Bạn đọc hỏi:

Chào bác sĩ, tôi năm nay 45 tuổi và bị huyết áp cao 3 năm nay. Tôi có dùng thuốc điều trị và thấy huyết áp được kiểm soát tốt. Tuy nhiên, nếu như tôi làm việc mệt hay bị căng thẳng nhiều thì huyết áp thường tăng đột ngột. Tôi nghe nhiều người bảo uống nước chanh mật ong sẽ giúp giảm huyết áp. Vậy xin hỏi bác sĩ uống nước chanh mật ong có giúp giảm huyết áp không? Cảm ơn bác sĩ nhiều.

Cô Châu (45 tuổi)

Bác sĩ trả lời:

Chào bạn,

– Với câu hỏi Uống nước chanh mật ong có giảm huyết áp không, bác sĩ Ngô Võ Ngọc Hương, chuyên khoa Tim mạch, đang công tác tại Bệnh viện Nhân dân 115 giải đáp như sau:

Uống nước chanh mật ong có giảm huyết áp không?

Huyết áp là một con số sinh lý thay đổi theo từng thời điểm trong ngày. Theo đó, huyết áp sẽ có xu hướng thấp hơn khi đang ngủ hoặc đang thư giãn và tăng lên khi di chuyển xung quanh, làm việc. Ngoài ra, huyết áp cũng có thể tăng lên do căng thẳng hoặc cảm xúc quá khích và do các chất kích thích như nicotine, caffeine. Nếu huyết áp của một người vẫn ở trên mức khuyến nghị sẽ được xem là mắc bệnh tăng huyết áp. Tình trạng này có thể dẫn đến tổn thương các động mạch và làm tăng nguy cơ đau tim, suy tim, tổn thương thận và mắt.

Theo đó, trong trường hợp của cô Châu, việc tự theo dõi huyết áp tại nhà rất đáng khích lệ, nhất là khi biết cách đo huyết áp chính xác. Điều này bao gồm cả việc biết tránh những tác nhân có thể làm tăng huyết áp trong ngắn hạn trước khi đo. Không đo huyết áp trong vòng nửa giờ sau khi ăn, hút thuốc, uống đồ uống có chứa caffein như cà phê hoặc tập thể dục. Tất cả những thứ này đều có thể làm tăng huyết áp tạm thời. Nếu cần đi vệ sinh, hãy đi trước khi đo huyết áp.

Ngoài ra, cần mặc quần áo rộng rãi khi đo huyết áp. Việc mặc một chiếc áo thun dài tay hoặc một cái gì đó có tay áo có thể đẩy huyết áp lên dễ dàng. Đồng thời, người bệnh cũng cần nghỉ ngơi trong năm phút trước khi đo. Hãy ngồi xuống một nơi nào đó yên tĩnh, lý tưởng nhất là bàn làm việc. Hỗ trợ lưng với cánh tay bằng cách đặt tay trên một bề mặt vững chắc và bàn chân úp phẳng trên sàn nhà. Đảm bảo rằng cánh tay cũng được đặt ngang hàng cùng mức với tim và thư giãn, không bị căng. Cần giữ nguyên tư thế này trong khi đo huyết áp.

Cuối cùng, cần chắc chắn rằng bản thân đang thư thái và hoàn toàn thoải mái. Nếu cảm thấy lo lắng hoặc không thoải mái, huyết áp cũng sẽ tăng tạm thời. Vì vậy, cô Châu đo huyết áp khi đang làm việc mệt và căng thẳng có thể sẽ khiến chỉ số huyết áp cao lên không đáng tin cậy.

Quay lại với câu hỏi của cô Châu, uống nước chanh mật ong có thể giảm huyết áp không? Nếu đo tại nhà thấy huyết áp cao như vậy, việc uống nước chanh mật ong có thể là một biện pháp xử trí cấp thời được chấp nhận. Tác dụng hạ áp của thức uống này là nhờ trong nước chanh có chứa một số khoáng chất có lợi trong việc giảm huyết áp. Canxi và kali đều có thể làm giảm huyết áp ở những người bị tăng huyết áp. Một nghiên cứu cho thấy rằng nước chanh có thể giúp đưa con số về mức bình thường ngay lập tức. Ngoài ra, uống nước chanh mật ong cũng được xem là một loại thuốc lợi tiểu tự nhiên tuyệt vời. Việc uống nước ấm với mật ong và chanh sẽ giúp cơ thể nhanh chóng đào thải lượng nước dư thừa qua đường tiểu tiện và bình thường hóa huyết áp.

Các cách khác giúp giảm huyết áp tăng đột ngột

Ngoài cách uống nước chanh mật ong để giảm huyết áp, khi không sẵn có, việc cố gắng giữ bình tĩnh là cách trước tiên giúp giảm huyết áp tăng đột ngột. Điều này có thể không dễ dàng nếu bạn đang bị lo lắng, nhưng hãy nhớ rằng bình tĩnh thực sự có thể làm giảm huyết áp hiệu quả. Ngồi xuống và tập trung vào hơi thở, hít thở sâu vài lần và giữ hơi thở trong vài giây trước khi thở ra.

Từng nhịp hít thở sâu và chậm rãi sẽ kích hoạt hệ thống thần kinh phó giao cảm, làm giảm nhịp tim và giãn mạch máu, làm giảm huyết áp tổng thể. Khi nhịp thở trở nên chậm hơn, não liên kết với trạng thái thư giãn, khiến cơ thể hoạt động chậm lại các chức năng. Do đó, bằng cách dành một chút thời gian để hít thở sâu trong tình huống căng thẳng làm tăng huyết áp đột ngột, cơ thể sẽ trở nên bình tĩnh và ổn định tình trạng huyết động tổng thể tốt hơn. Không chỉ như thế, kỹ thuật thở sâu và chậm, theo một số nghiên cứu, nếu được dành thời gian luyện tập hằng ngày, sẽ giúp giảm huyết áp và tăng cường sức khỏe tim mạch lâu dài.

Uống nước chanh mật ong có giảm huyết áp không? Câu trả lời là có. Bên cạnh đó, các loại trà thảo dược cũng là lựa chọn thay thế. Một tách trà hoa cúc hoàn toàn có thể giúp người bệnh cảm thấy bình tĩnh hơn. Tuy nhiên, hãy tránh uống trà đen hoặc cà phê vào thời điểm này cũng như bất kỳ thuốc hạ áp nào không có chỉ dẫn của bác sĩ.

Một cách khác giúp giảm huyết áp tăng đột ngột là ăn một miếng sô cô la đen. Thành phần trong sô cô la có thể giúp giải phóng endorphin nên giúp hệ thần kinh bình tĩnh hơn, gián tiếp giúp huyết áp mau chóng về bình thường.

Tuy nhiên, nhắc lại cho cô Châu và những người tự đo huyết áp tại nhà cần nhớ là nước chanh mật ong có thể là một biện pháp xử trí cấp thời huyết áp cao với hiệu quả chỉ đạt được một phần và thời gian tác dụng hạn chế. Theo đó, nếu khi tự đo huyết áp và kết quả đo cao bất thường, hãy đo lại lần thứ hai sau ít nhất năm phút. Nếu vẫn còn cao và cảm thấy lo lắng, điều tốt nhất vẫn là liên hệ với y tá hoặc bác sĩ để được hỗ trợ.

Điều quan trọng cũng cần lưu ý sau khi đã ổn định số đo huyết áp là cần xác định nguyên nhân gây huyết áp cao. Cô Châu có thể cho rằng tình trạng này là do “làm việc mệt hay bị căng thẳng” nhưng cũng cần tránh bỏ sót các yếu tố nguy cơ dẫn đến huyết áp cao khác, khi các yếu tố này hoàn toàn có thể kiểm soát, chẳng hạn như:

• Hút thuốc (thường gặp đối với nam giới hơn nữ giới). Khói thuốc lá có nicotine sẽ làm huyết áp tăng lên. Theo thời gian, nó làm tổn thương nội mạc động mạch, làm tăng nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ.
• Ăn quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn và muối. Quá nhiều muối khiến cơ thể tích trữ thêm nước, làm tăng huyết áp.
• Uống nhiều bia rượu. Uống nhiều các loại thức uống chứa cồn ban đầu chỉ làm tăng huyết áp tạm thời. Theo thời gian, uống quá nhiều thường xuyên có thể dẫn đến tăng huyết áp trong thời gian dài.
• Đang thừa cân. Thừa cân làm tăng nguy cơ bị huyết áp cao. Ngay cả khi chỉ giảm một vài kilogam cân nặng cũng có thể làm giảm huyết áp hiệu quả.
• Lối sống thụ động. Bạn hãy di chuyển nhiều hơn và ngồi ít hơn sẽ làm giảm huyết áp.
• Các yếu tố rủi ro khác: bệnh tiểu đường, bệnh thận, bệnh tuyến giáp, dùng thuốc tránh thai…

Như vậy, tăng huyết áp không phải là một căn bệnh nguy hiểm nếu được kiểm soát ổn định và biết cách tự theo dõi huyết áp tại nhà. Biện pháp điều trị tăng huyết áp hiện nay vẫn là dùng thuốc kết hợp với các biện pháp thay đổi lối sống, bắt đầu bằng cách thực hiện các bước nhỏ nhất quán, theo thời gian.

Tuy nhiên, nếu rơi vào trường hợp khẩn cấp, hãy nhớ giữ bình tĩnh nhất có thể và làm theo những điểm đã đề cập ở trên,như uống nước chanh mật ong, để có thể giúp huyết áp mau ổn định trở lại. Khi huyết áp tiếp tục tăng cao hơn và xuất hiện các triệu chứng như chóng mặt, đau đầu, đau ngực, khó thở, tê yếu chân tay,… phải mau chóng tìm các trợ giúp y tế để được cấp cứu.

Cuối cùng, điều quan trọng là cần tìm nguyên nhân làm tăng huyết áp và điều chỉnh mới có thể giúp chỉ số huyết áp đạt mục tiêu về lâu dài.

Bạn có thể xem thêm: Hỏi đáp bác sĩ: Huyết áp 160/110 mmHg có cao không?