Gan nhiễm mỡ độ 2: Nguyên nhân, đặc điểm, cách điều trị

Gan nhiễm mỡ độ 2 dùng để chỉ tình trạng lượng mỡ dư thừa trong gan vượt quá mức an toàn. Tình trạng này không nguy hiểm đến tính mạng, tuy nhiên, nếu không nhận biết và kiểm soát nó sẽ dễ dẫn đến xơ gan, suy gan, thậm chí ung thư gan.

Ở giai đoạn này, gan nhiễm mỡ ở mức độ vừa phải và có thể điều trị được. Vậy, bệnh này có dấu hiệu nào để nhận biết, điều trị thế nào? Cùng tìm hiểu ngay qua bài viết sau đây.

Gan nhiễm mỡ độ 2 là gì?

Gan nhiễm mỡ là tình trạng có quá nhiều chất béo tích tụ trong gan. Một lá gan khỏe mạnh, hoạt động tốt có chứa một lượng nhỏ chất béo khoảng 3-5% trọng lượng của gan. Tuy nhiên, sự tích tụ chất béo sẽ trở thành vấn đề khi nó chiếm hơn 5% trọng lượng của gan.

Trong chẩn đoán, bác sĩ sẽ phân gan nhiễm mỡ thành 3 cấp độ từ nhẹ đến nặng dựa trên lượng chất béo có trong gan và mức độ trầm trọng của triệu chứng. Theo đó, gan nhiễm mỡ độ 2 là khi lượng mỡ chiếm tới 10-25% trọng lượng của gan. Các triệu chứng của bệnh ở giai đoạn này chưa quá rõ ràng nên thường khó phát hiện. Bệnh nhân cần tự điều trị tại nhà bằng cách ăn uống theo chế độ và tập luyện thể thao hàng ngày, kết hợp thêm việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ nếu cần.

Triệu chứng

Gan nhiễm mỡ là một căn bệnh thầm lặng, thường biểu hiện rất ít hoặc không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào. Nếu có, các triệu chứng gan nhiễm mỡ độ 2 có thể là:

• Cảm giác mệt mỏi
• Cảm thấy khó chịu hoặc đau ở phía trên bên phải của bụng
• Mỡ máu cao
• Da vàng
• Kích thước của gan to bất thường.

Gan nhiễm mỡ cũng có thể dẫn đến sự phát triển của bệnh xơ gan. Đây là tình trạng gan bị sẹo do tổn thương gan lâu dài. Nếu bị xơ gan, bệnh nhân sẽ có các triệu chứng buồn nôn, ăn mất ngon, giảm cân không rõ nguyên nhân, vàng da và lòng trắng mắt, cổ trướng (sưng bụng), sưng ở chân, bàn chân hoặc bàn tay,…

Bệnh gan nhiễm mỡ rất khó phát hiện. Rất nhiều trường hợp người bệnh chỉ được phát hiện khi đi khám sức khỏe tổng quát định kỳ vì khi cơ thể không thấy có sự bất thường nào. Vì vậy, ngay khi có bất kỳ những dấu hiệu nào kể trên, hãy thăm khám với bác sĩ càng sớm càng tốt.

Nguyên nhân

Nguyên nhân thường gặp nhất của gan nhiễm mỡ là thừa cân, béo phì. Bên cạnh đó còn có các nguyên nhân sau:

1. Dinh dưỡng:

• Nhịn đói, suy dinh dưỡng
• Dinh dưỡng tĩnh mạch hoàn toàn kéo dài
• Phẫu thuật nối tắt ruột dạ dày (Gastric bypass) 
• Giảm cân nhanh.

2. Bệnh lý chuyển hoá, nội tiết:

• Hội chứng chuyển hóa (kháng insulin, cao huyết áp, cholesterol cao và hàm lượng chất béo trung tính cao)
• Đái tháo đường típ 2
• Hội chứng buồng trứng đa nang
• Suy giáp (hormone tuyến giáp thấp)
• Suy tuyến yên (hormone tuyến yên thấp)
• Suy sinh dục (hormone giới tính thấp).

