Cách chữa rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ để con nhanh khỏe, mẹ bớt lo

Tình trạng trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh bị rối loạn tiêu hóa rất phổ biến. Do đó, việc nắm rõ một số cách chữa rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sẽ giúp mẹ cùng bé dễ dàng “đánh bay” tình trạng này. 

Ở người lớn, rối loạn tiêu hóa có thể không phải là một chứng bệnh nguy hiểm nhưng với trẻ nhỏ, đây là vấn đề mà cha mẹ cần hết sức lưu tâm. Bởi tình trạng này có thể là triệu chứng của một bệnh lý đang có, hoặc nếu kéo dài có thể khiến bé bỏ bú, chậm tăng cân, suy dinh dưỡng, nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến tử vong.

Trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh bị rối loạn tiêu hóa cần lưu ý gì?

Rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh có các triệu chứng thường gặp như: tiêu chảy (đi ngoài phân lỏng, phân sống), nôn trớ, táo bón, đầy hơi, khó tiêu, đau bụng, bú kém. Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, do nguồn thức ăn chủ yếu từ sữa (sữa mẹ hoặc sữa công thức) nên ngoài nguyên nhân liên quan đến bệnh lý thì các nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ có thể là do:

• Trẻ không hấp thụ tốt
• Cách cho bú không đúng
• Chọn loại sữa không phù hợp
• Các vấn đề sức khỏe của mẹ
• Trẻ đang dùng kháng sinh để trị bệnh

Đối với trường hợp mẹ không đủ điều kiện cho bé bú và cho bé dùng sữa ngoài, “thủ phạm” khiến bé bị rối loạn tiêu hóa có thể chính là đạm biến tính có trong công thức sữa bé đang dùng. Với các bé nhỏ, do hệ tiêu hóa còn non nớt, chưa phát triển hoàn thiện nên đạm sữa mềm nhỏ, tự nhiên, nhất là đạm trong sữa mẹ sẽ là sự lựa chọn lý tưởng. Vì vậy, với mẹ cho bé dùng sữa ngoài nên chú ý chất lượng đạm trong công thức sữa con dùng. Bởi đạm sữa vô cùng nhạy cảm với nhiệt độ nên nếu trong quá trình sản xuất phải trải qua quá trình gia nhiệt lần, đạm sữa dễ bị biến đổi cấu trúc, trở thành đạm vón cục, khó tiêu. Khi đi vào cơ thể bé, đạm sữa biến tính này sẽ khiến quá trình tiêu hóa trong dạ dày kéo dài lâu hơn, khiến bé khó tiêu, khó hấp thu và dẫn đến tình trạng rối loạn tiêu hóa.

Khi thấy trẻ nhỏ có các dấu hiệu rối loạn tiêu hóa, tốt nhất mẹ nên đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân và được hướng dẫn cách chữa rối loạn tiêu hóa phù hợp nhất. Trong việc điều trị, phòng ngừa rối loạn tiêu hóa cho trẻ, mẹ cần phải chú ý:

• Không tự ý cho trẻ dùng thuốc. Nếu trẻ phải uống thuốc thì cần có chỉ định của bác sĩ 
• Cho trẻ bú quá nhiều, đặc biệt là bú sữa ngoài có thể khiến bé khó chịu. Vì vậy, nên ưu tiên việc duy trì cho bé bú sữa mẹ.
• Nếu nhận thấy một số thực phẩm khiến trẻ quấy khóc khi bú mẹ, ví dụ như thức ăn cay, các loại rau gây đầy hơi (bông cải xanh, bắp cải…) thì mẹ cần thay đổi chế độ ăn uống một cách phù hợp
• Nếu không thể cho bé bú mẹ, nên trao đổi thêm với bác sĩ về việc chọn giải pháp dinh dưỡng phù hợp cho bé. 

Nếu mẹ nghi ngờ hệ tiêu hóa của trẻ đang gặp “rắc rối” với công thức sữa đang dùng thì nên cân nhắc chọn cho bé một loại sữa khác. Khi chọn công thức sữa mới, mẹ cần chú ý hơn đến chất lượng đạm sữa và quy trình sản xuất. Mẹ hãy ưu tiên chọn công thức sữa giúp con tiêu hóa khỏe, hấp thu nhanh nhờ sở hữu quy trình sản xuất chỉ qua 1 Lần Xử Lý Nhiệt nhẹ. Bởi quy trình này sẽ giúp bảo toàn hơn 90% đạm mềm tự nhiên trong sữa, tránh tình trạng đạm sữa bị biến tính, gây rối loạn tiêu hóa cho bé.

Đặc biệt, việc lựa chọn công thức sữa “êm dịu” với tiêu hóa, giúp con êm bụng, êm giấc nhờ ừ nguồn sữa mát chất lượng từ giống bò thuần chủng Hà Lan cũng rất quan trọng. Ngoài ra, mẹ cũng nên chọn cho con sữa có vị thanh nhạt, không chứa đường sucrose (đường mía) để giúp bé uống ngon hơn, tránh sâu răng, béo phì từ những năm đầu đời nhé!

