Tìm hiểu chung
Liệt mặt (liệt dây thần kinh số 7) là gì?
Liệt mặt, hay còn gọi liệt dây thần kinh số 7, là tình trạng mất khả năng chuyển động các cơ trên khuôn mặt do tổn thương dây thần kinh. Các cơ mặt dường như xệ xuống và yếu đi. Nó có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên mặt.
Mức độ phổ biến của liệt mặt (liệt dây thần kinh số 7)
Hãy thảo luận với bác sĩ để biết thêm thông tin.
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng liệt mặt (liệt dây thần kinh số 7) là gì?
Các triệu chứng tùy thuộc nguyên nhân.
Liệt Bell
Các triệu chứng của liệt Bell có thể bao gồm:
- Liệt mặt một bên (hiếm khi cả hai bên mặt bị ảnh hưởng)
- Mất khả năng kiểm soát nhấp nháy mắt phía bên bị ảnh hưởng
- Giảm lượng nước mắt
- Miệng bên bị ảnh hưởng xệ xuống
- Vị giác thay đổi
- Nói líu lưỡi
- Chảy nước dãi
- Đau ở trong hoặc sau tai
- Quá mẫn cảm với âm thanh ở bên bị ảnh hưởng
- Khó ăn uống
Đột quỵ
Những người bị đột quỵ thường gặp các triệu chứng tương tự liên quan đến liệt Bell. Tuy nhiên, một cơn đột quỵ thường gây ra các triệu chứng bổ sung không thấy trong liệt Bell. Các triệu chứng sau đây cùng với các triệu chứng của liệt Bell có thể là biểu hiện của đột quỵ:
- Những thay đổi về ý thức
- Lẫn lộn
- Chóng mặt
- Mất phối hợp
- Co giật
- Thay đổi thị lực
- Yếu ở cánh tay hoặc chân của một bên cơ thể
Những người bị đột quỵ vẫn có khả năng chớp mắt và di chuyển trán bên bị ảnh hưởng. Đây không phải là trường hợp của liệt Bell.
Đôi khi rất khó phân biệt giữa đột quỵ và các nguyên nhân khác gây liệt mặt, bạn nên gặp bác sĩ ngay nếu nhận thấy tình trạng tê liệt trên mặt.
Nếu bạn tin rằng bạn hoặc người thân có thể bị đột quỵ, hãy gọi 115 càng sớm càng tốt.
Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau, vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.
Nguyên nhân
Nguyên nhân nào gây ra liệt mặt (liệt dây thần kinh số 7)?
Liệt mặt hầu như gây ra bởi:
- Tổn thương hoặc sưng dây thần kinh mặt truyền tín hiệu từ não đến các cơ bắp trên khuôn mặt.
- Tổn thương đến khu vực não gửi tín hiệu đến các cơ mặt.
Ở những người khỏe mạnh, liệt mặt thường là liệt Bell. Đây là tình trạng trong đó dây thần kinh mặt bị viêm.
Đột quỵ có thể gây liệt mặt. Với đột quỵ, các cơ khác ở một bên cơ thể cũng có thể bị ảnh hưởng.
Liệt mặt do u não thường phát triển chậm. Các triệu chứng có thể bao gồm nhức đầu, co giật hoặc mất thính giác.
Ở trẻ sơ sinh, liệt mặt có thể do chấn thương trong khi sinh.
Các nguyên nhân khác bao gồm:
Chẩn đoán và điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán liệt mặt (liệt dây thần kinh số 7)?
Bạn hãy chắc chắn thảo luận về tất cả các triệu chứng với bác sĩ và chia sẻ thông tin về bất kỳ tình trạng hoặc bệnh lý khác mà bạn có.
Bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn cố gắng di chuyển các cơ mặt bằng cách nhướng mày, nhắm mắt, mỉm cười và cau mày. Các xét nghiệm như điện cơ đồ (kiểm tra sức khỏe của cơ và các dây thần kinh kiểm soát chúng), chụp hình ảnh và xét nghiệm máu có thể giúp bác sĩ tìm ra nguyên nhân gây liệt mặt.
Những phương pháp nào dùng để điều trị liệt mặt (liệt dây thần kinh số 7)?
Cách chữa trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây liệt.
Liệt Bell
Đa số những người mắc liệt Bell có thể hồi phục hoàn toàn với điều trị hoặc không. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng uống thuốc steroid (như prednisone) và thuốc kháng virus ngay lập tức có thể giúp tăng cơ hội hồi phục hoàn toàn. Vật lý trị liệu cũng có thể giúp tăng cường cơ bắp và ngăn ngừa tổn thương vĩnh viễn.
Đối với những người không hồi phục hoàn toàn, phẫu thuật thẩm mỹ có thể giúp sửa mí mắt không nhắm kín hoặc nụ cười bị méo.
Nguy cơ lớn nhất của liệt mặt là tổn thương mắt. Liệt Bell thường làm cho một hoặc cả hai mí mắt không đóng kín. Khi mắt không chớp được bình thường, giác mạc có thể bị khô, các hạt bụi dễ xâm nhập và làm hỏng mắt.
Những người bị liệt mặt nên sử dụng nước mắt nhân tạo cả ngày và thoa một chất bôi trơn mắt vào ban đêm. Họ cũng có thể cần đeo túi nhựa giữ ẩm đặc biệt để giữ cho mắt ẩm và bảo vệ.
Đột quỵ
Đối với liệt mặt do đột quỵ, việc điều trị cũng giống như hầu hết các đột quỵ. Nếu đột quỵ gần đây, bạn có thể làm liệu pháp điều trị đột quỵ đặc biệt, có thể phá hủy cục máu đông gây đột quỵ. Nếu đột quỵ xảy ra quá lâu cho cách điều trị này, bác sĩ có thể điều trị bằng thuốc để giảm nguy cơ tổn thương não thêm. Đột quỵ rất nguy hiểm, vì vậy nếu lo ngại bạn hoặc người thân có thể bị đột quỵ, nên đến phòng cấp cứu càng sớm càng tốt!
Các loại liệt mặt khác
Liệt mặt do các nguyên nhân khác có thể được điều trị từ phẫu thuật để sửa chữa hoặc thay thế dây thần kinh hoặc cơ bị tổn thương hoặc để loại bỏ các khối u.
Một số người có thể có những cử động cơ không kiểm soát được ngoài liệt. Tiêm botox giúp đóng băng các cơ bắp, cũng như vật lý trị liệu có thể có tác dụng.
Chế độ sinh hoạt phù hợp
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn kiểm soát tình trạng liệt mặt?
Thật không may, ngay cả với tất cả các lựa chọn điều trị hiện tại, một số trường hợp liệt mặt có thể không bao giờ biến mất hoàn toàn. Đối với những người này, vật lý trị liệu và chăm sóc mắt có thể giúp ngăn ngừa bất kỳ thiệt hại thêm và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
Hello Bacsi không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.
Các bài viết của Hello Health Group và Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
