Theo thống kê của các cơ sở y tế, số lượng trẻ đến khám và điều trị về chứng tự kỷ đang gia tăng với cấp số nhân. Tự kỷ được coi là một rối loạn phát triển xuất hiện từ rất sớm và có thể ảnh hưởng kéo dài đến cả cuộc đời của trẻ. Nếu chẳng may bé mắc chứng bệnh này thì bạn cũng đừng quá lo bởi hiện có rất nhiều cách điều trị bệnh tự kỷ ở trẻ em. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn phải kiên trì, nhẫn nại để đồng hành cùng con trong suốt chặng đường dài với nhiều chông gai, thử thách.
Hiện nay, ngày càng có nhiều bậc cha mẹ lo lắng, khổ sở vì con mắc chứng tự kỷ. Thậm chí, nhiều người phải bỏ cả công việc để đồng hành cùng con trong quá trình điều trị. Thế nhưng, không ít phụ huynh thừa nhận rằng họ thật sự cảm thấy hoang mang khi không biết cách điều trị bệnh tự kỷ cho trẻ em như thế nào là đúng nhất. Do đó, nếu bạn đang gặp tình huống này thì các thông tin dưới đây của Hello Bacsi sẽ giúp bạn có cái nhìn cũng như có quyết định đúng đắn về hướng điều trị cho bé nhé.
Nhận biết dấu hiệu của chứng tự kỷ ở trẻ em
Nhiều người chẩn đoán trẻ bị tự kỷ chỉ dựa vào một số triệu chứng như trẻ thích ngồi một mình, trẻ không thích tiếp xúc với người lạ hoặc trẻ 2 tuổi mà chưa biết nói. Tuy nhiên, đây chỉ là các dấu hiệu cơ bản trong rất nhiều triệu chứng của bệnh này. Nếu chỉ dựa vào những triệu chứng này một cách đơn lẻ thì rất dễ bị nhầm lẫn với các chứng bệnh khác như trầm cảm hoặc chậm nói đơn thuần.
Thực tế, dấu hiệu của tự kỷ rất đa dạng nhưng cha mẹ cần lưu tâm 3 nhóm dấu hiệu chính sau.
1. Nhóm dấu hiệu chỉ sự khiếm khuyết trong quan hệ xã hội
- Không phản ứng khi ba mẹ gọi dù đã được 1 tuổi
- Kém tiếp xúc bằng mắt, không nhìn thẳng vào mắt người đối diện khi nói chuyện
- Trẻ không thích được bồng bế, vuốt ve mà chỉ thích chơi một mình
- Không giao lưu với người khác, ngay cả với ba mẹ, người thân
- Không biết thể hiện sự quan tâm của mình với người khác, chẳng hạn như không biết dùng tay chỉ vào vật mình thích.
2. Nhóm dấu hiệu chỉ các khiếm khuyết trong giao tiếp
40% số trẻ bị tự kỷ hoàn toàn không biết nói, 25 – 30% trẻ phát triển một số kỹ năng ngôn ngữ trong giai đoạn sơ sinh nhưng lại dần biến mất. Nhìn chung, trẻ bị tự kỷ sẽ có các triệu chứng sau:
- Chậm nói, không biết nói, biết gọi ba mẹ
- Giọng nói không có ngữ điệu
- Chỉ lặp đi lặp lại một cụm từ
- Sử dụng các đại từ nhân xưng một cách lộn xộn
- Không có các cử chỉ thông thường như chỉ, vẫy tay
- Nhại lại lời người khác một cách máy móc mà không hiểu ý nghĩa
3. Nhóm dấu hiệu bất thường về hành vi
- Có các hành vi lặp đi lặp lại như vỗ tay, lắc lư, nhảy hoặc xoay tròn
- Chỉ chơi vài trò chơi đơn điệu như xoay bánh xe, quăng ném đồ chơi…
- Có một số thói quen cứng nhắc như thích xem tivi, thích đọc một cuốn sách nào đó, ăn một món ăn…
- Chỉ quan tâm đến một chi tiết trên đồ vật
- Cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh
- Không biết chơi các trò chơi cần trí tưởng tượng như đóng vai hoặc đánh trận giả
- Có hành vi hung hăng với bản thân và cả người khác
- Thời gian tập trung chú ý ngắn
Nếu trẻ có các dấu hiệu thuộc cả 3 nhóm trên, tốt nhất bạn nên sớm đưa trẻ đến nơi chuyên khoa để khám và có cách điều trị bệnh tự kỷ ở trẻ em.
