Ông L (45 tuổi) thường xuyên bị các cơn đau khớp hành hạ. Tuy nhiên, ông cho rằng đây là những biểu hiện của việc vận động thể chất quá mức nên mỗi lần bị đau, ông thường chỉ xoa dầu và không đến gặp bác sĩ. Gần đây, triệu chứng đau khớp của ông L ngày càng trầm trọng, ông đau nhiều hơn và cũng bị cứng khớp. Bạn cũng bị đau khớp như ông L?
Đó có thể là biểu hiện của nhiều bệnh lý nghiêm trọng ở khớp, gây đau và dẫn đến tàn tật nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Vậy triệu chứng đau khớp của bạn như thế nào?
Triệu chứng đau khớp nói gì về sức khỏe của bạn?
Đau khớp có thể là triệu chứng của nhiều vấn đề sức khỏe và tùy từng vấn đề mà triệu chứng đau khớp sẽ khác nhau hoặc kèm theo một số biểu hiện khác [1]. Hãy cùng “giải mã” triệu chứng đau khớp để hiểu rõ hơn nguyên nhân gây đau cũng như tình trạng sức khỏe hiện tại của bạn. Triệu chứng đau khớp của bạn giống với tình trạng nào sau đây?
1. Khớp sưng tấy, đau và cứng khớp vài phút vào buổi sáng hay trời lạnh
Hãy kiểm tra xem triệu chứng đau khớp của mình có những biểu hiện như dưới đây không:
- Cơn đau có xu hướng tồi tệ hơn khi bạn vận động khớp hoặc vào cuối ngày và thuyên giảm khi nghỉ ngơi [1, 2].
- Triệu chứng đau khớp thường xuất hiện ở các khớp chịu lực của cơ thể như khớp háng, khớp gối và cột sống [3].
- Đau kèm theo tình trạng cứng khớp, đặc biệt khi vừa thức dậy, sau một thời gian dài không vận động hoặc khi trời trở lạnh [4, 5]. Tuy nhiên, tình trạng cứng khớp thường biến mất khá nhanh, khoảng vài phút sau khi bạn vận động và thường không kéo dài quá 30 phút [2, 6].
- Khớp ảnh hưởng bị sưng tấy [4].
- Bạn cảm nhận được tiếng lạo xạo hoặc lục khục khi di chuyển khớp [4].
Nếu có những biểu hiện như trên, có lẽ bạn đã bị thoái hóa khớp. Thoái hóa khớp là một dạng viêm khớp phổ biến, xảy ra khi lớp sụn ở các khớp bị cứng và mất dần tính đàn hồi, từ đó dễ bị tổn thương. Qua thời gian, sụn có thể bị mòn và khiến các xương cọ xát vào nhau [3]. Nguy cơ mắc bệnh tăng dần theo độ tuổi và thường gặp ở những người trên 40 [2, 3].
2. Cứng khớp kéo dài hơn 1 tiếng, thường gặp ở các khớp ngoại vi, nhiều khớp cùng đau
Nếu bạn bị đau và cứng khớp nhưng tình trạng cứng khớp kéo dài hơn 1 tiếng hoặc các triệu chứng thường xuất hiện ở các khớp nhỏ ngoại vi như khớp bàn tay và bàn chân, đó có thể là dấu hiệu của viêm khớp dạng thấp. Đây là một bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch nhầm tưởng tế bào màng hoạt dịch là các tác nhân gây hại và tấn công chúng [7].
Ngoài các triệu chứng kể trên, viêm khớp dạng thấp cũng sẽ đi kèm với một số tình trạng như:
- Các khớp có cảm giác sưng, nóng, đỏ, đau [1]
- Bị đau hoặc cứng ở nhiều khớp cùng một lúc, thường là các khớp đối xứng nhau trên cơ thể [8].
- Các triệu chứng toàn thân khác, chẳng hạn như mệt mỏi, đau cơ, sốt, sụt cân… [1]
3. Triệu chứng đau khớp ngón chân cái khi chạm vào
Đau khớp ngón chân cái được xem là một trong những biểu hiện phổ biến của bệnh gout. Theo đó, gout là một loại bệnh viêm khớp, xảy ra khi nồng độ axit uric trong máu tăng cao. Axit này tích tụ và hình thành nên các tinh thể sắc nhọn trong khớp [9]. Các cơn đau do gout xuất hiện đột ngột và dữ dội vào nửa đêm hoặc sáng sớm, thường kèm theo sưng, nóng, đỏ quanh khớp. Các đợt gout cấp sẽ kéo dài từ 3 ngày đến 2 tuần nhưng đau nhất ở khoảng 36 tiếng đầu tiên [1, 9].
Ngoài 3 bệnh về khớp kể trên, triệu chứng đau khớp của bạn còn có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý. Vì vậy, nếu bị đau nghiêm trọng, kéo dài hoặc đau kèm theo các triệu chứng khác, bạn hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa ngay để được chẩn đoán xác định và chữa bệnh đau khớp kịp thời [10]. Mục tiêu của việc điều trị là giúp bạn giảm đau, giảm viêm, bảo tồn chức năng của khớp, đảo ngược hoặc làm chậm tiến triển của bệnh [11].
[embed-health-tool-bmi]
Điều trị triệu chứng đau khớp một cách hiệu quả và an toàn
Tuy chưa có nhiều thống kê ở Việt Nam nhưng theo các số liệu ở Mỹ cho thấy, tỷ lệ bệnh nhân được chẩn đoán mắc các dạng viêm khớp tăng dần theo độ tuổi, chỉ 7,1% ở những người 18 – 44 tuổi, tăng lên 29,3% ở người 45 – 64 tuổi và có thể lên đến 49,6% ở người trên 65 tuổi [12].
