Thuốc ngừa đột quỵ và các biện pháp phòng ngừa ngay tại nhà

Đột quỵ là một căn bệnh nguy hiểm gây nên những biến chứng lâu dài và có thể đe dọa tính mạng ở cả người lớn tuổi và trẻ tuổi. Đặc biệt là sau một cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua hoặc đột quỵ, nguy cơ tái phát sẽ tăng cao. Hầu như tất cả bệnh nhân sẽ cần phải dùng thuốc ngừa đột quỵ để làm giảm nguy cơ này.

Mời bạn cùng Hello Bacsi tìm hiểu các loại thuốc phòng chống đột quỵ phổ biến hiện nay và các phương pháp phòng ngừa ngay tại nhà trong bài viết này nhé!

Các loại thuốc ngừa đột quỵ phổ biến hiện nay

Mỗi bệnh nhân thường phải kết hợp nhiều loại thuốc để phòng ngừa đột quỵ tái phát.

Ngay khi cơn tai biến vừa xảy ra, bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc dùng điều trị ngay lập tức trong thời gian ngắn. Sau đó, một đơn thuốc khác được chỉ định uống duy trì trong thời gian dài.

Sau đây là một số loại thuốc ngừa đột quỵ thường được sử dụng nhất:

Thuốc làm giảm huyết áp

Có thể nói cao huyết áp là yếu tố nguy cơ lớn nhất của tai biến đột quỵ. Nếu bị huyết áp quá cao (trên 140/90mmHg), các động mạch sẽ dày và cứng hơn theo thời gian. Thành mạch yếu, đàn hồi kém, dễ hình thành mảng xơ vữa và cục máu đông ở bên trong. Chính những điều này có thể gây ra các cơn đột quỵ. Do đó, thuốc ngừa đột quỵ đầu tiên phải kể đến là thuốc giúp ổn định huyết áp ở mức bình thường (khoảng 120/80mmHg).

Bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc tốt và phù hợp nhất với bệnh nhân. Trong đó, các nhóm thuốc thường được sử dụng là:

• Thuốc lợi tiểu thiazide
• Thuốc ức chế men chuyển (ACE)
• Thuốc chẹn canxi
• Thuốc chẹn beta
• Thuốc chẹn alpha

Bạn phải lưu ý rằng thuốc chống tăng huyết áp giúp ổn định chỉ số huyết áp, nhưng không chữa khỏi tình trạng này. Vì vậy, ngay cả khi huyết áp luôn trong mức bình thường thì vẫn phải tiếp tục uống thuốc theo đúng những gì bác sĩ đã hướng dẫn, không tự ý tăng, giảm liều dùng hoặc ngừng thuốc.

Thuốc giảm cholesterol

Cholesterol cao có thể dẫn đến sự tích tụ chất béo trong thành động mạch, gây thu hẹp hoặc tắc nghẽn động mạch máu lên não, gây ra đột quỵ. Nguy cơ tắc động mạch máu não sẽ cao hơn nếu như mỡ máu cao có đi kèm với tăng huyết áp.

Hiện nay, statin là loại thuốc phổ biến nhất được sử dụng để kiểm soát mức cholesterol trong máu. Thuốc hoạt động bằng cách ngăn chặn hoạt động của một enzyme sản xuất cholesterol trong gan.

Nó được đánh giá là thuốc có hiệu quả trong việc giảm nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ (do mạch máu bị tắc nghẽn) bất kể mức cholesterol của bệnh nhân là bao nhiêu. Do đó đôi khi statin vẫn được kê đơn cho những người có mức cholesterol máu bình thường với mục đích giảm thiểu nguy cơ.

Thuốc ngừa đột quỵ bằng cách làm loãng máu

Thuốc làm loãng máu làm giảm nguy cơ hình thành cục máu đông – thủ phạm làm tắc nghẽn mạch máu não. Nếu bệnh nhân từng bị đột quỵ do thiếu máu não cục bộ thì đây là thuốc ngừa đột quỵ bắt buộc phải sử dụng.

Có 2 loại thuốc làm loãng máu phổ biến bao gồm:

• Thuốc chống kết tập tiểu cầu giúp ngăn chặn các tiểu cầu (tế bào máu làm nhiệm vụ đông máu) kết dính với nhau và hình thành cục máu đông. Thuốc nhóm này thường sử dụng để phòng chống đột quỵ gồm: aspirin, clopidogrel , hoặc kết hợp aspirin và dipyridamole.
• Thuốc chống đông máu cũng ngăn máu hình thành cục máu đông, nhưng theo một cơ chế khác. Đó là thuốc sẽ làm giảm hoạt tính của các yếu tố kích hoạt quá trình đông máu. Thuốc chống đông máu đường uống có tác dụng trực tiếp bao gồm dabigatran, apixaban, edoxaban và rivaroxaban. Ngoài ra, warfarin cũng là một chất chống đông máu hiệu quả, nhưng khi sử dụng cần phải theo dõi nồng độ thuốc trong máu thường xuyên đồng thời thay đổi chế độ ăn uống.