[embed-health-tool-child-growth-chart]
Nguyên nhân của chứng tự kỷ
Hiện nay, y học vẫn chưa biết được chính xác nguyên nhân gây ra bệnh tự kỷ, tuy nhiên các nhà khoa học thấy rằng chứng tự kỷ này có liên quan đến gen di truyền và tác động của môi trường sống.
- Tự kỷ có khuynh hướng di truyền trong gia đình và trẻ có thể thừa hưởng căn bệnh này từ cha mẹ. Nếu một đứa trẻ mắc chứng tự kỷ thì anh chị em trong gia đình cũng có khả năng mắc bệnh.
- Yếu tố môi trường rất đa dạng, chẳng hạn như tình trạng sức khỏe của người mẹ lúc mang thai, trẻ bị ngạt khi sinh hoặc sinh thiếu tháng, trẻ mắc bệnh trong thời gian còn ở trong bụng mẹ nên bị ảnh hưởng đến não.
Ngoài ra, tự kỷ còn có thể liên quan đến các chứng bệnh khác như hội chứng Down, loạn dưỡng cơ, bại não…
Cách điều trị bệnh tự kỷ ở trẻ em
1. Phương pháp y sinh học
Sử dụng hóa dược
Hiện vẫn chưa có thuốc đặc trị để điều trị chứng tự kỷ ở trẻ em. Tuy nhiên, bác sĩ có thể cho trẻ dùng các loại thuốc để điều trị các triệu chứng liên quan đến tự kỷ như các vấn đề về rối loạn giấc ngủ, trầm cảm, động kinh, rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), hành vi hung hăng, tự hủy hoại…
Tuy nhiên, những loại thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ nghiêm trọng. Do đó, bạn chỉ nên cho trẻ dùng khi được bác sĩ chỉ định. Trong thời gian điều trị bằng thuốc, bạn cần đưa trẻ đi kiểm tra sức khỏe thường xuyên để đánh giá xem thuốc có hiệu quả hay không hoặc có những tác động không mong muốn nào để có chỉ định ngừng thuốc hay tiếp tục…
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu là phương pháp giúp hoạt hóa một số cơ quan không được hoạt động hoặc hoạt động kém ở trẻ tự kỷ. Phương pháp này sẽ giúp trẻ có thể thực hiện các vận động phức tạp như: vận động chéo của chân và tay, vận động cơ quan phát âm, các vận động tinh của đôi bàn tay… Ngoài ra, phương pháp này còn giúp loại bỏ một số hành vi đặc trưng của tự kỷ, thay vào đó là sự tăng cường các hành vi tích cực, phù hợp với hoàn cảnh và hoạt động xã hội.
Bấm huyệt
Ở các nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Việt Nam…, bấm huyệt là một trong những cách điều trị bệnh tự kỷ ở trẻ em khá phổ biến. Mặc dù thời gian điều trị khá dài nhưng sau khi điều trị, nhiều phụ huynh thấy rằng trẻ có tiến bộ rõ ràng, trẻ có thể nói được một số từ và hợp tác với người lớn, trẻ chịu chơi với bạn bè. Đặc biệt, phương pháp này cũng đã được nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh là có hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị chứng tự kỷ.
Oxy cao áp
Oxy cao áp hiện đang là phương pháp điều trị bệnh tự kỷ được sử dụng nhiều ở các nước phát triển trên thế giới như Mỹ, Anh, Brazil… Khi điều trị, trẻ sẽ được đặt trong môi trường có oxy tinh khiết gần như 100% với áp suất cao. Từ đó, lượng oxy sẽ thấm qua da và hòa tan trong huyết tương. Điều này sẽ khiến lượng oxy trong máu tăng lên rất nhiều lần so với bình thường.
Theo nghiên cứu, ở một số vùng não của trẻ tự kỷ, tốc độ tuần hoàn máu sẽ chậm hơn so với trẻ bình thường. Ngoài ra, trẻ tự kỷ còn có các biểu hiện như viêm thần kinh, viêm dạ dày ruột; tăng tác nhân oxy hóa, giảm khả năng vận chuyển oxy đến các bộ phận của cơ thể. Do đó, phương pháp điều trị bằng oxy cao áp sẽ giúp khắc phục tình trạng này bằng cách cung cấp nhiều oxy hơn cho não, tăng quá trình tạo các mạch máu mới, chống viêm và tăng lượng oxy đến các cơ quan.
Như vậy, để khắc phục các khiếm khuyết ở trẻ tự kỷ, bạn cần cho trẻ tuân theo liệu trình điều trị 40 giờ trong khoảng 30 ngày.
