So với các khái niệm giới tính khác như dị tính, đồng tính, vô tính thì phi nhị giới (hay phi nhị nguyên giới hoặc non-binary) là thuật ngữ còn khá mới mẻ tại Việt Nam. Vậy người phi nhị giới là gì và họ có đặc điểm ra sao?
Phi nhị giới là khái niệm thường dùng để chỉ một người có trạng thái tâm lý xã hội đặc biệt. Họ nhìn nhận bản thân mình không là nam, cũng không phải là nữ. Hãy cùng HelloBacsi cập nhật kiến thức về cộng đồng những người thuộc giới tính này để hiểu và cảm thông hơn cho họ nhé!
Lý giải người phi nhị giới là gì
Non-binary là nhóm người mang bản sắc giới (nhận thức của một người về giới tính của bản thân) không chỉ bao gồm nam hoặc nữ mà họ nhìn nhận bản thân thuộc một giới khác, có thể là sự kết hợp giữa nam hoặc nữ, ở lưng chừng hoặc thậm chí nằm ngoài hai giới tính trên.
Non-binary còn là thuật ngữ bao trùm nhiều từ ngữ khác nhau nhằm miêu tả bản sắc giới ở người thuộc nhóm này, chẳng hạn:
- Agender: Đôi khi được sử dụng thay cho thuật ngữ trung tính hoặc phi giới
- Bigender: Có hai bản dạng giới riêng biệt
- Genderqueer: Dành cho người có bản dạng giới không thuộc phi nhị giới
- Genderfluid: Linh động giữa hai hoặc nhiều bản dạng giới.
Có nhiều sự nhầm lẫn giữa các thuật ngữ giới tính khi tìm hiểu người phi nhị giới là gì, trong đó phổ biến nhất là chuyển giới và phi nhị giới. Cần hiểu rằng, người chuyển giới vẫn thuộc hệ nhị phân giới tính, nghĩa là họ tự đánh dấu bản thân là nam hoặc nữ; trong khi nhóm phi nhị giới lại không thuộc bất kỳ giới tính nào của hệ nhị phân, thậm chí giới tính của họ còn có thể thay đổi linh động theo thời gian (như trường hợp Genderfluid). Như vậy, khái niệm người chuyển giới và người phi nhị giới đều có bản sắc giới không giống với giới tính sinh học, nhưng vẫn có sự khác biệt rõ nét giữa hai nhóm cộng đồng này.
Những điểm cơ bản về người phi nhị giới
Vừa rồi bạn đã hiểu người phi nhị giới là gì và những thuật ngữ liên quan. Dưới đây là các thông tin về non-binary mà bạn cần nắm rõ:
- Không có dấu hiệu đặc biệt nào để nhận biết người phi nhị giới trừ khi họ cởi mở thể hiện bản sắc giới hoặc chọn cách nói thẳng về giới tính của mình.
- Một số (không phải toàn bộ) người phi nhị giới cần trải qua các thủ thuật y tế nhằm đảm bảo cơ thể có những đặc điểm phù hợp với bản sắc giới mà họ lựa chọn.
- Cộng đồng non-binary có cách xưng hô khá linh hoạt. Cụ thể, ở các nước Tây phương họ thường xuyên sử dụng đại từ xưng hô trung tính như they, them, their thay vì những đại từ mang tính phân chia giới. Số khác lại dùng các từ vựng như: She, hir, hirs hay he, him, his… hoặc nhiều từ ngữ riêng biệt . Ở Việt Nam, các đại từ như: mình, bạn, cậu, tớ được dùng linh hoạt trong giao tiếp với nhóm LGBTQ+.
- Ngày Quốc tế phi nhị giới là một trong những điểm thú vị khi tìm hiểu người phi nhị giới là gì. Ngày này diễn ra vào 14 tháng 7 hằng năm nhằm nâng cao nhận thức về sự hiện diện của cộng đồng này, cũng như tôn vinh những đóng góp tích cực của họ với xã hội.
Người phi nhị giới là gì? Những cách để ủng hộ cộng đồng này
Việc ủng hộ và tôn trọng người phi nhị giới không khó, ngay cả khi bạn chỉ mới tìm hiểu về họ:
- Tôn trọng mọi bản sắc giới, không phân biệt, miệt thị ngoại hình của họ. Không đoán giới tính của bất kỳ ai dựa trên vẻ ngoài vì điều này không phải lúc nào cũng chính xác.
- Hãy lịch sự hỏi trực tiếp họ về tên gọi hoặc danh xưng mà người phi nhị giới đã chọn (chẳng hạn “Bạn dùng danh xưng gì?” hay “Bạn muốn được gọi là gì?”). Tuyệt đối tránh hỏi tên hoặc giới tính khai sinh của họ. Trường hợp nếu bản thân họ cũng chưa chắc chắn về danh xưng hoặc đại từ họ chọn cho bản thân, hãy để họ có thời gian tự tìm hiểu, không nên ép buộc họ phải theo những quy tắc giới tính truyền thống.
- Bạn nên tự mình tìm hiểu thông tin về người phi nhị giới là gì, cũng như các kiến thức liên quan về nhóm cộng đồng này. Điều này sẽ hạn chế những câu hỏi quá cơ bản, không phù hợp khiến người phi nhị giới không thoải mái.
- Ủng hộ và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người phi nhị giới, tham gia các hoạt động đấu tranh chống lại hành vi phân biệt đối xử với cộng động LGBTQ+.
- Hỗ trợ, giúp đỡ cho các tổ chức về người chuyển giới và phi nhị giới tại địa phương. Điều này sẽ giúp họ tiếp cận được với những dịch vụ mà bản thân bị giới hạn như: Chăm sóc sức khỏe, an ninh xã hội, dịch vụ xã hội, giao thông công cộng…
Vừa rồi là những chia sẻ về người phi nhị giới là gì? Mong rằng những kiến thức trên sẽ giúp bạn hiểu hơn về cộng đồng non-binary nói riêng cũng như LGBTQ+ nói chung. Sự kỳ thị, phân biệt giới là hành động kém văn minh trong xã hội hiện nay!
[embed-health-tool-ovulation]
