Phẫu thuật chấn thương chỉnh hình là gì?

Phẫu thuật chấn thương chỉnh hình là một chuyên khoa chuyên điều trị các vấn đề liên quan đến hệ cơ xương khớp, bao gồm xương và các mô liên kết là dây chằng, gân.

Khi hệ cơ xương khớp bị chấn thương, biến dạng, sai lệch vị trí do nhiều nguyên nhân khác nhau như vận động sai tư thế, té ngã, tai nạn hay do bệnh lý nào đó (có thể là bệnh cột sống, thoái hóa khớp, viêm cột sống dính khớp, rối loạn bẩm sinh…), bạn sẽ cần tìm gặp bác sĩ để điều trị, chỉnh sửa lại cấu trúc xương khớp về bình thường. Các kỹ thuật giúp thực hiện việc đó được gọi chung là chấn thương chỉnh hình.

Để tìm hiểu thêm những thông tin xoay quanh khái niệm chấn thương chỉnh hình là gì hay phẫu thuật chỉnh hình là gì, mời bạn đọc tiếp bài viết dưới đây.

Tìm hiểu chung

Phẫu thuật chấn thương chỉnh hình là gì?

Phẫu thuật chấn thương chỉnh hình bao gồm các kỹ thuật tác động vào hệ thống cơ xương khớp với các thành phần:

• Xương
• Cơ bắp
• Khớp
• Gân
• Dây chằng

Người ta còn chia ra những chuyên ngành cụ thể hơn trong phẫu thuật chấn thương chỉnh hình để điều trị các bệnh cơ xương khớp theo vị trí ảnh hưởng và lứa tuổi, như:

• Phẫu thuật bàn chân và mắt cá chân
• Phẫu thuật tay
• Tái tạo hông và đầu gối
• Chỉnh hình nhi khoa
• Chỉnh hình các rối loạn cột sống
• Y học thể thao
• Phẫu thuật chấn thương
• Phẫu thuật thay khớp
• Ung thư cơ xương khớp

Các bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình sẽ cần làm việc với những bác sĩ chuyên khoa khác như bác sĩ nhi khoa, bác sĩ gây mê và những y tá, nhân viên y tế.

Các loại phẫu thuật chấn thương chỉnh hình phổ biến

Hầu hết các quá trình phẫu thuật chỉnh hình sẽ liên quan đến xương hoặc khớp. Một số có thể thực hiện bằng phương pháp nội soi khớp (quan sát và chỉnh sửa cấu trúc bên trong khớp thông qua một vết mổ nhỏ cùng một ống mảnh có gắn máy quay camera ở đầu được luồn vào). Một số trường hợp thì cần vết mổ lớn hơn, xâm lấn hơn để điều chỉnh lại cấu trúc bị ảnh hưởng.

Các loại phẫu thuật chấn thương chỉnh hình thường gặp bao gồm:

• Tái tạo dây chằng chéo trước
• Sửa chữa lớp sụn chêm
• Thay khớp gối hoặc hông
• Nội soi khớp vai và cắt bỏ mô hoại tử
• Nối xương gãy, ghép xương
• Chỉnh sửa chóp xoay vai
• Điều trị hội chứng ống cổ tay
• Phẫu thuật đĩa đệm
• Hợp nhất cột sống

Ngoài ra, bác sĩ có thể thực hiện nhiều loại phẫu thuật khác nhau để chỉnh sửa, tái tạo lại cấu trúc cơ xương khớp tùy từng trường hợp với mục tiêu là giúp người bệnh duy trì được chức năng vận động, đảm bảo chất lượng cuộc sống tốt nhất có thể. Tuy nhiên, nếu có phương pháp chữa trị nào khác có tiềm năng hơn, chúng sẽ được ưu tiên áp dụng trước khi phải lựa chọn phẫu thuật.

Khi nào thì cần phẫu thuật chấn thương chỉnh hình?

Bác sĩ thường quyết định phẫu thuật chỉnh hình để chữa trị một vài bệnh lý cơ xương khớp đã tiến triển nặng hay những vấn đề bẩm sinh hay do chấn thương, tuổi tác.

