Điểm danh các nhóm thuốc điều trị viêm cột sống dính khớp

Viêm cột sống dính khớp có thể gây tổn thương cấu trúc khớp và làm ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tuy không thể chữa khỏi hoàn toàn, một số thuốc điều trị viêm cột sống dính khớp sẽ giúp kiểm soát và làm chậm tiến triển của bệnh.

Mục tiêu chính của điều trị viêm cột sống dính khớp là giảm đau, giảm sưng khớp, phòng chống cứng khớp ở tư thế xấu và khắc phục tình trạng dính khớp nếu có. Ngày nay, phác đồ điều trị viêm cột sống dính khớp thường kết hợp giữa việc sử dụng thuốc với các phương pháp không dùng thuốc như vật lý trị liệu, tập thể dục và ăn uống hợp lý để giúp cải thiện khả năng di chuyển của bệnh nhân và làm chậm tiến triển của bệnh.

Trong bài viết này, mời bạn cùng Hello Bacsi “điểm danh” một số nhóm thuốc điều trị viêm cột sống dính khớp phổ biến nhất hiện nay.

NSAID: Lựa chọn đầu tay trong điều trị viêm cột sống dính khớp

Công dụng

Nhóm NSAID thường là lựa chọn đầu tay trong điều trị viêm cột sống dính khớp có đau và/hoặc cứng khớp. Chúng làm dịu cơn đau bằng cách ngăn cơ thể tạo ra chất gây viêm prostaglandin. Ngoài giảm đau, NSAID còn có thể giúp giảm sưng và viêm khớp.

Tác dụng phụ

Việc sử dụng nhóm thuốc điều trị viêm cột sống dính khớp này trong thời gian dài có thể gây nhiều tác dụng phụ đối với cơ thể như:

Vấn đề về tiêu hóa: Thuốc nhóm NSAID có thể gây ra một số tác dụng phụ trên đường tiêu hóa như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy và táo bón. Nghiêm trọng hơn, bạn có thể bị loét dạ dày hoặc chảy máu đường tiêu hóa.

Tăng biến cố tim mạch và huyết áp: Sử dụng nhiều NSAID, kể cả NSAID cổ điển và NSAID chọn lọc COX-2, trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ gặp phải các biến cố tim mạch như suy tim, tăng huyết áp, rung nhĩ hoặc nghiêm trọng hơn là nhồi máu cơ tim, đột quỵ và tử vong.

Lưu ý khi dùng

Tác dụng phụ của NSAID có thể xuất hiện từ những tuần đầu tiên sử dụng. Vì vậy, bạn chỉ nên dùng theo đúng chỉ định của bác sĩ. Nếu thuộc nhóm đối tượng có nhiều nguy cơ như bệnh nhân lớn tuổi, người nghiện thuốc lá và rượu bia, bệnh nhân gặp các vấn đề ở tim, thận và hệ tiêu hóa…, bạn hãy trao đổi với bác sĩ để được chỉ định sử dụng thuốc phù hợp.

NSAID thường tác dụng rất nhanh trong vòng vài giờ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bạn có thể phải mất 2 tuần mới nhận thấy được những tác dụng đầy đủ của chúng. Nếu các triệu chứng của bệnh không được cải thiện sau 2 – 4 tuần, bạn không được tự ý thay đổi thuốc hoặc tăng liều sử dụng mà cần trao đổi với bác sĩ để được điều chỉnh phác đồ điều trị.

DMARD cổ điển

Công dụng

Nếu NSAID không thể kiểm soát được triệu chứng của bệnh, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng các thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARD) cổ điển như sulfasalazine, methotrexate,… Nhóm thuốc điều trị viêm cột sống dính khớp này mang lại nhiều hiệu quả, chủ yếu giúp bạn hạn chế tổn thương mô do tình trạng viêm gây ra. Tuy nhiên, các DMARD cổ điển chỉ có hiệu quả với viêm khớp ngoài cột sống nên thường chỉ được sử dụng cho bệnh nhân viêm cột sống dính khớp có biểu hiện viêm ở các khớp khác như khớp hông, khớp vai, khớp gối, khớp bàn tay….

Tác dụng phụ

Khi sử dụng các DMARD cổ điển, bạn có thể nhận thấy một số tác dụng phụ như đau đầu, chướng bụng, buồn nôn và loét miệng. Trong một số trường hợp hiếm gặp, DMARD cổ điển có thể làm giảm sản xuất tiểu cầu và gây các vấn đề ở tủy xương.

Lưu ý

Bạn thường mất vài tuần hoặc vài tháng để nhận thấy những lợi ích của nhóm thuốc điều trị viêm cột sống dính khớp này. Vì vậy, nếu các triệu chứng của bạn không thuyên giảm, đừng tự ý ngừng thuốc mà hãy thông báo cho bác sĩ để được điều chỉnh loại thuốc và liều dùng phù hợp.

