Vì sao ở người già khi huyết áp cao dễ bị xuất huyết não?

Rất nhiều thống kê trên thế giới cho thấy bệnh nhân tăng huyết áp gặp tình trạng xuất huyết não chủ yếu là ở người cao tuổi. Vậy, vì sao ở người già khi huyết áp tăng cao đột ngột dễ bị xuất huyết não? Cùng Hello Bacsi đi tìm câu trả lời qua những thông tin dưới đây nhé!

Người già khi huyết áp cao dễ bị xuất huyết não vì mạch máu não chịu áp lực cao trong thời gian dài trở nên yếu đi, dễ phình vỡ làm chảy máu não. Trong bài viết này, chúng tôi cũng cung cấp một số lời khuyên để phòng ngừa xuất huyết não cho người bị tăng huyết áp của ThS.BS. Ngô Võ Ngọc Hương (Bệnh viện Nhân dân 115).

Vì sao ở người già khi huyết áp cao dễ bị xuất huyết não?

Yếu tố nguy cơ phổ biến nhất của xuất huyết não là tăng huyết áp, đặc biệt là tăng huyết áp kiểm soát kém, chiếm đến 83% các ca bệnh. Tăng huyết áp làm tăng gần như gấp đôi nguy cơ xuất huyết não và thường dẫn đến vỡ mạch máu não ở vị trí động mạch nhỏ phân nhánh trong não sâu.

Tuổi càng cao, huyết áp trung bình càng tăng nên nguy cơ và mức độ tổn thương mạch máu não càng nhiều (chẳng hạn như người 80 tuổi có huyết áp tâm thu ở mức 140 mmHg là bình thường, tuy là cao hơn người 60 – 70 tuổi). Quá trình lão hóa khiến cho thành mạch máu trở nên xơ cứng, sức cản lòng mạch cao, áp lực dòng máu càng lớn. Một người có huyết áp bình thường nhưng từ 50 tuổi trở lên, họ sẽ có 90% nguy cơ mắc phải bệnh tăng huyết áp trong suốt quãng đời còn lại.

Nguyên nhân vì sao ở người già khi huyết áp cao dễ bị xuất huyết não vì là:

• Tăng huyết áp là tình trạng tăng áp lực của dòng máu lên thành mạch máu. Vì vậy, mạch máu não chịu áp lực cao trong thời gian dài sẽ bị giãn ra, lớp nội mạc bị nứt gãy. Sau cùng, các mạch máu nhỏ trong não bị phình lên. Dòng máu tiếp tục tác động vào đây với áp lực tăng cao khiến cho vị trí phình dễ vỡ ra, gây chảy máu não. Huyết áp tăng đột ngột thì nguy cơ vỡ mạch máu não sẽ cao hơn.
• Ở những chỗ vỡ mạch máu não nhỏ, cơ thể huy động tiểu cầu và fibrin để hàn gắn lại tổn thương, hình thành cục máu đông. Ở người huyết áp cao lại thường đi kèm tình trạng tăng mỡ máu, lượng cholesterol dư thừa có thể lắng đọng tại đây làm thành mạch máu bị dày lên, giảm lượng máu lưu thông về não.
• Vì sao người già dễ bị huyết áp cao và xơ vữa mạch máu? Sự tổn thương mạch máu do huyết áp cao còn là điều kiện thuận lợi để xơ vữa động mạch hình thành, gây hẹp thành mạch, cản trở dòng máu lên nuôi não.
• Người cao tuổi thường có nhiều tình trạng đi kèm khác như đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, ít vận động, thừa cân, sức đề kháng và tự bù trừ suy giảm… nên cơ chế điều hòa mạch máu não kém hơn.
• Nhiều người lớn tuổi phải sử dụng thuốc chống đông máu để phòng ngừa nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Những thuốc này tiềm ẩn biến chứng nguy hiểm nhất là chảy máu trong não. Tuy nhiên, các lợi ích nhận được vẫn lớn hơn nguy cơ có thể mắc phải nên thuốc vẫn được bác sĩ chỉ định sử dụng hằng ngày.

Nhận biết sớm dấu hiệu xuất huyết não ở người già bị huyết áp cao

Khi đã biết vì sao ở người già có tình trạng huyết áp cao sẽ dễ bị xuất huyết não, bạn nên nắm rõ cách nhận biết sớm tình trạng này để điều trị kịp thời, giảm nguy cơ tổn thương não, thậm chí tử vong.

