Sữa được biết đến là nguồn cung cấp canxi và protein rất tốt cho cơ thể [1]. Khi lựa chọn sữa dùng trong thời gian mang thai, nhiều mẹ bầu cho rằng có loại sữa chỉ “vào con không vào mẹ” để mẹ không bị tăng cân, phát “phì”. Thế nhưng, quan niệm này có đúng?
Quan niệm về loại sữa giúp “vào con không vào mẹ” có thật sự đúng?
Hiện một số mẹ bầu nghe truyền miệng rằng nên lựa chọn uống sữa không đường sẽ giúp chất dinh dưỡng đi vào con thay vì vào mẹ, giúp thai nhi tăng cân tốt hơn. Ngoài ra, việc dinh dưỡng “vào con không vào mẹ” sẽ không gây tăng cân mất kiểm soát, không bị mập trong thai kỳ và sau khi sinh. Tuy nhiên, quan niệm này hoàn toàn không có cơ sở khoa học vì:
- Việc tăng cân khi mang thai bị ảnh hưởng nhiều yếu tố như cân nặng trước khi mang thai, chiều cao, dân tộc, độ tuổi, số lần sinh con, yếu tố lối sống (như hút thuốc) và lượng calories tiêu thụ hàng ngày [2]. Vì thế, nếu uống sữa với lượng vừa đủ theo khuyến nghị sẽ không khiến các mẹ bầu tăng cân quá mức.
- Mẹ và bé luôn có sự gắn kết, trao đổi dinh dưỡng trong thời gian mang thai. Trong suốt thai kỳ, thai nhi luôn cần nhận đủ chất dinh dưỡng để phát triển. Trong những tuần đầu tiên, em bé sẽ nhận dưỡng chất thông qua niêm mạc tử cung. Sau đó, những tế bào nội mạc tử cung sẽ nhanh chóng nhân lên để tạo thành nhau thai. Vào khoảng tuần thứ 8 – 12 của thai kỳ, nhau thai sẽ có vai trò vận chuyển chất dinh dưỡng từ máu của mẹ vào hệ tuần hoàn của bé. Lúc này thai nhi sẽ phát triển nhanh chóng [3]. Như vậy, dưỡng chất không thể nào đi thẳng đến nhau thai vào người bé mà không “vào mẹ” trước đó.
Như vậy, trong suốt thai kỳ, cả mẹ và bé sẽ có một sự gắn kết chặt chẽ về dinh dưỡng, sẽ không có chuyện dinh dưỡng “vào con không vào mẹ”. Do đó, nếu mẹ chọn sữa tươi không đường hay bất kỳ thực phẩm nào khác được gắn mác “vào con không vào mẹ” nên mẹ sẽ không tăng cân thì cần cân nhắc thật kỹ.
[embed-health-tool-due-date]
Chọn sữa cho mẹ bầu: Đâu là lựa chọn thông minh?
Trong thời gian mang thai, sữa và các chế phẩm từ sữa là nhóm thực phẩm không thể thiếu trong chế độ ăn. Đối với sữa, mẹ có thể lựa chọn chọn sữa tươi hoặc các sản phẩm dành riêng cho phụ nữ mang thai như sữa bầu. Việc uống sữa tươi sẽ giúp mẹ nhận được các thành phần dinh dưỡng như nước, protein, lipid, carbohydrate và một số vitamin, khoáng chất, dồi dào nhất có thể là canxi [4]. Cụ thể, 100ml sữa tươi sẽ cung cấp khoảng 74 kcal. Về thành phần dinh dưỡng thì sẽ có hàm lượng như sau [4]:
Thành phần dinh dưỡng của Sữa bò tươi theo Bảng Thành phần thực phẩm Việt Nam (Bộ Y Tế 2017)
Với các thành phần trên, nhìn chung, một số sữa tươi sẽ không đầy đủ các dưỡng chất quan trọng như DHA, axit folic, chất xơ…Lúc này, để đảm bảo nhận đủ, mẹ sẽ cần cân đối về chế độ ăn hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ về việc dùng thêm các viên uống bổ sung vitamin, khoáng chất phù hợp. Khi dùng các viên uống bổ sung, mẹ cần uống đúng liều lượng, thời gian theo hướng dẫn để tránh tương tác thuốc hoặc dư thừa [5].
Với lựa chọn sữa bầu, các mẹ sẽ nhận được nguồn dưỡng chất có công thức được thiết kế khoa học để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng tăng cao cho phụ nữ mang thai và cho con bú. Nhiều mẹ lo ngại rằng sữa bầu nhiều dinh dưỡng như vậy cũng sẽ cung cấp nhiều năng lượng, dễ gây tăng cân. Thực tế, một ly sữa bầu 100ml chỉ cung cấp khoảng 72 kcal, thấp hơn so với sữa tươi. Hơn thế nữa, ngày nay các sản phẩm sữa bầu được cải tiến với công thức ít béo, ít ngọt, chỉ số đường huyết thấp và tổng lượng calo đúng “chuẩn” còn giúp mẹ kiểm soát cân nặng sau sinh [6]. Như vậy, uống sữa bầu không hề làm cho các mẹ dư thừa năng lượng so với nhu cầu để bị tăng cân quá mức. Xét về thành phần dinh dưỡng, sữa bầu cung cấp đầy đủ hệ dưỡng chất cần thiết như DHA, lutein, vitamin E tự nhiên; choline… Đặc biệt, một số sản phẩm sữa bầu còn giúp tăng xu hướng nuôi con bằng sữa mẹ, giúp bé nhận được nguồn dinh dưỡng tốt nhất sau sinh. Mẹ bầu đủ chất, khoẻ mạnh là một yếu tố quan trọng giúp bé trong bụng có điều kiện phát triển tốt theo.
Mẹ bầu cũng đừng quá ám ảnh về cân nặng trong thai kỳ. Tăng cân là biểu hiện tích cực cho thấy sự phát triển của thai nhi, miễn sao mẹ đảm bảo cho mức tăng cân ở trong giới hạn cho phép. Tùy theo tình trạng dinh dưỡng của người mẹ ngay trước khi mang thai và mức khuyến nghị tăng cân như sau [7]:
Tóm lại, sẽ không có chuyện dinh dưỡng vào con không vào mẹ. Quan trọng là mẹ cần nhận biết về cân bằng dinh dưỡng cho mẹ và bé, đảm bảo bé nhận đủ dưỡng chất để phát triển tốt, có các chỉ số khi sinh đạt chuẩn như cân nặng, chiều dài, chu vi vòng đầu; đồng thời mẹ không bị dư thừa năng lượng và không tăng cân quá mức tăng cân khuyến nghị để tránh dẫn đến dẫn đến các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần.
SIM-C-81-25
