Tình trạng trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh bị rối loạn tiêu hóa rất phổ biến. Do đó, việc nắm rõ một số cách chữa rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sẽ giúp mẹ cùng bé dễ dàng “đánh bay” tình trạng này.
Ở người lớn, rối loạn tiêu hóa có thể không phải là một chứng bệnh nguy hiểm nhưng với trẻ nhỏ, đây là vấn đề mà cha mẹ cần hết sức lưu tâm. Bởi tình trạng này có thể là triệu chứng của một bệnh lý đang có, hoặc nếu kéo dài có thể gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, khiến bé bỏ bú, chậm tăng cân, suy dinh dưỡng, nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến tử vong.
Trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh bị rối loạn tiêu hóa cần lưu ý gì?
Rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh có các triệu chứng thường gặp như: tiêu chảy (đi ngoài phân lỏng, phân sống), nôn trớ, táo bón, đầy hơi, khó tiêu, đau bụng, bú kém.Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, do nguồn thức ăn chủ yếu từ sữa (sữa mẹ hoặc sữa công thức) nên ngoài nguyên nhân liên quan đến bệnh lý thì các nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ có thể là do:
- Trẻ không hấp thụ tốt
- Cách cho bú không đúng
- Chọn loại sữa không phù hợp
- Các vấn đề sức khỏe của mẹ
- Trẻ đang dùng kháng sinh để trị bệnh.
Trẻ bú sữa mẹ thường ít khi bị các vấn đề về tiêu hóa hơn trẻ bú sữa ngoài vì sữa mẹ thường chứa HMO và nhiều dưỡng chất tốt giúp con chống lại các tác nhân gây rối loạn đường tiêu hóa. Khi thấy trẻ nhỏ có các dấu hiệu rối loạn tiêu hóa, tốt nhất mẹ nên đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân và được hướng dẫn cách chữa rối loạn tiêu hóa phù hợp nhất. Để hệ tiêu hóa được khỏe mạnh, trong việc điều trị, phòng ngừa rối loạn tiêu hóa cho trẻ, mẹ cần phải chú ý:
- Không tự ý cho trẻ dùng thuốc. Nếu trẻ phải uống thuốc thì cần có chỉ định của bác sĩ
- Cho trẻ bú quá nhiều, đặc biệt là bú sữa ngoài có thể khiến bé khó chịu. Vì vậy, nên ưu tiên việc duy trì cho bé bú và nuôi con bằng sữa mẹ. Sữa mẹ thường giàu HMO (oligosaccharides) và các lợi khuẩn cần thiết nhằm giúp bé nâng cao hệ miễn dịch và chống lại những bệnh liên quan đến đường tiêu hóa.
- Nếu nhận thấy một số thực phẩm khiến trẻ quấy khóc khi bú mẹ, ví dụ như thức ăn cay, các loại rau gây đầy hơi (bông cải xanh, bắp cải…) thì mẹ cần thay đổi chế độ ăn uống một cách phù hợp
- Nếu không thể cho trẻ bú mẹ, bạn nên hỏi ý kiến chuyên gia để lựa chọn sữa tốt cho hệ tiêu hóa và tăng cân để cải thiện tình trạng của trẻ.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Trẻ bị rối loạn tiêu hóa: Một số mẹo chữa tại nhà đơn giản
Ngoài việc tuân thủ đúng theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ, bạn có thể thử một số cách cải thiện tốt tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ sau:
1. Nếu trẻ bị nôn trớ
Trẻ bị nôn trớ ngay sau khi bú xong hoặc khoảng vài giờ sau khi bú là tình trạng rất thường gặp ở trẻ bị rối loạn tiêu hóa. Để khắc phục, bạn nên:
- Cho bé bú đúng tư thế để sữa không trào ngược lên thực quản
- Không cho bé bú quá nhiều trong 1 lần. Có thể cho bé bú ít hơn nhưng bú nhiều lần để đảm bảo dinh dưỡng và không bị mất nước. Phân chia đều đặn các cữ bú trong ngày.
- Sau khi cho bú, bạn có thể giữ bé ở tư thế thẳng (đầu cao) ít nhất trong 30 phút, vỗ lưng để bé ợ hơi.