Bệnh nhân chảy máu nội sọ thường có các triệu chứng:

• Đau đầu
• Rối loạn ý thức 
• Co giật
• Buồn nôn, nôn
• Huyết áp tăng rõ rệt.

Nếu xảy ra đột quỵ xuất huyết não, người bệnh sẽ có dấu hiệu:

• Đột ngột đau đầu dữ dội mà không rõ nguyên nhân
• Đột ngột bị mờ mắt
• Nhầm lẫn, khó nói
• Tê hoặc yếu ở một bên mặt, tay hoặc chân
• Chóng mặt, mất thăng bằng, mất khả năng phối hợp, đi lại khó khăn.

Khi có những biểu hiện này, người bệnh cần được đưa đi cấp cứu ngay lập tức, ưu tiên chuyển đến các trung tâm có khả năng can thiệp sọ não. Dấu hiệu ở mỗi người có thể khác nhau tùy thuộc vào vùng não bị tổn thương và mức độ chảy máu bên trong.

Người cao tuổi bị huyết áp cao cần có biện pháp phòng ngừa xuất huyết não

Theo ThS.BS. Ngô Võ Ngọc Hương:

• Lý giải nguyên nhân vì sao ở người già khi huyết áp cao dễ bị xuất huyết não cũng để thấy rõ tầm quan trọng của việc phải chủ động kiểm soát huyết áp. Bạn cần biết về chỉ số huyết áp ở từng độ tuổi để lấy làm mục tiêu, có thể hỏi bác sĩ về chỉ số huyết áp người già bao nhiêu là cao để biết mục tiêu an toàn nào cần hướng đến.
• Hãy dùng thuốc hạ áp hằng ngày đúng theo chỉ định của bác sĩ về liều lượng, thời gian dùng thuốc; tuyệt đối không tự ý tăng, giảm liều hoặc bỏ thuốc. Huyết áp cao có thể không gây ra triệu chứng tức thời nên dù thấy mình khỏe mạnh hoặc tự đo huyết áp thấy chỉ số ổn định thì cũng không được tự ý bỏ thuốc nếu không có ý kiến từ bác sĩ.
• Điều chỉnh lối sống lành mạnh hơn bằng cách ăn nhiều rau quả, nhiều cá, ít thịt, giảm muối và chất béo, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, bỏ thuốc lá, hạn chế bia rượu.
• Lưu ý giữ ấm khi trời lạnh, không để cơ thể bị nhiễm lạnh đột ngột. Có thể bạn đã biết vì sao ở người già khi huyết áp cao dễ bị xuất huyết não nhưng chưa biết rằng tỷ lệ đột quỵ khi nhiệt độ hạ thấp cũng tăng rất cao. Bởi trong thời tiết lạnh, cơ chế tự điều hòa tuần hoàn não của kém hơn so với các cơ quan khác.
• Tập thể dục đều đặn để tăng cường sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ tai biến mạch máu não, ổn định huyết áp, góp phần giảm cân và giảm mỡ máu, cải thiện tâm trạng.
• Nếu phải hoạt động ngoài trời nắng hay tập thể dục có bài tiết nhiều mồ hôi, khi về không nên tắm ngay để tránh thay đổi thân nhiệt đột ngột
• Không ngồi dậy và bước xuống giường một cách đột ngột
• Đi khám ngay nếu có biểu hiện đau đầu, chóng mặt, hay quên, cảm xúc thất thường, nhìn thấy những điểm đen trước mắt.
• Khám sức khỏe theo lịch hẹn của bác sĩ hoặc định kỳ mỗi 6 tháng đến 1 năm.

Tóm lại, biết các lý do vì sao ở người già khi huyết áp cao dễ bị xuất huyết não là bước đầu tiên trong kế hoạch phòng ngừa biến cố này. Chú ý việc sử dụng thuốc hạ áp đều đặn hằng ngày theo chỉ định của bác sĩ và chủ động theo dõi huyết áp tại nhà đạt mục tiêu là các cách đơn giản nhất để bạn có thể bảo vệ sức khỏe mạch máu não cho người thân lớn tuổi trong gia đình mình.