Tác giả: Bác sĩ Đinh Thị Mai Hồng · Đa khoa · Bệnh viện Đại học Y dược Hà Nội
Liệt trên nhân tiến triển hay còn gọi là hội chứng Steele-Richardson-Olszewski, là một rối loạn não hiếm gặp gây ra các vấn đề nghiêm trọng như đi bộ, cân bằng và chuyển động mắt. Rối loạn này gây ra do suy thoái các tế bào ở các vùng của não điều khiển cử động cơ thể và tư duy.
Liệt trên nhân tiến triển nặng dần theo thời gian và có thể dẫn đến các biến chứng đe dọa đến tính mạng như viêm phổi và khó nuốt.
Các dấu hiệu và triệu chứng của liệt trên nhân tiến triển đặc trưng bao gồm:
Dấu hiệu và triệu chứng của liệt trên nhân tiến triển khác nhau và có thể giống như các bệnh mất trí nhớ và Parkinson. Những dấu hiệu và triệu chứng xấu đi khi bệnh tiến triển, bao gồm:
Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau. Vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.
Nguyên nhân của liệt trên nhân tiến triển chưa được biết đến. Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh này là do sự suy thoái các tế bào ở các vùng của não, đặc biệt là những vùng giúp bạn kiểm soát chuyển động cơ thể (não giữa) và suy nghĩ (thùy trán).
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra các tế bào não suy thoái của những người bị liệt trên nhân tiến triển chứa số lượng bất thường một loại protein gọi là tau. Khối tau cũng là đặc trưng của rối loạn các thoái hóa thần kinh khác như bệnh Alzheimer.
Hiếm khi, liệt trên nhân tiến triển xảy ra trong một gia đình. Mối liên kết di truyền không rõ ràng và hầu hết mọi người bị liệt trên nhân tiến triển không di truyền bệnh này.
Các số liệu ước tính khác nhau, nhưng chỉ có khoảng 3-6 người trong 100.000 người trên toàn thế giới bị bệnh liệt trên nhân tiến triển, do đó bệnh này ít phổ biến hơn so với bệnh Parkinson. Các triệu chứng của bệnh thường bắt đầu sau 60 tuổi, nhưng có thể xảy ra trước đó. Nam giới bị bệnh nhiều hơn so với nữ giới. Hãy thảo luận với bác sĩ để biết thêm thông tin.
Yếu tố nguy cơ duy nhất đã được chứng minh cho liệt trên nhân tiến triển là tuổi tác. Bệnh này thường ảnh hưởng đến những người ở độ tuổi 60 và hầu như chưa từng gặp ở những người dưới 40 tuổi.
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Không có xét nghiệm đặc thù hay phương pháp chụp ảnh nào giúp chẩn đoán liệt trên nhân tiến triển. Bệnh thường khó chẩn đoán vì triệu chứng của nó rất giống với những rối loạn vận động khác, đồng thời một số triệu chứng đặc trưng nhất có thể xuất hiện muộn hoặc không xuất hiện. Những triệu chứng bệnh đầu tiên thường mơ hồ và rơi vào các loại:
Chẩn đoán ban đầu dựa trên bệnh sử và thăm khám thần kinh. Chẩn đoán hình ảnh như chụp cộng hưởng từ có thể cho thấy sự co nhỏ đầu cuống não. Các chẩn đoán hình ảnh khác có thể cho thấy hoạt động của não ở những vùng bị thoái hóa.
Liệt trên nhân tiến triển thường bị chẩn đoán nhầm vì nó tương đối hiếm và các triệu chứng của nó khá giống với triệu chứng của những người bị bệnh Parkinson. Các vấn đề về trí nhớ và thay đổi tính cách cũng dễ gây nhầm lẫn bệnh này với bệnh trầm cảm, thậm chí được quy là các triệu chứng của một số dạng bệnh mất trí nhớ. Mấu chốt để chẩn đoán liệt trên nhân tiến triển là xác định sớm mức độ không ổn định và khó khăn trong di chuyển mắt, những bất thường về lời nói và nuốt, cũng như loại trừ các rối loạn tương tự khác, một số trong đó có thể điều trị được.
Không có cách chữa trị bệnh liệt trên nhân tiến triển, vì vậy việc điều trị tập trung vào việc làm nhẹ các dấu hiệu và triệu chứng.
Các chọn lựa điều trị bao gồm:
Các nhà nghiên cứu đang phát triển loại thuốc điều trị liệt trên nhân tiến triển trong đó có phương pháp điều trị có thể ngăn chặn sự hình thành của tau (một loại protein giúp ổn định cấu trúc vi ống).
Để giảm thiểu những ảnh hưởng của liệt trên nhân tiến triển, bạn có thể thực hiện các bước nhất định ở nhà:
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
Hello Health Group không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!