Tìm hiểu chung

Viêm gan do virus là gì?

Viêm gan là tình trạng viêm các tế bào và tổn thương gan. Thực tế, viêm gan có rất nhiều loại với các nguyên nhân khác nhau, nhưng những triệu chứng bệnh thường tương tự nhau.

Viêm gan có thể phá vỡ các quá trình giải độc máu, lưu trữ vitamin và sản xuất hormone của gan. Do đó, nó có thể gây ra các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng.

Có rất nhiều nguyên nhân viêm gan, trong đó nguyên nhân phổ biến nhất là do virus. Theo các chuyên gia, ít nhất 5 virus có thể gây viêm gan. Ba loại virus phổ biến nhất gây viêm gan là virus viêm gan A, B và C. Cả ba loại viêm gan này đều khiến người bệnh tử vong.

Các loại viêm gan do virus

Viêm gan do virus có rất nhiều loại, trong đó ba loại phổ biến nhất là viêm gan A, B và C. Ba loại viêm gan này có thể là cấp tính – kéo dài dưới 6 tháng. Ngoài ra, viêm gan B và C có thể là mạn tính.

Mỗi loại viêm gan do virus có những đặc trưng khác nhau mặc dù các triệu chứng có thể tương tự.

Viêm gan A

Hầu hết các trường hợp viêm gan A thường nhẹ và có thể hồi phục sức khỏe hoàn toàn. Sau đó, người bệnh sẽ được miễn dịch và không bị nhiễm loại virus này trong tương lai.

Tuy nhiên, nếu tiến triển, các triệu chứng viêm gan A có thể nghiêm trọng và đe dọa tính mạng. Hiện nay, đã có vaccine giúp phòng ngừa viêm gan A hiệu quả.

Viêm gan B

Viêm gan B có thể lây truyền cho một người khi:

• Quan hệ tình dục không an toàn với người bị nhiễm bệnh
• Dùng chung kim tiêm với người bị nhiễm bệnh, thường sử dụng ma túy hoặc steroid bất hợp pháp
• Dùng chung kim của người nhiễm bệnh để xăm hình
• Chia sẻ vật dụng cá nhân, như bàn chải đánh răng hoặc dao cạo râu, với người nhiễm bệnh
• Mẹ nhiễm bệnh truyền virus sang con

Khi bị nhiễm viêm gan B, gan của người bệnh sẽ sưng lên, có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng.

Viêm gan B có thể trở thành mạn tính, dẫn đến các biến chứng, bao gồm sẹo gan hoặc xơ gan. Bệnh cũng có thể gây ra ung thư biểu mô tế bào gan.

Hiện tại không có cách chữa trị viêm gan B. Tuy nhiên, tỷ lệ người mắc đã giảm ở các quốc gia đã sử dụng vaccine viêm gan B. Loại vaccine này có hiệu quả 95% phòng ngừa bệnh.

Viêm gan C

Viêm gan C có thể dẫn đến sưng và tổn thương gan. Theo các chuyên gia, cứ 4 người mắc viêm gan C sẽ có 1 người bị xơ gan và có thể dẫn đến ung thư gan.

Viêm gan C cũng có thể được lây truyền qua:

• Cấy ghép nội tạng
• Sử dụng chung ống tiêm với người bệnh
• Mẹ truyền sang con

Triệu chứng bệnh

Những dấu hiệu và triệu chứng bệnh viêm gan do virus là gì?

Nhiều người mắc viêm gan do virus thường nhẹ và không có triệu chứng. Khi các triệu chứng xuất hiện, chúng có thể kéo dài từ 15 – 180 ngày sau khi nhiễm trùng. Đây là triệu chứng chung của các loại viêm gan.

Giai đoạn đầu của viêm gan là giai đoạn cấp tính. Lúc này, các triệu chứng viêm gan do virus có thể tương tự như bệnh cúm dạng nhẹ, bao gồm:

• Tiêu chảy
• Mệt mỏi
• Chán ăn
• Sốt nhẹ
• Đau cơ khớp
• Buồn nôn
• Đau bụng nhẹ
• Nôn
• Giảm cân
• Vàng da

Giai đoạn cấp tính thường không nguy hiểm. Tuy nhiên, ở một số người, bệnh có thể dẫn đến suy gan cấp tính và gây tử vong.

Viêm gan do virus cấp tính cũng có thể tiến triển thành mạn tính, cụ thể là viêm gan B và C.

Viêm gan mạn tính có thể dẫn đến suy gan tiến triển với các triệu chứng vàng da, sưng các chi dưới, nhầm lẫn, máu trong phân hoặc nôn mửa.

Ngoài ra, bạn còn có các triệu chứng sau đây:

• Nước tiểu đậm màu
• Phát ban da
• Ngứa da
• Phân có màu sáng
• Lưỡi, tròng mắt và da đều vàng

Thực tế, nhiều người không biết mình bị viêm gan mạn tính cho tới khi tình trạng suy gan xảy ra.

Nguyên nhân

Nguyên nhân nào gây viêm gan do virus?

Nguyên nhân chính gây viêm gan do virus là nhiễm virus.

Người mắc viêm gan A do ăn những thực phẩm hoặc nước uống nhiễm virus viêm gan A. Virus này cũng có thể lây truyền qua đường miệng – hậu môn ở những người quan hệ tình dục không an toàn hoặc dùng chung kim tiêm với người bệnh.

Viêm gan B là do virus viêm gan B gây ra và lây lan qua tiếp xúc với máu, tinh dịch và một số dịch khác. Viêm gan B cũng có thể là một bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD).