Tế bào gốc
Thực tế, phương pháp điều trị bằng tế bào gốc đã cho thấy những hiệu quả trong việc điều trị ung thư máu nhưng với tự kỷ, phương pháp này vẫn còn đang trong giai đoạn nghiên cứu. Hiện tại, phương pháp tế bào gốc vẫn chưa được các nhà khoa học chứng minh là có tác dụng điều trị bệnh tự kỷ. Do đó, nếu có ý định thử điều trị bằng phương pháp này, bạn cần cân nhắc thật kỹ về tính an toàn và hiệu quả.
2. Liệu pháp tâm lý
Liệu pháp can thiệp tâm vận động
Liệu pháp can thiệp tâm vận động sẽ giúp trẻ tự kỷ có khả năng phối hợp các chức năng tâm lý tản mạn để hướng đến những hoạt động tâm lý có ý nghĩa cho chính bản thân và những người xung quanh. Ngoài ra, phương pháp này còn giúp tăng khả năng hợp tác của trẻ.
Có rất nhiều phương pháp can thiệp cho trẻ tự kỷ nhưng phương pháp ABA (Ứng dụng phân tích hành vi) là biện pháp được quan tâm nhiều nhất trong trị liệu trẻ tự kỷ được đánh giá là một trong những biện pháp hữu hiệu hiện nay.
Đây là một biện pháp tiếp cận khoa học nhằm hiểu rõ hành vi của trẻ. Các nguyên tắc trị liệu được ứng dụng cho những hành vi quan trọng mang tính xã hội. Biện pháp này được đưa ra dựa trên các lý thuyết khoa học về hành vi, các cha mẹ có thể tham khảo để áp dụng bổ sung trong quá trình điều trị cho con.
Liệu pháp chỉnh âm và trị liệu ngôn ngữ
Âm ngữ trị liệu là một trong những phương pháp quan trọng để điều trị chứng tự kỷ. Các chuyên gia đánh giá rằng đây là một trong những cách tốt nhất giúp trẻ tự kỷ cải thiện giao tiếp và nâng cao chất lượng cuộc sống. Mục tiêu của phương pháp này là có thể giúp trẻ nói một cách lưu loát, biết cách giao tiếp với mọi người và hiểu những gì người khác nói. Nghiên cứu cho thấy những trẻ có sự cải thiện rõ rệt nhất là những trẻ được điều trị từ sớm.
3. Phương pháp tăng cường chức năng não bộ cho trẻ
Một nghiên cứu của khoa Tâm thần học, Đại học Y David Geffen, Mỹ, đã chỉ ra rằng: Trí nhớ là một quá trình hoạt động của não bộ để ghi nhận, lưu giữ và nhớ lại thông tin khi cần thiết. Vì vậy, khả năng tập trung, ghi nhớ, phản xạ và ngôn ngữ của mỗi người là do não quyết định.
Do đó, ngoài các biện pháp điều trị can thiệp ở trên, bạn nên chú ý đến việc chăm sóc bộ não của trẻ bằng cách đảm bảo chế độ ăn của trẻ có đầy đủ các chất dinh dưỡng, đặc biệt là các loại vitamin và các nguyên tố vi lượng tốt cho sự phát triển não bộ.
Tuy nhiên, để không quá phụ thuộc vào chế độ ăn, bạn có thể cho trẻ sử dụng thêm các loại thuốc bổ não đã được nghiên cứu lâm sàng, đảm bảo tính an toàn và hiệu quả, tăng khả năng tập trung, ghi nhớ và phản xạ cho trẻ. Vương Não Khang (*) hiện đang là sản phẩm bổ não đặc hiệu cho trẻ chậm phát triển được nhiều bậc phụ huynh tín nhiệm bởi tính hiệu quả trong việc cải thiện các dấu hiệu của bệnh tự kỷ.
Với thành phần chính như cao đinh lăng kết hợp với cao thăng ma, cao ginkgo biloba, taurine, co-enzym Q10, vitamin B6, acid folic, natri succinate, sản phẩm Vương Não Khang có tác dụng giúp hoạt huyết, tăng cường vi chất và năng lượng cho não, tăng cường khả năng hoạt động của hệ thần kinh, tăng khả năng tiếp nhận thông tin ở vỏ não, khả năng tập trung, ghi nhớ và phản xạ cho trẻ. Hiệu quả của sản phẩm đã được chứng minh tại Bệnh viện Nhi Trung Ương.
