Tìm hiểu chung
Bệnh bò điên là gì?
Bệnh bò điên là một vấn đề nghiêm trọng, liên quan đến tình trạng não và tủy sống ở bò bị phá hủy dần dần, khiến chúng có hành động kỳ lạ, đồng thời mất khả năng kiểm soát những việc bình thường, chẳng hạn như đi lại . Bệnh bò điên còn được gọi là bệnh não xốp bò.
Thực tế, tình trạng tổn thương hệ thần kinh trung ương trên không xảy ra ở người. Tuy nhiên, trong vài trường hợp hiếm gặp, bạn vẫn có thể gặp phải biến thể của bệnh bò điên (variant Creutzfeldt-Jakob disease hay vCJD) và có nguy cơ tử vong cao.
Triệu chứng thường gặp
Những dấu hiệu và triệu chứng bệnh bò điên là gì?
Người bị bệnh bò điên có biểu hiện suy sụp tinh thần nhanh chóng, thường diễn ra trong vòng vài tháng. Các dấu hiệu và triệu chứng ban đầu có thể kể đến như:
- Tính cách thay đổi
- Lo ngại
- Phiền muộn
- Mất trí nhớ
- Suy nghĩ bị khiếm khuyết
- Giảm thị lực, thậm chí là mù
- Mất ngủ
- Khó nói
- Khó nuốt
- Co giật đột ngột
Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng tâm thần sẽ trở nên nghiêm trọng hơn. Đặc biệt, phần lớn người mắc bệnh bò điên đều có khả năng cao rơi vào tình trạng hôn mê. Thậm chí, người bệnh còn có nguy cơ đối mặt với những vấn đề như suy tim, suy hô hấp, viêm phổi hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng và thậm chí là tử vong. Thời gian tử vong thường xảy ra trong vòng một năm kể từ lúc phát bệnh.
Ở những người bị bệnh bò điên dạng hiếm, các dấu hiệu tâm thần có thể nghiêm trọng hơn, như sa sút trí tuệ (mất khả năng suy nghĩ, lập luận và ghi nhớ). Ngoài ra, biến thể này còn ảnh hưởng đến những người ở độ tuổi trẻ nhiều hơn và xuất hiện trong một khoảng thời gian khá dài là 12-14 tháng.
Khi nào bạn cần phải gặp bác sĩ?
Bạn cần gặp bác sĩ ngay nếu gặp những triệu chứng trên vì tình trạng này có khả năng cao đe dọa đến tính mạng.
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn. Cơ địa của mỗi người là khác nhau. Vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân bệnh bò điên là gì?
Các chuyên gia cho rằng bệnh bò điên ở người xảy ra bởi sự hiện diện của các protein gọi là prion và chỉ được tìm thấy trong não, tủy sống cùng ruột non của con bò bị nhiễm bệnh. Một người mắc phải biến thể của bệnh bò điên nếu ăn nhầm những thực phẩm nhiễm bệnh này. Tuy nhiên, thực tế nguy cơ mắc bệnh bò điên sau khi ăn phải thịt bò nhiễm bệnh rất khó để xác định.
Nguy cơ mắc bệnh
Những ai thường mắc phải bệnh bò điên?
Nhà khoa học ước tính có 1/1.000.000 người trên thê giới mắc bệnh vCJD mỗi năm và thường gặp nhất là ở người lớn tuổi.
Bạn có thể kiểm soát bệnh này bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ bị bệnh?
Nguy cơ mắc phải bệnh bò điên là không cao và bệnh này không lây truyền thông qua ho hoặc hắt hơi, tiếp xúc hay quan hệ tình dục. Bạn chỉ có thể bị nhiễm bệnh qua ba trường hợp:
- Ngẫu nhiên: hầu hết những người mắc bệnh bò điên đều không có lý do rõ ràng
- Di truyền: bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người khác nếu bố hoặc mẹ có tiền sử gặp phải vấn đề sức khỏe này.
- Do lây nhiễm: một số ít người bị mắc bệnh bò điên sau khi tiếp xúc với mô của người bị nhiễm bệnh thông qua các thủ thuật y tế, chẳng hạn như ghép giác mạc hoặc da. Ngoài ra, phương pháp khử trùng tiêu chuẩn không phá hủy các prion bất thường nên một vài người đã nhiễm bệnh bò điên sau khi trải qua phẫu thuật não với các dụng cụ không được tiệt trùng triệt để.
Mặt khác, bạn cũng cần lưu ý rằng sữa và các chế phẩm từ sữa cũng không có nguy cơ truyền bệnh bò điên ở người. Các thí nghiệm đã chỉ ra rằng sữa từ những con bò có bệnh không gây ra tình trạng sức khỏe này.
Điều trị hiệu quả
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của chuyên viên y tế, vậy nên tốt nhất là bạn hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Những kĩ thuật y tế nào được dùng để chẩn đoán bệnh bò điên?
Sinh thiết não hoặc kiểm tra mô não sau khi chết (khám nghiệm tử thi) là phương pháp duy nhất có thể xác nhận sự hiện diện của căn bệnh này. Tuy nhiên, các bác sĩ thường có thể chẩn đoán chính xác dựa trên bệnh sử gia đình và cá nhân, khám thần kinh và chẩn đoán.
Ngoài ra, các bác sĩ thường sử dụng các phương pháp xét nghiệm sau để phát hiện bệnh bò điên, bao gồm:
- Điện não đồ (EEG): bác sĩ sẽ đặt điện cực lên da đầu và đo hoạt động điện của não bộ. Những người mắc bệnh bò điên sẽ cho ra một mô hình đặc trưng bất thường.
- Chụp MRI: thủ thuật xét nghiệm hình ảnh này sử dụng sóng vô tuyến điện và từ trường để tạo ra hình ảnh cắt ngang của đầu và cơ thể. Chụp MRI đặc biệt hữu ích trong việc chẩn đoán các rối loạn não vì hình ảnh của chất trắng và chất xám của não sẽ được thể hiện rõ.
- Kiểm tra dịch não tủy: dịch tủy não bao quanh, làm chất đệm cho não và tủy sống. Trong phương pháp chọc dò tủy sống, bác sĩ sẽ sử dụng một cây kim để rút một lượng nhỏ dịch tủy não để kiểm tra sự hiện diện của một loại protein đặc biệt là prion.
Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh bò điên?
Thật không may, hiện nay không có phương pháp điều trị hiệu quả cho tình trạng này. Vì vậy, các bác sĩ tập trung vào phương pháp giảm đau và điều trị các triệu chứng khác để giảm bớt sự nguy kịch của người bệnh.
Chế độ sinh hoạt phù hợp
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh bò điên?
Nếu bạn là một người chăn nuôi gia súc, bạn nên áp dụng các biện pháp sau:
- Quản lý chặt chẽ việc nhập khẩu gia súc từ nước ngoài
- Quy định nghiêm ngặt trong việc quản lý thức ăn gia súc và chăm sóc gia súc bị ốm
- Giám sát và kiểm tra để theo dõi sức khỏe gia súc
- Lập danh sách những bộ phận nào của gia súc được phép đưa vào chế biến để tiêu thụ
Nếu không phải là một người chăn nuôi gia súc thì bạn nên duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm các hoạt động như:
- Không ăn ruột bò, não bò, tủy bò
- Chỉ ăn thịt bò từ những nhà cung cấp đáng tin cậy
- Nếu bạn nằm trong những trường hợp đặc biệt (đang mang thai, cho con bú, phẫu thuật,…), bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định ăn thịt bò
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