Nếu bị rung tâm nhĩ (nhịp tim không đều) hoặc đã thay van tim, bệnh nhân nhất định phải dùng thuốc chống đông máu đều đặn, liên tục. Bởi nguy cơ đột quỵ sẽ tăng lên rất nhanh nếu quên liều.

Cuối cùng, vì những thuốc này đều khiến bạn dễ bị chảy máu hơn và khó cầm máu. Do đó nếu cần phải phẫu thuật, kể cả là điều trị nha khoa cũng cần phải thông báo với các bác sĩ này ngay từ đầu.

Những lưu ý khi dùng thuốc ngừa đột quỵ

Sau khi đã tìm hiểu về các loại thuốc ngừa đột quy, người bệnh cũng nên lưu ý những vấn đề như sau trong quá trình sử dụng thuốc:

• Cần uống thuốc đúng giờ, tốt nhất nên uống vào cùng 1 thời điểm trong ngày, cài đặt nhắc nhở để giảm nguy cơ bỏ quên liều.
• Có thể nhờ bác sĩ hoặc người nhà phân chia thuốc theo từng bữa để đảm bảo không nhầm lẫn hay quên liều. Vì thông thường cần uống nhiều loại thuốc ngừa đột quỵ, nhiều bệnh nhân dễ bị nhầm liều của các loại thuốc hoặc bỏ sót thuốc nào đó.
• Để thuốc ở nơi dễ dàng ghi nhớ và có thể tìm đến ngay khi cần.
• Không tự ý sử dụng thuốc khác, thay đổi liều hay ngừng đột ngột khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ.
• Nếu bạn lo lắng hoặc có thắc mắc về loại thuốc đang sử dụng, đã dùng thuốc một thời gian nhưng thấy hiệu quả không như mong đợi, cũng như gặp phải bất kỳ tác dụng phụ nào, hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc dược sĩ. Bác sĩ có thể thực hiện thay đổi để giảm hoặc loại bỏ tác dụng phụ.

Các biện pháp phòng ngừa đột quỵ khác

Bên cạnh việc sử dụng các loại thuốc phòng chống đột quỵ tai biến, hãy thực hiện một vài thay đổi lối sống để làm giảm nguy cơ mắc các vấn đề như: động mạch bị tắc nghẽn bởi chất béo tích tụ (xơ vữa động mạch), huyết áp cao và mức cholesterol cao. Những điều này sẽ giúp giảm nguy cơ tái phát đột quỵ trong tương lai.

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều muối, chất béo no và các thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng khả năng đột quỵ vì nó dẫn đến tăng huyết áp và mức cholesterol trong máu. Hãy đổi sang chế độ ăn giàu chất xơ với nhiều trái cây và rau quả tươi, ngũ cốc nguyên cám, cá, đậu, các loại hạt…; ăn nhạt, ít đường, ít dầu mỡ. Bạn nên ưu tiên chế biến đồ ăn bằng cách luộc, hấp và nướng thay vì chiên xào.
• Hạn chế rượu: Uống quá nhiều rượu có thể dẫn đến huyết áp cao và gây ra tình trạng nhịp tim không đều (rung tâm nhĩ), góp phần tăng đột quỵ tai biến lên gấp 3 lần. Bên cạnh đó, rượu bia cũng có thể tương tác làm giảm tác dụng của một số thuốc ngừa đột quỵ
• Bỏ hút thuốc: Thuốc lá là thủ phạm gây tổn thương mạch máu rất nghiêm trọng, gây thu hẹp động mạch và tăng nguy cơ bị đông máu. Hãy ngừng hút thuốc, tránh xa khói thuốc để tránh bị ảnh hưởng xấu.
• Tập thể dục thường xuyên: Vận động hằng ngày giúp giảm cholesterol, giảm cân, tăng cường tuần hoàn máu và giữ cho huyết áp ổn định, góp phần phòng ngừa đột quỵ. Sau lần tai biến đầu tiên, bạn nên hỏi bác sĩ để biết khi nào được tập thể dục lại, cường độ và bài tập phù hợp.

Hy vọng thông qua bài viết này bạn đã hiểu rõ hơn về các loại thuốc ngừa đột quỵ cũng như những biện pháp đơn giản giúp phòng ngừa đột quỵ ngay tại nhà.