Tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt (hay còn gọi là phì đại tuyến tiền liệt, u xơ tuyến tiền liệt) là một trong những bệnh phổ biến ảnh hưởng đến nam giới trưởng thành với tỷ lệ mắc bệnh tăng lên đáng kể sau tuổi 50. Dù không phải là bệnh lý nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng nhưng các triệu chứng cũng như các phương pháp điều trị của bệnh có thể gây ảnh hưởng xấu đến chức năng tình dục và làm giảm chất lượng cuộc sống [1].
Tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt có phải bệnh mạn tính?
Bệnh mạn tính được định nghĩa là những ca bệnh kéo dài từ 1 năm trở lên, cần chăm sóc y tế liên tục hoặc/và gây hạn chế trong các hoạt động trong sinh hoạt thường ngày [2]. Như vậy, tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt có đủ các yếu tố để liệt vào trường hợp bệnh mạn tính:
- Đây không phải là ung thư mà là tình trạng tuyến tiền liệt phì đại lành tính thường xảy ra ở đàn ông tuổi trung niên [3].
- Bệnh không gây nguy hiểm nhưng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, cần được theo dõi và thăm khám thường xuyên để tránh gặp các biến chứng như tiểu ra máu; bí tiểu cấp tính (AUR); tổn thương thận, nhiễm trùng, rối loạn cương dương… [3].
- Các phương pháp điều trị nhằm giúp gia tăng chất lượng cuộc sống và giảm các triệu chứng như tiểu khó, tiểu đêm, tiểu nhiều lần… [4], [5].
- Các triệu chứng của bệnh như tiểu khó, tiểu đêm, tiểu rắt, tiểu gắt, tiểu nhiều lần… có thể ảnh hưởng xấu đến chức năng tình dục và gây cản trở đến sinh hoạt hàng ngày [1].
Tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt ảnh hưởng thế nào đến đời sống vợ chồng: Bệnh có “nhẹ” như chúng ta nghĩ?
Tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt nếu không được can thiệp đúng cách chẳng những có thể gây ra những biến chứng như viêm tuyến tiền liệt tái phát, sỏi bàng quang, bí tiểu cấp tính… mà còn có thể gây áp lực lên đời sống tinh thần của người bệnh, khiến họ lo âu, mất ngủ, suy giảm năng suất lao động và trở nên ngại giao tiếp xã hội hơn [6].
Bên cạnh đó, tình trạng tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt còn gây nên những bất tiện “khó nói” trong đời sống tình dục. Điều này bị tác động chính bởi 2 khía cạnh:
- Hậu quả gây nên do bệnh: Các triệu chứng rối loạn tiểu tiện do tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt thường đi kèm với rối loạn chức năng tình dục, bao gồm tình trạng rối loạn cương dương (ED) và các vấn đề liên quan đến việc xuất tinh. Nam giới có các triệu chứng rối loạn tiểu tiện thường giảm ham muốn tình dục, có mức độ thỏa mãn tình dục thấp hơn và khó duy trì sự cương cứng hơn hoặc là không thể cương cứng được [1].
- Tác dụng phụ từ các phương pháp điều trị: Điều trị bằng thuốc là phương pháp điều trị phổ biến cho các trường hợp tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt có triệu chứng từ trung bình đến nặng [9]. Tuy nhiên, một số loại thuốc có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn lên chức năng tình dục, chẳng hạn như các loại thuốc chẹn alpha hay thuốc ức chế 5-alpha reductase, có thể gây giảm ham muốn tình dục, rối loạn xuất tinh, khó đạt cực khoái hoặc rối loạn cương dương [7], [8].
Nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt
Để việc điều trị tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt đạt hiệu quả cũng như giảm thiểu nguy cơ bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống, việc quan trọng là người bệnh cần đi khám ngay khi nhận thấy bất kỳ triệu chứng cảnh báo nào như tăng tần suất tiểu tiện, tiểu gấp, tiểu không tự chủ, tiểu đêm… để được chẩn đoán nguyên nhân và có hướng can thiệp kịp thời [3]. Nếu được chẩn đoán mắc tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp dựa trên mức độ nghiêm trọng, mức độ ảnh hưởng của các triệu chứng đối với chất lượng cuộc sống cũng như mong muốn bảo toàn chức năng tình dục của từng người bệnh [9].
Đối với trường hợp điều trị bằng thuốc, thuốc chẹn alpha là nhóm thuốc thường được khuyến cáo sử dụng đầu tiên [10]. Đây là nhóm thuốc có tác dụng thư giãn cơ trơn ở cổ bàng quang và tuyến tiền liệt, giúp việc đi tiểu dễ dàng hơn. Thông thường, các thuốc chẹn alpha có thể làm giảm triệu chứng trong vòng vài ngày kể từ khi bắt đầu dùng thuốc. Tuy nhiên, khi sử dụng, người bệnh có thể gặp phải một số tác dụng không mong muốn như đau đầu, chóng mặt, xuất tinh ngược… [11]. Do đó, khi được chỉ định dùng nhóm thuốc này để điều trị, NGƯỜI BỆNH NÊN TRAO ĐỔI VỚI BÁC SĨ NHỮNG LO LẮNG VỀ TÁC DỤNG PHỤ CỦA THUỐC LÊN CHỨC NĂNG TÌNH DỤC CÓ THỂ GẶP PHẢI ĐỂ BÁC SĨ CÂN NHẮC CHỌN LOẠI THUỐC ĐIỀU TRỊ PHÙ HỢP NHẤT.
LƯU Ý
Bên cạnh đó, trong quá trình điều trị, người bệnh cần tuân thủ đúng theo hướng dẫn của bác sĩ theo các nguyên tắc:
- Dùng đúng tên thuốc theo toa
- Dùng đúng liều lượng và cách dùng theo hướng dẫn
- Dùng đủ thời gian điều trị
- Tái khám đúng lịch
Việc tự ý ngưng thuốc là điều cần tránh tuyệt đối, thậm chí ngay cả khi đã thấy các triệu chứng được cải thiện. Bởi nếu tự ý ngưng thuốc, các triệu chứng có thể quay trở lại và làm bệnh trở nên nghiêm trọng, khó kiểm soát hơn.
Trên thực tế, tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt là một tình trạng phổ biến, thế nhưng người mắc lại thường ít tìm đến các biện pháp chăm sóc y tế trước khi các triệu chứng này trở nên nghiêm trọng và gây ảnh hưởng quá nhiều đến chất lượng cuộc sống [1]. Hãy nhớ rằng, với những phương pháp điều trị phù hợp, bạn có thể kiểm soát triệu chứng và duy trì một đời sống tình dục lành mạnh, vậy nên đừng ngại đi thăm khám ở các cơ sở uy tín để có thể nhanh chóng giải quyết được sự khó chịu của bạn trong cuộc sống [8].
Để tìm hiểu thêm những thông tin hữu ích nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống ở bệnh nhân có triệu chứng đường tiểu dưới do tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt, bạn có thể tham khảo thêm những chia sẻ của Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Hoài Bắc – Trưởng Khoa Nam học & YHGT, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội thông qua video sau:
