Chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ không phải là một công việc đơn giản. Trong nhiều gia đình, việc chăm sóc này không chỉ của một người mà cần nhiều người chia sẻ để đỡ vất vả hơn, giúp người bệnh cảm nhận được sự quan tâm và yêu thương từ mọi người.
Người chăm sóc và đồng hành với bệnh nhân sa sút trí tuệ là vô cùng quan trọng để giúp họ có thể sống khỏe mạnh và điều trị tốt. Vậy, người chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ nên làm gì? Mời bạn cùng Hello Bacsi tìm hiểu nhé!
Giúp đỡ các công việc hàng ngày
Trong giai đoạn đầu xuất hiện các dấu hiệu sa sút trí tuệ, bệnh nhân sẽ có những thay đổi trong suy nghĩ, bị suy giảm trí nhớ và làm ảnh hưởng đến cuộc sống cũng như các hoạt động hàng ngày. Vì vậy, người bệnh có thể cần được giúp đỡ nhiều hơn trong các công việc hàng ngày bao gồm tắm rửa, vệ sinh cá nhân và mặc quần áo.
Dưới đây là một số lời khuyên mà người chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ cần lưu ý và thực hiện:
- Giúp người bệnh viết danh sách việc cần làm, cuộc hẹn và sự kiện trong ngày vào sổ tay để dễ ghi nhớ.
- Nhắc nhở bệnh nhân việc dùng thuốc điều trị sa sút trí tuệ và tái khám định kỳ với bác sĩ.
- Cố gắng lên lịch trình hàng ngày và duy trì mọi việc thành một thói quen, chẳng hạn như thực hiện tắm rửa, mặc quần áo và ăn uống vào cùng một thời điểm mỗi ngày.
- Khi mặc quần áo hoặc tắm rửa, hãy cho phép người bệnh tự làm càng nhiều càng tốt nếu có thể. Mua quần áo rộng rãi, thoải mái, dễ sử dụng để người bệnh có thể tự mặc được.
- Sử dụng một chiếc ghế tắm chắc chắn để hỗ trợ nếu người bệnh không thể tự đứng vững.
- Nhẹ nhàng từng bước một khi giúp người bệnh tắm rửa và mặc quần áo.
- Sử dụng dụng cụ hỗ trợ trí nhớ xung quanh nhà để có thể giúp bệnh nhân ghi nhớ mọi vật dụng cần thiết được đặt ở đâu, chẳng hạn như nhãn dán, ký hiệu trên tủ quần áo, ngăn kéo hay cửa ra vào.
- Những người bị sa sút trí tuệ có thể thường gặp vấn đề với việc đi vệ sinh như chứng tiểu không tự chủ, quên mất nhà vệ sinh ở đâu, hãy giúp đỡ bằng việc đặt bảng hướng dẫn và giữ cho cửa nhà vệ sinh luôn mở.
Chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ bằng cách hỗ trợ trong giao tiếp và các mối quan hệ xã hội
Khi các triệu chứng sa sút trí tuệ trở nên nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể cảm thấy lo lắng, căng thẳng, kích động và sợ hãi vì không thể ghi nhớ mọi thứ hoặc bị thiếu tập trung. Trong một số dạng sa sút trí tuệ, khả năng ngôn ngữ bị ảnh hưởng khiến bệnh nhân gặp khó khăn khi tìm đúng từ hoặc khó nói, cản trở giao tiếp rất nhiều.
Vì vậy, điều quan trọng là người chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ nên ở cạnh bên, kiên nhẫn lắng nghe và nói chuyện với người bệnh càng nhiều càng tốt để hiểu họ muốn gì và cần gì. Đồng thời, hãy hỗ trợ họ cải thiện các kỹ năng giao tiếp, khả năng tư duy và giữ các mối quan hệ xã hội xung quanh. Điều này cũng có thể giúp bệnh nhân cảm thấy lạc quan, vui vẻ và không bị tự ti về bản thân.
Một số điều mà bạn nên làm:
- Giữ bình tĩnh để lắng nghe bệnh nhân và thấu hiểu những gì họ muốn nói.
- Tôn trọng và cho người bệnh có không gian riêng.
- Nhắc cho người bệnh nhớ về họ là ai nếu họ không nhớ và khơi gợi những kỉ niệm đẹp trong quá khứ bằng đồ vật, tranh ảnh…
- Khuyến khích và cùng người bệnh tham gia các hoạt động mà họ yêu thích nếu có thể, chẳng hạn như tập thể dục, đi dạo, dọn dẹp nhà cửa, nấu ăn, làm vườn,… để duy trì sự năng động về mặt thể chất lẫn tinh thần.
- Hãy để người bệnh chủ động trong cuộc sống của họ càng nhiều càng tốt.
- Giữ những đồ vật và ảnh kỉ niệm của những người thân yêu xung quanh nhà để giúp người bệnh cảm thấy yên tâm hơn.
Quan tâm vấn đề ăn uống
Ăn một chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh là một phần quan trọng trong lối sống của tất cả mọi người nói chung và người bệnh sa sút trí tuệ nói riêng.
Những người bị sa sút trí tuệ có thể không uống đủ nước vì không nhận ra mình đang khát, bị khó nuốt, không nhận ra đâu là thức ăn, quên đồ ăn thức uống từng yêu thích, không chịu ăn hoặc yêu cầu kết hợp những thực phẩm lạ…
Người chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ có thể giúp đỡ bằng cách:
- Mua nhiều loại thực phẩm lành mạnh, dễ chế biến.
- Ưu tiên các món ăn mà người bệnh thích với khẩu phần vừa phải.
- Cho người bệnh được quyền lựa chọn hôm nay họ muốn ăn gì
- Hãy cho người bệnh tham gia chuẩn bị bữa ăn nếu có thể và nhẹ nhàng hướng dẫn.
- Hãy thử thay đổi các món ăn qua mỗi bữa để tránh việc bị ngán.
- Cùng họ ăn, dành đủ thời gian cho bữa ăn, tránh việc người bệnh bị mặc cảm do ăn chậm.
- Cho bệnh nhân đi khám răng định kỳ để giúp điều trị bất kỳ nguyên nhân nào gây khó chịu hoặc đau trong miệng nếu có.
Chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ nên quan tâm đến giấc ngủ
Chứng sa sút trí tuệ có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ. Nhiều người thức dậy liên tục trong đêm và bị mất phương hướng. Họ tỉnh giấc, cố gắng mặc quần áo vì không xác định được thời gian và không gian. Triệu chứng rối loạn giấc ngủ có thể ổn định theo thời gian và người chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ nên:
- Đặt một chiếc đồng hồ ở cạnh giường để cho người bệnh biết đó là đêm hay ngày.
- Hãy khuyến khích người bệnh tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và tham gia các hoạt động thể chất vào ban ngày.
- Hạn chế cho người bệnh dùng caffein và rượu vào buổi tối trước khi đi ngủ.
- Đảm bảo phòng ngủ yên tĩnh, có không gian thoải mái, có đèn ngủ hoặc rèm che sáng
- Hạn chế ngủ trưa nhiều hoặc kéo dài trong ngày, giảm thiểu nguy cơ bệnh nhân bị rối loạn giữa ngày và đêm.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu vấn đề với giấc ngủ của bệnh nhân kéo dài.
Chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ cần đảm bảo an toàn cho họ
Sa sút trí tuệ đôi khi khiến người bệnh đi lại khó khăn, làm tăng nguy cơ bị té ngã. Là người chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ, bạn có thể thực hiện các bước sau đây để biến ngôi nhà trở thành một nơi an toàn hơn:
- Dọn dẹp các vật dụng, dây điện hay bất kỳ thứ gì lộn xộn có thể gây té ngã.
- Lắp đặt tay vịn cầu thang hoặc làm hàng rào ngoài lan can để đảm bảo an toàn.
- Lắp khóa ở các tủ chứa bất cứ thứ gì có thể gây nguy hiểm, chẳng hạn như thuốc, rượu, súng, chất tẩy rửa độc hại, sơn, đồ dùng và dụng cụ nguy hiểm.
- Đảm bảo tất cả các phòng và không gian trong nhà luôn có ánh sáng tốt.
- Loại bỏ rèm và thảm có hoa văn lòe loẹt có thể khiến người bệnh bị bối rối.
- Để diêm và bật lửa xa tầm tay người bệnh, hạn chế cho người bệnh hút thuốc. Nếu họ có thói quen hút thuốc hãy luôn giám sát cẩn thận.
Chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ cần sự kiên nhẫn, bình tĩnh và linh hoạt. Hy vọng thông qua bài viết này bạn đã biết mình nên làm gì để có thể giúp đỡ người bệnh nâng cao chất lượng cuộc sống và điều trị bệnh tốt hơn.
[embed-health-tool-bmi]