Viêm gan C chủ yếu là do nhiễm trùng qua da gây ra. Nó thường lây lan qua dùng chung kim tiêm với người bệnh và chăm sóc vết thương không tốt, dẫn đến nhiễm trùng. Tuy nhiên, viêm gan C không lây truyền do tiếp xúc với phân và ít lây qua đường tình dục hơn các loại khác.

Rượu, thuốc, béo phì và phơi nhiễm hóa chất không gây viêm gan A, B hoặc C, nhưng chúng có thể làm nặng thêm tình trạng viêm và các triệu chứng bệnh.

Chẩn đoán và điều trị

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào giúp chẩn đoán viêm gan do virus?

Vì các triệu chứng của các loại viêm gan tương tự nhau, nên bác sĩ chỉ có thể chẩn đoán loại và mức độ nghiêm trọng của viêm gan thông qua các xét nghiệm.

Bác sĩ có thể kiểm tra thể chất và hỏi bệnh sử cá nhân để đánh giá nguyên nhân gây viêm gan do virus.

Nếu người bệnh gần đây đi du lịch nước ngoài, họ có thể bị viêm gan A. Nếu có quan hệ tình dục không an toàn, họ có thể mắc viêm gan B.

Để xác nhận chẩn đoán, bác sĩ có thể yêu cầu một số xét nghiệm sau:

• Xét nghiệm máu giúp bác sĩ phát hiện cơ thể có tạo ra kháng thể chống lại bệnh hay không. Ngoài ra, nó còn giúp đánh giá chức năng gan bằng cách kiểm tra mức độ của một số protein và enzyme gan.
• Xét nghiệm axit nucleic: ở những người mắc viêm gan B và C, xét nghiệm axit nucleic liên quan đến kiểm tra ADN virus viêm B hoặc ARN virus viêm gan C, từ đó giúp bác sĩ xác nhận tốc độ virus sinh sản ở gan và mức độ hoạt động của bệnh.
• Sinh thiết gan giúp đo lường mức độ tổn thương gan và khả năng ung thư.
• Chọc dò dịch màng bụng để xác định nguyên nhân tích tụ dịch.
• Siêu âm đàn hồi để xác định tình trạng cứng gan.
• Điểm đại diện (Surrogate marker) là một loại xét nghiệm máu để đánh giá sự phát triển của xơ gan và xơ hóa.

Những phương pháp nào giúp điều trị viêm gan do virus?

Một số loại và trường hợp viêm gan có thể chữa lành mà không cần các biện pháp xâm lấn, nhưng đôi khi nó có thể tiến triển thành sẹo gan hoặc xơ gan.

Viêm gan A

Thực tế, không có phương pháp điều trị viêm gan A. Bác sĩ sẽ khuyên bạn kiêng rượu và thuốc trong quá trình phục hồi. Hầu hết bệnh nhân bị viêm gan A sẽ hồi phục mà không cần can thiệp.

Viêm gan B

Người mắc viêm gan B chỉ cần nghỉ ngơi và kiêng rượu hoàn toàn. Bác sĩ có thể chỉ định interferon hoặc các liệu pháp ức chế chống virus khác.

Viêm gan C

Đối với người bị viêm gan C, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng virus có hoặc không có ribavirin.

Hiện nay, một số thuốc kháng virus trực tiếp và các liệu pháp kết hợp có thể giúp bác sĩ điều trị virus viêm gan C dựa trên phân nhóm của bệnh. Những phương pháp điều trị này nhắm vào khả năng sao chép virus và ngăn chặn virus có thể sinh sản. Khi dùng đúng cách, tỷ lệ chữa khỏi bệnh rất cao.

Phòng ngừa bệnh

Những biện pháp nào giúp phòng ngừa viêm gan do virus?

Viêm gan có thể nguy hiểm và khó điều trị, vì vậy mọi người nên thận trọng và có biện pháp để phòng ngừa bệnh.

Phòng ngừa viêm gan A

Viêm gan A chủ yếu lây lan qua thực phẩm và nước bị nhiễm bệnh.

Một số mẹo sau đây có thể giúp phòng bệnh, đặc biệt là khi bạn đi du lịch:

• Rửa tay bằng xà phòng sau khi đi vệ sinh hoặc trước khi ăn.
• Chỉ ăn những thực phẩm vừa được nấu chín.
• Chỉ uống nước đóng chai có thương hiệu uy tín hoặc nước đun sôi nếu bạn không chắc chắn về vệ sinh địa phương.
• Hạn chế ăn rau sống hoặc trái cây đã được cắt sẵn nếu bạn nghi ngờ an toàn vệ sinh thực phẩm ở khu vực du lịch.
• Tiêm vaccine viêm A trước khi đi du lịch đến những nơi có tỷ lệ người mắc viêm gan A cao.

Phòng ngừa viêm gan B

Để giảm nguy cơ mắc viêm gan B, bạn có thể:

• Tìm hiểu bạn tình của mình có mắc viêm gan B không
• Quan hệ tình dục an toàn bằng bao cao su
• Không sử dụng kim tiêm chung với người bệnh
• Không dùng chung bàn chải đánh răng, dao cạo râu hoặc dụng cụ làm móng với người bệnh
• Tiêm vaccine viêm gan B nếu bạn có nguy cơ.

Phòng ngừa viêm gan C

Một số biện pháp phòng ngừa viêm gan C như:

• Không dùng chung kim tiêm, bàn chải đánh răng hoặc dụng cụ làm móng với người bệnh.
• Hạn chế uống rượu.

Viêm gan A và C có thể chữa được, nhưng viêm gan B chỉ có thể phòng ngừa bằng vaccine. Các phương pháp chữa bệnh vẫn đang được phát triển.

Hello Bacsi không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.