Việc này có thể gây nhiều khó khăn trong chẩn đoán và điều trị bệnh vì người lớn tuổi:
- Ngại chia sẻ về cơn đau của mình do nghĩ đây là một phần tất yếu của tuổi già hoặc do sợ phiền người thân [13].
- Người lớn tuổi có các chức năng sinh lý (chẳng hạn như chức năng thận) suy giảm làm thay đổi khả năng đáp ứng thuốc và tăng nguy cơ gặp phải tác dụng phụ [14].
Vì vậy, việc điều trị triệu chứng đau khớp cho những đối tượng này cần đặc biệt thận trọng. Thông thường, để chữa bệnh đau khớp, bạn sẽ kết hợp 2 phương pháp chính là không dùng thuốc và dùng thuốc [11].
Phương pháp không dùng thuốc
Việc chữa bệnh đau khớp bằng các phương pháp vật lý không dùng thuốc có thể giúp hạn chế tình trạng sưng tấy và đau liên quan đến chấn thương hoặc viêm khớp. Trong đó, PRICE là phương pháp thường được sử dụng [11], cụ thể:
- P (Protection): Bảo vệ khớp bằng nẹp hoặc dây quấn
- R (Rest): Nghỉ ngơi để tránh các hoạt động có thể gây đau hoặc sưng khớp
- I (Ice): Chườm đá trong 15 phút, vài lần mỗi ngày
- C (Compression): Băng ép vết thương bằng các dây quấn đàn hồi
- E (Elevation): Nâng các khớp bị ảnh hưởng lên cao hơn tim.
Ngoài ra, các hoạt động thể chất như bơi lội sẽ làm giảm áp lực lên các khớp chịu lực của cơ thể. Các nhà vật lý trị liệu có thể hướng dẫn bạn những bài tập an toàn để duy trì sức mạnh, phạm vi chuyển động và giúp ngăn ngừa suy giảm chức năng khớp hiệu quả [11].
Phương pháp dùng thuốc
Nhiều loại thuốc khác nhau có thể được sử dụng để chữa bệnh đau khớp. Trong đó, thuốc giảm đau kháng viêm không steroids (NSAIDs) được xem là một trong những thuốc đầu tay được dùng cho bệnh nhân để kiểm soát triệu chứng đau khớp [15]. Tuy nhiên, việc sử dụng bất kỳ loại thuốc nào kể cả NSAIDs, đều cần đặc biệt thận trọng vì NSAIDs có thể gây ra một số tác dụng phụ trên đường tiêu hóa, tim mạch và thận [15].
Các NSAIDs có thể gây đau bụng, buồn nôn, nôn, táo bón, tiêu chảy hoặc nghiêm trọng hơn nữa là chảy máu và loét đường tiêu hóa. Nếu đang gặp các vấn đề ở dạ dày và đường tiêu hóa, bạn nên thông báo ngay cho bác sĩ để được chỉ định sử dụng thuốc phù hợp [16]. Trong trường hợp này, bác sĩ có thể:
- Chỉ định cho bạn sử dụng NSAIDs chọn lọc COX-2 như các thuốc nhóm coxib, thay cho các NSAIDs không chọn lọc vì chúng ít ảnh hưởng trên cả đường tiêu hóa trên và dưới [17].
- Sử dụng thêm các loại thuốc để giảm kích ứng và bảo vệ dạ dày, chẳng hạn như PPI [18]
Tuy nhiên, các thuốc PPI chỉ có khả năng bảo vệ dạ dày mà không bảo vệ được toàn bộ đường tiêu hóa. Do đó, một số bệnh nhân dù đã sử dụng PPI kèm NSAIDs vẫn bị viêm hoặc xuất huyết ở đường tiêu hóa dưới (ruột non hoặc ruột già) [18]. Vì vậy, việc sử dụng các NSAIDs an toàn trên hệ tiêu hóa vẫn sẽ hiệu quả hơn.
Ngoài ra, NSAIDs có thể làm tăng huyết áp và làm giảm tác dụng của thuốc hạ áp [19]. Tuy nhiên, tác động của các NSAIDs lên huyết áp sẽ khác nhau tùy từng thuốc. Một số NSAIDs chọn lọc COX-2 làm tăng huyết áp thường xuyên và nghiêm trọng, từ đó được chống chỉ định cho những bệnh nhân có huyết áp trên 140/90 mmHg hoặc không ổn định [20]. Ngược lại, một số NSAIDs chọn lọc COX-2 khác lại cho thấy ít tác động trên huyết áp và tim mạch hơn [21]. Vì vậy, nếu gặp các tình trạng này, bạn nên thông báo với bác sĩ để được lựa chọn thuốc phù hợp, ít tương tác thuốc.
Nếu bạn đang dùng aspirin liều thấp (75 – 162mg mỗi ngày) để bảo vệ mạch máu, việc sử dụng NSAIDs không chọn lọc có thể gây cạnh tranh gắn kết và làm giảm tác dụng của aspirin. Vì vậy, trong trường hợp này, các NSAIDs chọn lọc COX-2 nên được lựa chọn thay cho các NSAIDs không chọn lọc [22].
Triệu chứng đau khớp của bạn có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý. Vì vậy, nếu triệu chứng này kéo dài hoặc nghiêm trọng, bạn nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và chữa bệnh đau khớp kịp thời [10].
PP-CEL-VNM-0479
VIATRIS đồng hành nâng cao kiến thức bệnh học cộng đồng.
HelloBacsi.com cung cấp đường dẫn trong mục các chủ đề liên quan, bài cùng chuyên mục và bài có nhiều người đọc vì mục đích thuận tiện tra cứu. VIATRIS không kiểm duyệt các đường dẫn trong trang này và cũng không chịu trách nhiệm về nội dung hay hoạt động của các trang liên kết này.
