọng.

Triệu chứng

Những dấu hiệu và triệu chứng của sa van hai lá

Các dấu hiệu và triệu chứng của sa van hai lá là do lượng máu bị rò rỉ ngược qua van.

Các triệu chứng sa van hai lá có thể rất khác nhau ở mỗi người. Nhiều người bị sa van hai lá không có các triệu chứng đáng chú ý nên không biết mình mắc bệnh trong nhiều nă,. Những người khác có thể có các triệu chứng nhẹ phát triển dần dần.

Các triệu chứng của sa van hai lá có thể bao gồm:

• Tim đập nhanh hoặc không đều (loạn nhịp tim)
• Chóng mặt, choáng váng
• Khó thở hoặc thở gấp, đặc biệt là khi gắng sức hoặc nằm xuống
• Mệt mỏi
• Đau nửa đầu
• Đau ngực
• Rung nhĩ (rối loạn nhịp tâm nhĩ).

Có thể có các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn có bất cứ triệu chứng nào kể trên, bạn nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt. Bạn có thể không bị sa van hai lá nhưng nhiều tình trạng nghiêm trọng khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự.

Nếu bạn bị đau ngực đột ngột hoặc bất thường hoặc nghĩ rằng đang bị đau tim, hãy đi cấp cứu ngay lập tức.

Nếu bạn được chẩn đoán mắc bệnh sa van hai lá, hãy đến gặp bác sĩ nếu các triệu chứng của bạn chuyển biến nặng.

Nguyên nhân

Nguyên nhân gây sa van hai lá là gì?

Van hai lá là một trong bốn van ở tim giúp máu lưu thông đúng hướng. Mỗi van có các nắp (lá van) đóng mở một lần trong mỗi nhịp tim. Nếu van không mở hoặc đóng đúng cách, lưu lượng máu qua tim đến cơ thể có thể bị giảm.

Trong bệnh sa van hai lá, một hoặc cả hai lá van hai lá có mô thừa hoặc căng hơn bình thường. Các lá van có thể phình ra phía sau (sa ra ngoài) giống như một chiếc dù vào buồng tim phía trên bên trái (tâm nhĩ trái) mỗi khi tim co bóp để bơm máu.

Sự phồng lên có thể khiến van không đóng chặt. Nếu máu rò rỉ ngược qua van, tình trạng này được gọi là hở van hai lá.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh?

Bệnh sa van hai lá có thể phát triển ở bất kỳ ai thuộc mọi lứa tuổi. Các triệu chứng nghiêm trọng của sa van hai lá có xu hướng xảy ra thường xuyên nhất ở nam giới trên 50 tuổi.

Sa van hai lá có thể xảy ra trong gia đình (do di truyền) và có thể liên quan đến một số tình trạng khác, bao gồm:

• Dị tật Ebstein (bệnh tim bẩm sinh)
• Hội chứng Marfan
• Hội chứng Ehlers-Danlos
• Loạn dưỡng cơ
• Vẹo cột sống
• Bệnh Grave.

Biến chứng

Sa van hai lá có nguy hiểm không?

Các biến chứng tiềm ẩn của sa van hai lá có thể bao gồm:

• Hở van hai lá. Các nắp van hai lá không đóng chặt. Máu chảy ngược lại khi van đóng, khiến tim khó hoạt động bình thường hơn. Là nam giới hoặc bị cao huyết áp sẽ làm tăng nguy cơ hở van hai lá.
• Các vấn đề về nhịp tim (loạn nhịp tim). Nhịp tim bất thường có thể xảy ra nếu tình trạng sa van hai lá dẫn đến tình trạng trào ngược nặng và sưng buồng tim trên bên trái (tâm nhĩ).

Chẩn đoán và điều trị

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán sa van hai lá?

Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh sa van hai lá bằng cách lắng nghe nhịp tim bằng ống nghe. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể yêu cầu các xét nghiệm sau đây:

• Siêu âm tim
• Chụp X-quang phổi
• Điện tâm đồ (ECG)
• Đo điện tim khi căng thẳng
• Chụp MRI tim
• Thông tim.

Những phương pháp nào dùng để điều trị sa van hai lá?

