Liệt Bell trái hay phải khiến người bệnh bị méo một bên gương mặt, rất mất thẩm mỹ. Bệnh liệt Bell là gì hay liệt bell trái là gì? Cùng tìm hiểu rõ để điều trị và phòng ngừa nhé!
Tìm hiểu chung
Liệt Bell là bệnh gì?
Liệt Bell, hay còn gọi liệt mặt hoặc liệt dây thần kinh số 7 là tình trạng liệt dây thần kinh ở mặt tạm thời hoặc yếu một bên mắt. Nó là kết quả của rối loạn chức năng, hay viêm sưng dây thần kinh sọ số 7 (dây thần kinh mặt) điều khiển các cơ bắp ở một bên mặt, bao gồm cả những cơ điều khiển nháy mắt và nhắm lại và các biểu hiện trên khuôn mặt như cười. Tình trạng này khiến người bệnh bị méo một bên khuôn mặt.
[embed-health-tool-bmi]
Triệu chứng
Những dấu hiệu và triệu chứng của liệt bell
Thông thường, bệnh liệt Bell chỉ ảnh hưởng đến một bên của khuôn mặt, tức là chỉ liệt bell trái hoặc phải. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm hoi, nó có thể ảnh hưởng đến cả hai bên.
Các triệu chứng xuất hiện đột ngột trong khoảng thời gian từ 48 – 72 giờ và thường bắt đầu cải thiện khi có hoặc không điều trị sau vài tuần. Sự phục hồi hoàn toàn các chức năng trên khuôn mặt có thể diễn ra trong vòng 6 tháng. Trong một số trường hợp, tình trạng yếu cơ tồn tại kéo dài hơn hoặc có thể vĩnh viễn.
Các triệu chứng của bệnh thường xảy ra một cách đột ngột, bao gồm:
- Chảy nước dãi
- Xệ miệng
- Nhạy cảm với tiếng ồn
- Đau ở hàm hoặc sau tai
- Nhức đầu
- Giảm vị giác
- Yếu một bên mặt
- Chảy nước mắt ở một bên mắt
- Khó khăn trong việc thể hiện cảm xúc trên gương mặt, thậm chí gặp khó khăn khi nhắm mắt hoặc khi cười
- Bị tê liệt nhẹ hoàn toàn hoặc một bên khuôn mặt. Thông thường, triệu chứng này có thể kéo dài vài giờ, thậm chí có thể đến vài ngày.
Các triệu chứng của bệnh liệt Bell có thể khác nhau ở mỗi người và có mức độ nghiêm trọng từ yếu nhẹ đến liệt toàn bộ.
Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Bạn nên gọi ngay cho bác sĩ nếu:
- Yếu hoặc liệt toàn bộ ở một bên mặt nhanh chóng trong vòng 72 giờ
- Sụp mí mắt hoặc khóe miệng
- Chảy nước dãi
- Miệng khô
- Mất vị giác
- Kích ứng mắt, chẳng hạn như khô hoặc nhiều nước mắt
Điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt sau khi phát triển các triệu chứng này. Việc điều trị bệnh liệt Bell sẽ hiệu quả hơn nếu được bắt đầu sớm (trong vòng 72 giờ) kể từ khi có triệu chứng.
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây ra liệt Bell là gì?
Nguyên nhân gây ra bệnh vẫn chưa được xác định. Dây thần kinh sọ số 7 điều khiển cơ mặt đi qua một hành lang xương hẹp trên đường đến mặt. Trong bệnh liệt Bell, dây thần kinh đó bị viêm và sưng lên thường liên quan đến nhiễm virus.
Khi dây thần kinh mặt sưng lên và bị viêm để phản ứng với nhiễm trùng, nó gây ra áp lực trong ống dẫn (một ống xương mà qua đó dây thần kinh di chuyển qua một bên mặt), dẫn đến hạn chế máu và oxy đến các tế bào thần kinh.
Một số loại virus có khả năng gây bệnh bao gồm:
- Mụn giộp sinh dục (Herpes simplex)
- Bệnh thủy đậu và bệnh zona (Herpes zoster)
- Tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng (Epstein-Barr)
- Nhiễm trùng cytomegalovirus
- Các bệnh về đường hô hấp (Adenovirus)
- Sởi Đức (Rubella)
- Quai bị (Quai bị virus)
- Cúm (Cúm B)
- Bệnh tay chân miệng (Coxsackievirus).
Khi bị nhiễm virus, các dây thần kinh tại cơ mặt người bệnh bị viêm và sưng lên gây tê liệt hoàn toàn hoặc một bên mặt.
Các yếu tố nào làm tăng nguy cơ bị liệt Bell?
Bất cứ ai cũng có thể mắc bệnh này, tuy nhiên bệnh thường xảy ra ở độ tuổi từ 15-45.
Suy giảm khả năng miễn dịch do căng thẳng, thiếu ngủ, chấn thương thể chất, bệnh nhẹ hoặc các hội chứng tự miễn dịch được cho là những yếu tố nguy cơ có thể gây bệnh cao nhất.