Những nguyên nhân có thể khiến bạn cần phải tìm đến bác sĩ chấn thương chỉnh hình là:

• Viêm khớp nghiêm trọng
• Gãy xương
• Chấn thương mô mềm (cơ, gân, dây chằng)
• Đau lưng
• Đau cổ
• Đau vai và các vấn đề khác như viêm bao hoạt dịch
• Hội chứng ống cổ tay
• Chấn thương thể thao và vận động quá mức, bao gồm viêm gân, rách sụn chêm, rách dây chằng
• Các bệnh lý bẩm sinh như bàn chân khoèo, vẹo cột sống

Thận trọng

Chẩn đoán trước khi phẫu thuật chấn thương chỉnh hình

Trước hết, bác sĩ sẽ cần đưa ra chẩn đoán cho vấn đề người bệnh đang gặp phải. Những điều cần làm thường là tiến hành thăm khám lâm sàng và chụp X-quang.

Một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm hay chẩn đoán hình ảnh bổ sung để đưa ra quyết định điều trị. Các kỹ thuật bổ sung để hỗ trợ chẩn đoán gồm:

• Chụp MRI
• Chụp CT
• Xạ hình xương
• Siêu âm
• Nghiên cứu dẫn truyền thần kinh
• Xét nghiệm máu

Sau khi có kết quả và chẩn đoán cuối cùng, bác sĩ sẽ quyết định phương pháp điều trị. Nếu cần phẫu thuật chỉnh hình, người bệnh sẽ được hướng dẫn những việc cần chuẩn bị.

Trường hợp có chấn thương cấp tính, chẳng hạn như gãy xương, trật khớp, bác sĩ sẽ tiến hành ngay các kỹ thuật giúp định hình lại cấu trúc cơ xương khớp bằng cách nẹp, bó bột hay gắn khung niềng.

Rủi ro có thể gặp phải sau khi phẫu thuật chấn thương chỉnh hình

Bất kỳ hình thức phẫu thuật nào cũng đều có những rủi ro nhất định. Mặc dù các y bác sĩ luôn cố gắng kiểm soát và phòng ngừa sai sót, đảm bảo an toàn cho quá trình phẫu thuật nhưng một số biến chứng đôi khi vẫn xảy ra.

Ảnh hưởng từ thuốc gây mê

Tùy theo loại phẫu thuật được thực hiện mà lựa chọn hình thức gây mê cũng khác nhau. Trong đó, gây mê toàn thân có nguy cơ biến chứng cao nhất, so với gây tê cục bộ hay một vùng. Người bệnh có thể bị:

• Tác dụng phụ nhẹ như buồn nôn, ớn
• Tác động nghiêm trọng hơn như vấn đề về hô hấp, rối loạn nhận thức
• Dị ứng, phản ứng quá mẫn với thuốc gây mê

Nhiễm trùng

Nhiễm trùng luôn là mối lo lắng lớn nhất của các cuộc phẫu thuật. Để giảm thiểu tối đa nguy cơ bị nhiễm trùng, bác sĩ sẽ có phương pháp phòng ngừa phù hợp cho từng loại phẫu thuật.

Tạo thành cục máu đông

Cục máu đông có thể hình thành trong các tĩnh mạch sau khi phẫu thuật chấn thương chỉnh hình, dẫn đến tình trạng có tên là huyết khối tĩnh mạch sâu. Sau đó, cục máu đông có khả năng di chuyển đến nơi khác như phổi và gây thuyên tắc phổi.

Để phòng tránh biến chứng này, bác sĩ thường khuyên bạn nên vận động hay dùng thuốc chống đông máu sau phẫu thuật.

Phục hồi

Phục hồi sau phẫu thuật chấn thương chỉnh hình

Quá trình hồi phục sau phẫu thuật ở mỗi người sẽ không giống nhau, tùy thuộc vào loại phẫu thuật cùng nhiều yếu tố khác như tuổi tác, sức khỏe tổng thể, mức độ tuân thủ các khuyến cáo từ bác sĩ…

Hầu hết người bệnh sau phẫu thuật chỉnh hình cần thực hiện một số liệu pháp điều trị hồi phục để nhanh chóng lấy lại khả năng vận động của khớp và sức mạnh cho tay chân.

Một vấn đề phổ biến gặp phải sau khi phẫu thuật chấn thương chỉnh hình là cảm giác đau đớn. Ngày nay, bác sĩ đã có nhiều cách giúp người bệnh kiểm soát tốt cơn đau sau phẫu thuật này hơn. Nói chung, thuốc giảm đau được lựa chọn sẽ hạn chế dùng nhóm thuốc narcotic vì có thể gây nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng và gây nghiện.