Theo chia sẻ của bác sĩ Minh, để dự phòng thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch, đầu tiên, bác sĩ cần đánh giá người bệnh có nguy cơ huyết khối tĩnh mạch sâu hay không. Sau đó, bác sĩ đánh giá xem người bệnh có nguy cơ chảy máu hay không vì chảy máu sau mổ cũng là biến chứng đáng lo ngại. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ xem xét các yếu tố nguy cơ của người bệnh để xác định yếu tố nguy cơ nào có thể điều chỉnh trước mổ và nguy cơ nào có thể điều chỉnh sau mổ để hạn chế được các rủi ro này. Về các biện pháp dự phòng thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch sau phẫu thuật, thường sẽ có 3 biện pháp chính là:
Vận động sớm sau mổ
Đối với tất cả người bệnh sau mổ nói chung và sau phẫu thuật chấn thương chỉnh hình nói riêng, bác sĩ luôn khuyến khích, động viên người bệnh vận động sớm nhất có thể sau mổ [8]. Đây là biện pháp hiệu quả trong dự phòng huyết khối tĩnh mạch mà tất cả người bệnh đều có thể thực hiện được nhưng bạn sẽ cần trao đổi thêm với bác sĩ nếu cảm thấy lo lắng về việc bị đau, chảy máu…
Cung theo bác sĩ Minh, đối với các trường hợp gãy xương như gãy xương khớp háng, gãy xương khung chậu, gãy xương đùi, người bệnh sẽ được điều trị dự phòng trước, trong và sau khi mổ. Tuy nhiên, ở người bệnh gãy xương có một đặc điểm đó là sau đó mổ, người bệnh vẫn còn hạn chế vận động khớp. Chính vì thế, khi xuất viện, người bệnh cần tiếp tục điều trị dự phòng thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch bằng biện pháp cơ học, dùng thuốc… cho đến khi người bệnh có thể vận động trở lại.
Biện pháp cơ học
Phương pháp này thường được áp dụng cho bệnh nhân chống chỉ định với thuốc kháng đông máu. Các biện pháp cơ học dự phòng thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch cho bệnh nhân sau phẫu thuật bao gồm [9]:
- Mang vớ/tất áp lực (vớ y khoa), thường là mang ở chi dưới, với áp lực phù hợp với từng vùng khác nhau như cổ chân, bắp chân, đùi
- Sử dụng thiết bị bơm hơi, các túi bơm áp lực ôm lấy chi thể của người bệnh từ vùng bắp chân lên đến gối.
Sử dụng thuốc kháng đông (thuốc chống đông máu)
Bác sĩ Minh chia sẻ, đối với biện pháp dùng thuốc kháng đông, tùy thuộc vào tình trạng của người bệnh, khả năng dung nạp thuốc, yếu tố chảy máu và các chống chỉ định khác mà bác sĩ kê đơn thuốc chống đông máu phù hợp. Thời gian sử dụng thuốc sẽ phụ thuộc vào từng trường hợp của người bệnh. Ví dụ, với bệnh nhân thay khớp háng, thời gian dùng thuốc dự phòng thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch là 5 tuần. Thế nhưng, người bệnh chỉ ở lại bệnh viện 1 tuần nên khi xuất viện vẫn phải tiếp tục dùng thuốc đủ 4 tuần nữa.
Bên cạnh được kê đơn thuốc dạng uống, một số bệnh nhân có thể phù hợp hơn với thuốc dạng tiêm. Nếu được chỉ định cho tiêm ở nhà để tiếp tục dự phòng nguy cơ thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch, người bệnh cần hỏi bác sĩ để được hướng dẫn các bước tiêm thuốc đúng cách để giúp thuốc phát huy hiệu quả tốt nhất.
Ngoài ra, quan trọng nhất bệnh nhân và người nhà cần chủ động hỏi bác sĩ về nguy cơ thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch như:
- Tôi có nguy cơ mắc thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch không?
- Nguy cơ mắc thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch của tôi như thế nào?
- Có biện pháp dự phòng cho tôi khi nằm viện & sau khi xuất viện không?
Nhìn chung, bệnh nhân phẫu thuật thay khớp háng, gãy cổ xương đùi, thay khớp gối… có nguy cơ cao nhất bị thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch [11]. Nguy cơ có thể vẫn còn sau khi bệnh nhân xuất viện nên cần có chiến lược dự phòng kéo dài, hợp lý. Đồng thời, người bệnh cũng cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh tối đa các biến chứng sau phẫu thuật.
Để hiểu hơn về biến chứng thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch trên người bệnh phẫu thuật chấn thương chỉnh hình, mời bạn cùng lắng nghe những chia sẻ của TS BS Đỗ Văn Minh – Phó trưởng khoa Chấn thương Chỉnh hình và Y học thể thao, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội trong video sau:
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!