Một số thuốc nhóm DMARD cổ điển khá mạnh. Do đó, bạn đôi khi cần phải xét nghiệm máu và thực hiện một số kiểm tra để đánh giá chức năng của các cơ quan khác như gan, hệ tạo máu…

Tiêm Corticosteroid tại chỗ

Công dụng

Bằng cách chống viêm và ức chế hệ miễn dịch, corticosteroid giúp giảm đau và sưng ở các khớp bị ảnh hưởng bởi viêm cột sống dính khớp. Các thuốc nhóm corticosteroid trong viêm cột sống dính khớp thường được sử dụng dưới dạng tiêm tại chỗ vì chúng hiệu quả hơn và ít gây tác dụng phụ hơn dạng uống.

Tác dụng phụ

Khi tiêm corticosteroid tại chỗ, bạn có thể gặp phải tình trạng đau sau tiêm hoặc thay đổi tình trạng da tại vị trí tiêm.

Lưu ý

Vì tác dụng phụ của loại thuốc điều trị viêm cột sống dính khớp này nên bác sĩ chỉ tiêm corticosteroid giới hạn từ 3 – 4 lần trong một năm và giữa hai lần liên tiếp thường cách nhau vài tháng.

Thuốc sinh học: Tiến bộ mới trong điều trị viêm cột sống dính khớp

Công dụng

Nếu các thuốc NSAID/DMARD không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định cho bạn một số thuốc nhóm DMARD mới, hay còn gọi là thuốc sinh học. Thuốc nhóm này có bản chất là các protein (kháng thể đơn dòng) được tạo ra bằng công nghệ sinh học (gây đáp ứng miễn dịch trên động vật, sau đó thu kháng thể bằng kỹ thuật sinh học phân tử) nhắm vào các protein tự nhiên trong cơ thể. Thuốc sinh học giúp hệ thống miễn dịch ngăn chặn các cytokine gây viêm và có tác dụng tốt đối với viêm cột sống dính khớp.

Thuốc sinh học trong điều trị viêm cột sống dính khớp có thể được chia thành 2 loại chính:

Thuốc ức chế yếu tố hoại tử khối u (TNF-alpha inhibitor): Thuốc ức chế yếu tố hoại tử khối u giúp giảm sưng đau, giảm cứng khớp và làm chậm tiến triển của bệnh. Loại thuốc điều trị viêm cột sống dính khớp này được dùng bằng cách tiêm dưới da hoặc truyền tĩnh mạch.

Thuốc ức chế interleukin (IL-17): Loại thuốc sinh học này ra đời sau thuốc ức chế yếu tố hoại tử khối u TNF. Chúng nhắm vào cytokine IL-17 gây viêm, cản trở đường truyền tín hiệu của chúng, từ đó giúp giảm viêm, sưng đau, cứng khớp và kiểm soát tiến triển của bệnh một cách hiệu quả. Thuốc ức chế IL-17 được dùng đường tiêm dưới da.

Tác dụng phụ

Nhìn chung, thuốc sinh học an toàn hơn các nhóm thuốc điều trị khác như NSAID/DMARD khi so sánh về tác dụng phụ. Tác dụng phụ phổ biến nhất của nhóm thuốc này là nhiễm khuẩn. Mức độ nhiễm khuẩn có thể thay đổi từ nhẹ đến nặng tùy thuộc vào loại thuốc mà bạn sử dụng. Vì vậy, bạn cần xét nghiệm tầm soát nhiễm khuẩn trước khi dùng thuốc và theo dõi chặt chẽ tình trạng này khi đang điều trị bằng thuốc sinh học. Nhìn chung, nguy cơ bùng phát lao (một tình trạng nhiễm khuẩn) khi dùng thuốc ức chế TNF thường cao hơn IL-17. Do đó trước khi sử dụng, bệnh nhân thường được chỉ định tầm soát lao. Ngoài nhiễm khuẩn, thuốc sinh học còn có thể gây ra một số tác dụng phụ khác như bệnh lý ác tính và viêm ruột hiếm gặp.

Lưu ý

Trong quá trình điều trị, hãy cùng bác sĩ theo dõi khả năng đáp ứng của bạn với thuốc. Nếu nhận thấy triệu chứng của bệnh không được cải thiện hoặc gặp các tác dụng phụ, bác sĩ có thể điều chỉnh liều dùng hoặc chuyển sang phương pháp điều trị khác phù hợp.

Viêm cột sống dính khớp là một bệnh lý có thể gây biến dạng khớp nếu không được điều trị kịp thời. Một số nhóm thuốc điều trị viêm cột sống dính khớp có thể được sử dụng để kiểm soát tình trạng của bệnh. Bên cạnh dùng thuốc, bệnh nhân cũng được khuyến khích vận động và rèn luyện thể chất đều đặn để duy trì chức năng của khớp. Bạn hãy thảo luận với bác sĩ để có kế hoạch điều trị và kiểm soát bệnh toàn diện nhất.

Nội dung được tham vấn y khoa bởi Liên Chi Hội Thấp Khớp Học TP.HCM với sự hỗ trợ của Công ty TNHH Novartis Việt Nam.

VN2012226146