3. Dùng thuốc, hoặc độc chất

• Dùng một số loại thuốc theo toa nhất định gây ra tác dụng phụ là mỡ tích tụ trong gan, chẳng hạn như amiodarone, diltiazem, tamoxifen hoặc steroid
• Rượu.

4. Các yếu tố nguy cơ khác

• Một chế độ ăn với quá nhiều thực phẩm chiên xào, đồ ăn nhanh không tốt cho sức khỏe
• Mức độ hoạt động thể chất thấp hoặc thời gian ngồi quá nhiều
• Thường xuyên bỏ bữa
• Tiền sử mắc bệnh viêm gan.

Biến chứng

Gan nhiễm mỡ độ 2 có nguy hiểm không?

Bệnh gan nhiễm mỡ độ 2 nếu không được kiểm soát có thể dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng, chẳng hạn như viêm gan, xơ gan. Xơ gan không được điều trị cuối cùng sẽ dẫn đến suy gan hoặc ung thư gan.

Ngoài ra, gan nhiễm mỡ thường đi kèm bệnh tim mạch ví dụ như bệnh động mạch vành, bệnh mạch máu não, bệnh động mạch ngoại vi, xơ vữa động mạch chủ.

Gan nhiễm mỡ độ 2 là nặng hay nhẹ? 

Giữa mức độ nặng và nhẹ, gan nhiễm mỡ độ 2 là giai đoạn chuyển tiếp. Bệnh vẫn có thể hồi phục ở giai đoạn này, mặc dù không nhiều như ở cấp độ 1. Chẩn đoán và điều trị sớm cũng giúp bệnh hồi phục và không tiến triển sang giai đoạn 3. 

Chẩn đoán và điều trị

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Gan nhiễm mỡ độ 2 được chẩn đoán thế nào?

Để đưa ra chẩn đoán, bác sĩ sẽ bắt đầu với việc tìm hiểu bệnh sử của bệnh nhân. Các câu hỏi sẽ xoay quanh các bệnh lý trước đó có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ, hoặc lượng rượu tiêu thụ để xem xét khả năng mắc bệnh do rượu. Sau đó, bác sĩ có thể kiểm tra BMI và khám lâm sàng để tìm các dấu hiệu bệnh. 

Các kỹ thuật cận lâm sàng có thể được chỉ định để xác nhận chẩn đoán, gồm:

• Xét nghiệm máu: Kiểm tra mức độ tăng của men gan alanine aminotransferase (ALT) và aspartate aminotransferase (AST), có thể chỉ ra bệnh gan nhiễm mỡ. Xét nghiệm máu cũng có thể giúp xác định hoặc loại trừ xơ gan tiến triển hoặc sẹo trong gan.
• Chẩn đoán hình ảnh: Ví dụ như siêu âm, chụp CT và MRI để kiểm tra gan của bạn xem có dấu hiệu viêm và sẹo hay không. Khi siêu âm gan, bệnh nhân gan nhiễm mỡ độ 2 sẽ thấy các mô mỡ đã lan tỏa trên nhu mô gan, cơ hoành và đường bờ các tĩnh mạch trong gan đã bị giảm nhiều, khó xác định.
• Sinh thiết gan: Bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô nhỏ từ gan của người bệnh để kiểm tra và tìm dấu hiệu tổn thương hoặc bệnh tật.

Điều trị gan nhiễm mỡ độ 2

Gan nhiễm mỡ độ 2 có chữa khỏi được không? Chữa bệnh càng sớm thì cơ hội phục hồi của gan càng cao. Phương pháp điều trị chính cho gan nhiễm mỡ độ 2 là thay đổi lối sống, giảm cân.