Một số các yếu tố nguy cơ khác bao gồm:
- Phụ nữ mang thai, đặc biệt là ở ba tháng cuối thai kỳ hoặc trong tuần đầu tiên sau khi sanh
- Tiền sản giật
- Béo phì
- Tăng huyết áp
- Bị nhiễm trùng đường hô hấp trên như cúm hay cảm lạnh
- Tiểu đường
- Có tiền sử gia đình bị liệt mặt.
Biến chứng
Liệt bell có nguy hiểm không?
Liệt Bell thường nhẹ và sẽ biến mất trong vòng một tháng. Sự phục hồi sau một trường hợp nghiêm trọng hơn, nơi khuôn mặt bị liệt hoàn toàn có thể khác nhau. Các biến chứng có thể bao gồm:
- Tổn thương không thể phục hồi đối với dây thần kinh mặt.
- Sự phát triển bất thường của các sợi thần kinh. Điều này có thể dẫn đến sự co rút không tự chủ của một số cơ nhất định khi bạn đang cố gắng di chuyển các cơ khác. Ví dụ, khi bạn cười, mắt bên bị ảnh hưởng có thể nhắm lại.
- Mắt mù một phần hoặc hoàn toàn không nhắm lại được. Nguyên nhân là do lớp màng bảo vệ trong suốt của mắt (giác mạc) bị khô và trầy xước quá mức.
Chẩn đoán và điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán liệt Bell?
Chẩn đoán bệnh liệt Bell được thực hiện dựa trên những biểu hiện lâm sàng khởi phát trong vòng chưa đầy 72 giờ. Bác sĩ sẽ kiểm tra bệnh sử và tìm điểm yếu trên và dưới của khuôn mặt. Trong hầu hết các trường hợp, điểm yếu này xảy ra đối với cả cơ mặt trên và dưới, bao gồm trán, mí mắt và / hoặc miệng.
Các xét nghiệm hình ảnh thường không cần thiết đối với hầu hết các trường hợp, nhưng đôi khi chúng có thể giúp xác định chẩn đoán hoặc loại trừ các bệnh khác có thể gây yếu mặt. Các tình trạng khác, chẳng hạn như đột quỵ, nhiễm trùng, bệnh Lyme, tình trạng viêm và khối u cũng có thể gây ra yếu cơ mặt giống như bệnh liệt Bell.
Một bài kiểm tra đo điện cơ (EMG là phương pháp sử dụng các điện cực dây rất mỏng được đưa vào cơ để đánh giá những thay đổi trong hoạt động điện xảy ra trong quá trình vận động và khi cơ ở trạng thái nghỉ ngơi) có thể được tiến hành để xác định mức độ tổn thương của dây thần kinh để đưa ra được dự đoán cơ hội hồi phục cho người bệnh.
Xét nghiệm máu đôi khi có thể giúp chẩn đoán các vấn đề đồng thời khác như bệnh tiểu đường và một số bệnh nhiễm trùng.
Những phương pháp nào dùng để điều trị liệt Bell?
Với các triệu chứng nhẹ, hầu hết những người bệnh sẽ khá hơn mà không cần thuốc.
Hầu hết mọi người có thể phục hồi hoàn toàn trong vòng từ 3 đến 6 tháng. Nếu một đợt thuốc viên steroid bắt đầu trong vòng 72 giờ kể từ khi có triệu chứng đầu tiên, cơ hội hồi phục hoàn toàn sẽ cải thiện hơn nữa.
Với các triệu chứng nghiêm trọng, thuốc có thể sử dụng để giảm thiểu các triệu chứng bệnh. Chúng bao gồm:
- Các loại thuốc corticosteroid được sử dụng để giảm viêm (sưng) trong các dây thần kinh.
- Thuốc giảm đau như aspirin, acetaminophen hoặc ibuprofen có thể giúp giảm đau.
- Thuốc nhỏ mắt bôi trơn, chẳng hạn như nước mắt nhân tạo hoặc thuốc mỡ tra mắt hoặc gel, và miếng dán mắt cũng có thể giúp bảo vệ mắt, hạn chế những tác động đến mắt do liệt Bell.
Các phương pháp điều trị khác như vật lý trị liệu, bài tập mát-xa mặt hoặc châm cứu có thể giúp cải thiện chức năng thần kinh mặt và giảm cơn đau.
Ngoài ra, trong một số trường hợp hiếm gặp, những bệnh nhân không hồi phục hoàn toàn sẽ phải nhờ đến phẫu thuật để làm giảm áp lực lên các dây thần kinh mặt hoặc cải thiện cử động mặt.
Bạn có thể quan tâm: Liệt dây thần kinh số 7 bao lâu thì khỏi?
Phòng ngừa
Những biện pháp nào giúp phòng ngừa bị liệt Bell?
Những thói quen sinh hoạt và phong cách sống dưới đây sẽ giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh liệt mặt:
- Làm theo hướng dẫn của bác sĩ và dùng thuốc theo quy định;
- Nói cho bác sĩ biết nếu bạn đang mắc phải một loại bệnh khác, đặc biệt là bệnh tiểu đường;
- Nói với bác sĩ về các loại thuốc bạn đang dùng;
- Cho bác sĩ của bạn biết nếu bạn gần đây có tiêm vắc xin nào hay không.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