Trẻ bị rối loạn tiêu hóa: Một số mẹo chữa tại nhà đơn giản 

Ngoài việc tuân thủ đúng theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ, bạn có thể thử một số cách cải thiện tốt tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ sau:

1.   Nếu trẻ bị nôn trớ

Trẻ bị nôn trớ ngay sau khi bú xong hoặc khoảng vài giờ sau khi bú là tình trạng rất thường gặp ở trẻ bị rối loạn tiêu hóa. Để khắc phục, bạn nên:

• Cho bé bú đúng tư thế để sữa không trào ngược lên thực quản
• Không cho bé bú quá nhiều trong 1 lần. Có thể cho bé bú ít hơn nhưng bú nhiều lần để đảm bảo dinh dưỡng và không bị mất nước. Phân chia đều đặn các cữ bú trong ngày.
• Sau khi cho bú, bạn có thể giữ bé ở tư thế thẳng (đầu cao) ít nhất trong 30 phút, vỗ lưng để bé ợ hơi.
• Nếu trẻ nôn nhiều, liên tục, nôn ra máu, nôn ra dịch màu xanh, bỏ bú, nôn mửa đi kèm với tiêu chảy, sốt, li bì thì cần đưa trẻ đi khám.

2. Khi trẻ bị tiêu chảy

Khi bị rối loạn tiêu hóa, trẻ có thể đau bụng, quấy khóc, đi ngoài phân lỏng nhiều hơn 3 lần/ngày, có thể kéo dài khoảng 1 tuần. Nếu bé bị tiêu chảy, mẹ cần:

• Chú ý bù nước cho trẻ nhỏ bằng cách tăng thêm cữ bú. Mỗi lần cho trẻ bú lượng sữa vừa đủ, tránh ép trẻ bú nếu trẻ không muốn
• Để nguồn sữa đảm bảo chất lượng, mẹ nên vệ sinh núm vú trước và sau mỗi lần cho trẻ bú, ăn đầy đủ, giàu dinh dưỡng. Với trẻ ăn sữa công thức, cần xem lại thành phần sữa vì trẻ có thể dị ứng với thành phần đạm trong sữa bò..
• Nếu trẻ có dấu hiệu mất nước như khô da, khô miệng, tiểu ít (6-8 giờ không đi tiểu) mắt trũng sâu, lờ đờ, bỏ bú, li bì… cần đưa trẻ đi khám.

3.  Táo bón

Còn với tình trạng trẻ bị táo bón, mẹ có thể:

• Chọn lúc bé thấy thoải mái, không no hay đói quá để massage cho bé. Đầu tiên, mẹ làm ấm bàn tay, sau đó, xoa thành vòng tròn theo chiều kim đồng hồ lên bụng. Để trẻ nằm ngửa, nâng nhẹ hai chân, co đầu gối, ép nhẹ đầu gối lên bụng rồi duỗi chân ra. Thực hiện 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 5 phút.
• Nếu trẻ bú bình, mẹ có thể pha loãng sữa hơn hướng dẫn một chút. Tăng số lượng các cữ bú để cung cấp đủ chất lỏng cho cơ thể.
• Với những bé bú mẹ, mẹ cần điều chỉnh chế độ ăn của bản thân, ăn nhiều rau xanh, trái cây, uống đủ nước…
• Đưa trẻ đi khám nếu tình trạng táo bón ở trẻ không giảm, trẻ sút cân, bỏ bú do khó chịu…

4. Đau bụng do hội chứng Colic

Colic là một vấn đề ảnh hưởng đến một số trẻ nhỏ trong 3 đến 4 tháng đầu đời. Nó có thể rất căng thẳng và gây bực bội đối với cha mẹ. Nguyên nhân chưa được biết rõ, có 3 lý do được đưa ra và cách xử trí:

• Trẻ chưa thích nghi được với môi trường bên ngoài gây ra sự khó chịu cho trẻ: ánh sáng, tiếng ồn, nhiệt độ…Cha mẹ nên tăng sự tiếp xúc, giao tiếp với trẻ
• Bụng chướng hơi: chỉnh tư thế trẻ, hoặc thay đổi chế độ ăn người mẹ: tránh đồ ăn sinh hơi, café, sữa
• Dị ứng sữa: ít gặp. Một số trẻ dị ứng với protein trong sữa bò. Đối với trẻ ăn sữa công thức có thể đổi sang sữa phù hợp theo chỉ định của bác sĩ
• Khi trẻ xuất hiện tình trạng quấy khóc liên tục nhiều giờ hoặc trong nhiều ngày, hoặc bú kém, bỏ bú, chậm tăng cân… cần đưa trẻ đi khám để được tư vấn và điều trị thích hợp.

Ngoài những cách chữa rối loạn tiêu ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ trên, để giảm nguy cơ trẻ gặp phải tình trạng này, bạn cần chú ý nhiều hơn trong việc giữ vệ sinh. Chẳng hạn như rửa tay bằng xà phòng trước khi tiếp xúc, chăm sóc bé và không cho bé mút tay hoặc ngậm đồ chơi để tránh nhiễm khuẩn đường ruột.