Cụ thể là áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế ăn nhiều chất béo và dầu mỡ, vận động nhiều hơn và giảm cân (nếu cần). Những cách này có thể ngăn chặn bệnh tiến triển và đôi khi là giúp phục hồi tổn thương gan. Nếu một người giảm 3–5% trọng lượng cơ thể, mỡ trong gan sẽ giảm. Nếu giảm từ 7–10% trọng lượng cơ thể, tình trạng viêm và sẹo gan sẽ giảm.

Ngoài ra, bệnh nhân cũng nên:

• Tránh uống rượu
• Dùng thuốc để kiểm soát bệnh chuyển hóa
• Kiểm soát các tình trạng sức khỏe khác có thể ảnh hưởng đến gan
• Kiểm soát các bệnh tiềm ẩn khác có thể góp phần gây ra gan nhiễm mỡ
• Tiêm vắc xin viêm gan A và viêm gan B
• Đảm bảo rằng không sử dụng các loại thuốc, thảo dược và thực phẩm bổ sung nào gây độc cho gan một cách không cần thiết.

Có thuốc điều trị gan nhiễm mỡ độ 2 tốt nhất không?

Gan nhiễm mỡ độ 2 uống thuốc gì? Hiện chưa có thuốc nào được phê duyệt để điều trị gan nhiễm mỡ độ 2 và gan nhiễm mỡ nói chung. Tuy nhiên, có rất nhiều nghiên cứu đang được thực hiện. Bệnh nhân nên thăm khám với bác sĩ để được chỉ định phác đồ điều trị phù hợp.

Gan nhiễm mỡ độ 2 uống lá gì?

Các loại dược liệu và phương pháp điều trị thay thế cũng được nhiều người bệnh gan nhiễm mỡ độ 2 quan tâm. Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để tìm kiếm các phương thuốc này cũng như kiểm chứng hiệu quả của chúng.

Trà xanh cũng là loại lá cho hiệu quả tốt với bệnh gan nhiễm mỡ và mỡ máu cao. Uống trà xanh có liên quan đến việc giảm nồng độ AST và ALT, đồng thời cải thiện tình trạng mỡ máu cao (giảm cholesterol toàn phần và triglycerid, giảm LDL cholesterol và VLDL, đồng thời tăng HDL cholesterol).

Tuy nhiên, bạn nên trao đổi với bác sĩ trước khi tự ý sử dụng các loại thảo dược vì chúng có thể tương tác với thuốc bạn đang dùng hoặc bệnh lý nền sẵn có.

Phòng ngừa

Gan nhiễm mỡ độ 2 có thể phòng ngừa được bằng các cách sau đây:

Một số câu hỏi thường gặp

Gan nhiễm mỡ độ 2 kiêng gì?

Nói chung, một chế độ ăn giàu calo, đặc biệt là những chế độ có nguồn gốc từ chất béo chuyển hóa, chất béo bão hòa, cholesterol và đồ uống có đường fructose, có thể góp phần tích tụ chất béo xung quanh các cơ quan nội tạng và tích tụ chất béo trong gan, dẫn đến gan nhiễm mỡ.

Sau đây là ví dụ về những loại thực phẩm người bệnh gan nhiễm mỡ nên tránh:

• Thịt đỏ
• Thịt chế biến sẵn
• Thực phẩm nướng và chiên
• Nước ngọt
• Snack
• Phô mai nhiều chất béo và đồ ngọt.

Chế độ ăn cho người gan nhiễm mỡ độ 2

Một số nghiên cứu cho thấy chế độ ăn Địa Trung Hải cũng có thể làm giảm chất béo trong gan. Chế độ ăn này nhấn mạnh việc bổ sung trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, quả hạch, thay thế bơ bằng dầu ô liu hoặc dầu hạt cải, hạn chế thịt đỏ thay vào đó ăn nhiều cá và thịt gia cầm nạc.

Gan nhiễm mỡ độ 2 là tình trạng gan nhiễm mỡ ở mức độ trung bình. Ở mức này, người bệnh có thể ngăn chặn hoặc thậm chí phục hồi tổn thương gan bằng cách xây dựng một lối sống lành mạnh và giảm cân nếu thừa cân.