Các cơ sở thăm khám và trường chuyên biệt uy tín dành cho trẻ tự kỷ
1. Cơ sở thăm khám cho trẻ tự kỷ
Khoa Tâm lý, Bệnh viện Nhi Đồng 1
Khoa Tâm lý, Bệnh viện Nhi Đồng 1 là một trong những địa chỉ thăm khám và điều trị trẻ mắc chứng tự kỷ uy tín với mức giá hợp lý, phù hợp với kinh tế của hầu hết gia đình. Hiện tại, Khoa tâm lý Bệnh viện Nhi Đồng 1 đang tiếp nhận điều trị trẻ em và trẻ vị thành niên từ 0 đến 19 tuổi mắc các rối loạn và khủng hoảng tâm lý như tự kỷ, chậm nói, rối loạn ngôn ngữ, tăng động giảm chú ý…
- Địa chỉ: 341 Sư Vạn Hạnh, phường 10, quận 10, TP. HCM
- Thời gian làm việc: Thứ Hai – Sáu: 7 – 30 đến 16 giờ (nghỉ trưa từ 11 giờ 30 – 13 giờ)
Khoa Tâm lý, Bệnh viện Nhi Đồng 2
Khoa Tâm lý, Bệnh viện Nhi Đồng 2 là một trong những địa chỉ khám và điều trị trẻ tự kỷ uy tín mà bạn có thể cân nhắc. Hiện tại, bệnh viện đang tiếp nhận và điều trị trẻ dưới 18 tuổi đang gặp phải các rối loạn như chậm nói, tự kỷ, tăng động giảm chú ý, rối loạn ngôn ngữ…
- Địa chỉ: 14 Lý Tự Trọng, phường Bến Nghé, quận 1, TP. HCM
- Thời gian làm việc: Thứ Hai – Sáu: 7 – 16 giờ (Nghỉ trưa từ 11 – 13 giờ).
Bệnh viện Nhi Trung Ương
Nếu nhận thấy trẻ đang gặp phải các rối loạn tâm lý như tự kỷ, chậm nói… bạn có thể tham khảo những thông tin về Bệnh viện Nhi Trung Ương để đưa trẻ đi khám và điều trị. Hiện tại, Bệnh viện Nhi Trung Ương đã triển khai áp dụng hiệu quả các phương pháp chẩn đoán, trị liệu sớm cho trẻ tự kỷ như phương pháp PECS, test DBC-P, điều hòa cảm giác…
- Địa chỉ: 18/879 Đê La Thành, quận Đống Đa, Hà Nội
- Thời gian làm việc: Thứ Hai – Sáu: 7 giờ – 16 giờ 30 (nghỉ trưa từ 11 giờ 30 – 13 giờ 30)
2. Trường chuyên biệt uy tín dành cho trẻ tự kỷ
Trường chuyên biệt tư thục Ước Mơ
Được thành lập năm 2005, với sự phối hợp chuyên môn cùng với trường Cao đẳng Sư phạm Trung Ương TP. HCM và Khoa Tâm lý Bệnh viện Nhi Đồng, hiện trường đang được nhiều phụ huynh đánh giá cao về chất lượng giảng dạy cũng như đào tạo. Sau 10 năm hoạt động, trường đã đạt được nhiều thành công trong việc can thiệp trẻ tự kỷ, giúp rất nhiều trẻ có thể hòa nhập với xã hội và phát triển khỏe mạnh.
- Địa chỉ:
Cơ sở 1: 354/5 Lý Thường Kiệt, phường 14, quận 10, TP. HCM
Cơ sở 2: C3 – 16 Khu định cư Tân Quy Đông, phường Tân Phong, quận 7
- Thời gian làm việc: Từ thứ Hai – Sáu: 7 – 18 giờ
Trung tâm Sao Mai
Trung tâm trẻ khuyết tật Sao Mai được biết đến là một trong những nơi đầu tiên phát hiện và can thiệp cho trẻ chậm phát triển trí tuệ, tự kỷ ở Hà Nội. Trung tâm có cơ sở vật chất và trụ sở rộng rãi, khang trang cùng với các trang thiết bị đầy đủ phục vụ cho các hoạt động học tập, khám và đánh giá trẻ.
- Địa chỉ: Số 6, ngõ 9, Hoàng Đạo Thúy (kéo dài), quận Thanh Xuân, Hà Nội
- Thời gian làm việc: Từ thứ Hai – Sáu: 8 giờ – 16 giờ 30
Nếu còn vấn đề gì thắc mắc, bạn có thể liên hệ trực tiếp đến hotline 098 712 6085 để được tư vấn và hỗ trợ miễn phí.
(*) Sản phẩm không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
Bích Ngân/HELLO BACSI