- Nếu trẻ nôn nhiều, liên tục, nôn ra máu, nôn ra dịch màu xanh, bỏ bú, nôn mửa đi kèm với tiêu chảy, sốt, li bì thì cần đưa trẻ đi khám.
Có thể bạn quan tâm: loại sữa công thức chứa nhiều HMO
2. Khi trẻ bị tiêu chảy
Khi bị rối loạn tiêu hóa, trẻ có thể đau bụng, quấy khóc, tình trạng phân của bé sẽ lỏng và đi nhiều nhiều hơn 3 lần/ngày, có thể kéo dài khoảng 1 tuần. Nếu bé bị tiêu chảy, mẹ cần:
- Chú ý bù nước cho trẻ nhỏ bằng cách tăng thêm cữ bú. Mỗi lần cho trẻ bú lượng sữa vừa đủ, tránh ép trẻ bú nếu trẻ không muốn
- Để nguồn sữa đảm bảo chất lượng, mẹ nên vệ sinh núm vú trước và sau mỗi lần cho trẻ bú, ăn đầy đủ, giàu dinh dưỡng. Với trẻ ăn sữa công thức, cần xem lại thành phần sữa vì trẻ có thể dị ứng với thành phần đạm trong sữa bò..
- Nếu trẻ có dấu hiệu mất nước như khô da, khô miệng, tiểu ít (6-8 giờ không đi tiểu) mắt trũng sâu, lờ đờ, bỏ bú, li bì… cần đưa trẻ đi khám.
3. Táo bón
Còn với tình trạng trẻ bị táo bón, mẹ có thể:
-
- Chọn lúc bé thấy thoải mái, không no hay đói quá để massage cho bé. Đầu tiên, mẹ làm ấm bàn tay, sau đó, xoa thành vòng tròn theo chiều kim đồng hồ lên bụng. Để trẻ nằm ngửa, nâng nhẹ hai chân, co đầu gối, ép nhẹ đầu gối lên bụng rồi duỗi chân ra. Thực hiện 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 5 phút.
- Nếu trẻ bú bình, mẹ nên chọn loại sữa công thức chứa HMO để cải thiện các vấn đề về tiêu hóa trẻ. Đồng thời mẹ có thể pha loãng sữa hơn hướng dẫn một chút, tăng số lượng các cữ bú để cung cấp đủ chất lỏng cho cơ thể.
- Với những bé bú mẹ, mẹ cần điều chỉnh chế độ ăn của bản thân, ăn nhiều rau xanh, trái cây, uống đủ nước…
- Đưa trẻ đi khám nếu tình trạng táo bón ở trẻ không giảm, màu phân của bé có lẫn đỏ như màu máu, trẻ sút cân, bỏ bú do khó chịu…
4. Đau bụng do hội chứng Colic
Colic là một vấn đề ảnh hưởng đến một số trẻ nhỏ trong 3 đến 4 tháng đầu đời. Nó có thể rất căng thẳng và gây bực bội đối với cha mẹ. Nguyên nhân chưa được biết rõ, có 3 lý do được đưa ra và cách xử trí:
- Trẻ chưa thích nghi được với môi trường bên ngoài gây ra sự khó chịu cho trẻ: ánh sáng, tiếng ồn, nhiệt độ…Cha mẹ nên tăng sự tiếp xúc, giao tiếp với trẻ
- Bụng chướng hơi: chỉnh tư thế trẻ, hoặc thay đổi chế độ ăn người mẹ: tránh đồ ăn sinh hơi, café, sữa
- Dị ứng sữa: ít gặp. Một số trẻ dị ứng với protein trong sữa bò. Đối với trẻ ăn sữa công thức có thể đổi sang sữa phù hợp theo chỉ định của bác sĩ
- Khi trẻ xuất hiện tình trạng quấy khóc liên tục nhiều giờ hoặc trong nhiều ngày, hoặc bú kém, bỏ bú, chậm tăng cân… cần đưa trẻ đi khám để được tư vấn và điều trị thích hợp.
Ngoài những cách chữa rối loạn tiêu ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ trên, để giảm nguy cơ trẻ gặp phải tình trạng này, bạn cần chú ý nhiều hơn trong việc giữ vệ sinh. Chẳng hạn như rửa tay bằng xà phòng trước khi tiếp xúc, chăm sóc bé và không cho bé mút tay hoặc ngậm đồ chơi để tránh nhiễm khuẩn đường ruột.
