Tham vấn y khoa: TS. Dược khoa Trương Anh Thư · Dược · Bệnh viện Đại học Y Dược TP. HCM
Hẹp eo động mạch chủ là tình trạng động mạch chủ bị hẹp bất thường. Chỗ hẹp thường nằm ở vị trí các mạch máu nhánh đến đầu và hai cánh tay. Động mạch chủ là mạch máu lớn nhất nằm bên trái tim. Từ động mạch chủ, các động mạch nhánh nhỏ hơn dẫn máu và oxi từ tim đi nuôi cơ thể.
Nếu không được chữa trị, hẹp eo động mạch chủ sẽ hạn chế dòng chảy của máu ra khỏi tim. Tim sẽ phải co bóp mạnh hơn để đảm bảo lượng máu cho cơ thể, dẫn đến huyết áp cao, nhồi máu cơ tim, suy tim hoặc đột quỵ.
Hẹp eo động mạch chủ là bệnh bẩm sinh. Tuy nhiên, bệnh thường được phát hiện khi người bệnh lớn lên tùy vào mức độ hẹp của động mạch mỗi người. Ở một số trường hợp hiếm, hẹp động mạch chủ cũng xảy ra với người lớn. Bệnh có thể chữa lành, nhưng vẫn cần theo dõi bệnh sau khi điều trị.
Mức độ của bệnh sẽ tùy vào động mạch bị hẹp nhiều hay ít. Hẹp eo động mạch chủ nếu không quá nghiêm trọng thì sẽ không có triệu chứng trong thời gian đầu của bệnh. Nếu bệnh nghiêm trọng, người bệnh sẽ có các triệu chứng như chóng mặt, khó thở, đau ngực, lạnh chân, chuột rút ở chân (thường xuất hiện khi vận động) hoặc chảy máu mũi.
Nếu động mạch quá hẹp, máu sẽ chuyển hướng sang các động mạch nhỏ hơn kế bên và làm các mạch này lớn lên. Nếu quan sát từ sau lưng có thể nhìn thấy các mạch này.
Nếu không được chữa trị kịp thời, một số trướng hợp sẽ dẫn đến tử vong.
Có thể có các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Hẹp eo động mạch chủ là bệnh bẩm sinh và ở trường hợp nhẹ sẽ không có triệu chứng. Tuy nhiên ở trường hợp nặng hơn sẽ biểu hiện một số triệu chứng. Nếu con bạn hoặc bạn cảm thấy đau thắt ngực dữ dội, đột ngột thở gấp, ngất hoặc huyết áp cao không rõ nguyên nhân, bạn nên sắp xếp đi khám bác sĩ ngay lập tức.
Hẹp eo động mạch chủ là dị tật tim bẩm sinh xuất hiện từ trước khi trẻ ra đời. Trường hợp các trẻ mắc các dị tật tim khác như van động mạch chủ 2 lá thay vì 3 lá, thông liên thất (ở thành giữa của tim có 1 lỗ hở) cũng sẽ dễ bị hẹp eo động mạch chủ.
Ở một số trường hợp hiếm, hẹp động mạch chủ cũng xảy ra với người lớn sau khi gặp tai nạn hoặc chấn thương nghiêm trọng. Mộ số trường hợp hiếm khác như do xơ động mạch hoặc viêm động mạch làm bán kính động mạch nhỏ lại.
Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh hẹp eo động mạch chủ là các dị tật tim bẩm sinh như:
Không có các yếu tố nguy cơ bệnh không có nghĩa là bạn không thể mắc bệnh. Những yếu tố trên chỉ mang tính tham khảo. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa để biết thêm chi tiết.
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Bác sĩ sẽ chẩn đoán dựa vào các triệu chứng như:
Các xét nghiệm sẽ được thực hiện bao gồm:
Nếu bị hẹp eo động mạch chủ, bạn cần được phẫu thuật kết hợp dùng thuốc điều trị tăng huyết áp. Bạn phải ở bệnh viện trong nhiều ngày cho cuộc đại phẫu này.
Trong biện pháp phẫu thuật, bác sĩ sẽ cắt bỏ phần mạch bị hẹp và nối các phần bình thường lại. Một thủ thuật khác là dùng các mảnh ghép thay thế chỗ mạch không bình thường. Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ dùng một phần mô của động mạch để ghép rộng phần mạch bị hẹp.
Nếu hẹp eo động mạch chủ tái phát sau khi chữa trị hoặc trẻ bị hẹp eo động mạch chủ ngày càng nặng, bác sĩ sẽ đề nghị phẫu thuật nong mạch. Trong thủ thuật này, một thiết bị nhỏ như bong bóng sẽ chậm chậm được bơm vào để nới rộng phần mạch bị hẹp. Một ống thông nhỏ dạng lưới (stent) có thể được đặt vào chỗ hẹp để giúp mạch máu mở ra. Cách điều trị này không để lại nhiều sẹo lớn và thời gian phục hồi ngắn.
Người bệnh nên được theo dõi định kỳ vì mạch máu có thể bị hẹp lại sau khi được điều trị,
Những thói quen sinh hoạt dưới đây có thể giúp bệnh hẹp eo động mạch chủ được hạn chế:
Nếu có bất kỳ thắc mắc hay đề nghị nào, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được có giải đáp tốt nhất.
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!