Hầu hết những người bị sa van hai lá, đặc biệt là những người không có triệu chứng thì không cần điều trị.

Nếu bạn bị hở van hai lá nhưng không có các triệu chứng, bác sĩ có thể đề nghị kiểm tra sức khỏe thường xuyên để theo dõi tình trạng.

Nếu bạn bị sa van hai lá nặng, có thể cần dùng thuốc hoặc phẫu thuật ngay cả khi bạn không có triệu chứng.

Thuốc men

Bạn có thể cần dùng thuốc để điều trị nhịp tim không đều hoặc các biến chứng khác của sa van hai lá. Các loại thuốc được chỉ định có thể bao gồm:

• Thuốc chẹn beta. Những loại thuốc này làm giãn mạch máu và làm chậm nhịp tim, làm giảm huyết áp.
• Thuốc lợi tiểu. Những loại thuốc này giúp loại bỏ muối (natri) và nước qua nước tiểu của bạn, làm giảm huyết áp.
• Thuốc chống loạn nhịp tim. Thuốc có thể được sử dụng để giúp kiểm soát nhịp tim không đều.
• Thuốc chống đông máu. Nếu bệnh sa van hai lá gây ra nhịp tim không đều được gọi là rung tâm nhĩ, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc làm loãng máu để ngăn ngừa cục máu đông. Rung tâm nhĩ làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông và đột quỵ. Nếu bạn đã thay van hai lá bằng van cơ học, thuốc làm loãng máu là cần thiết.
• Thuốc kháng sinh. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ cho biết thuốc kháng sinh thường không cần thiết đối với những người bị sa van hai lá. Nhưng nếu bạn đã thay van hai lá, bác sĩ có thể khuyên bạn nên dùng thuốc kháng sinh trước khi làm thủ thuật nha khoa để ngăn ngừa nhiễm trùng tim được gọi là viêm nội tâm mạc nhiễm trùng.

Phẫu thuật

Hầu hết những người bị sa van hai lá không cần phẫu thuật. Nhưng phẫu thuật có thể được chỉ định nếu sa van hai lá gây ra hở van hai lá nghiêm trọng, cho dù bạn có triệu chứng hay không.

Phẫu thuật bao gồm sửa van hai lá hoặc thay van hai lá. Việc sửa chữa van hai lá được ưu tiên hơn vì nó tiết kiệm được van hiện có.

Trong quá trình phẫu thuật sửa van hai lá, bác sĩ phẫu thuật có thể loại bỏ mô thừa từ van bị sa để các nắp có thể đóng chặt. Bác sĩ phẫu thuật cũng có thể thay thế các dây hỗ trợ van. Các sửa chữa khác cũng có thể được thực hiện nếu cần thiết.

Nếu không thể sửa chữa van hai lá, van có thể được thay thế. Trong phẫu thuật thay van hai lá, bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ van hai lá và thay thế bằng van cơ học hoặc van mô sinh học.

Việc sửa chữa và thay thế van có thể được thực hiện bằng phẫu thuật tim hở hoặc phẫu thuật xâm lấn tối thiểu. Phẫu thuật xâm lấn tối thiểu bao gồm các vết mổ nhỏ hơn và có thể ít mất máu hơn và thời gian hồi phục nhanh hơn.

Phòng ngừa

Những biện pháp nào giúp phòng ngừa bệnh sa van hai lá?

Nếu bạn bị sa van hai lá, bạn sẽ phải tái khám định kỳ với bác sĩ để theo dõi tình trạng sức khỏe của mình.

Điều quan trọng là phải thực hiện các bước để giữ cho trái tim khỏe mạnh.

• Thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh cho tim. Ăn nhiều loại trái cây và rau quả. Chọn các sản phẩm sữa ít béo hoặc không có chất béo, thịt gia cầm, cá và ngũ cốc nguyên hạt. Tránh chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, cũng như muối và đường dư thừa.
• Duy trì cân nặng hợp lý và nên giảm cân lành mạnh nếu béo phì.
• Tập thể dục đều đặn khoảng 30 phút mỗi ngày tùy vào tình trạng sức khỏe.
• Nghỉ ngơi hợp lý để giảm căng thẳng.
• Tránh xa khói thuốc lá.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.